Diecezja świdnicka
Diecezja świdnicka (łac. dioecesis suidniciensis; niem. Bistum Schweidnitz; cz. diecéze svídnická) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego w metropolii wrocławskiej. Została ustanowiona 24 lutego 2004 przez papieża Jana Pawła II dekretem uzupełniającym bullę Totus Tuus Poloniae populus (z łac. Cały Twój lud w Polsce), który wszedł w życie 25 marca 2004.
 Katedra św. Stanisława B.M. i św. Wacława w Świdnicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba |
Świdnica |
| Data powołania |
24 lutego 2004 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Metropolia | |
| Katedra | |
| Biskup diecezjalny | |
| Biskup pomocniczy | |
| Biskup senior | |
| Dane statystyczne (2020[1]) | |
| Liczba wiernych |
535 651 |
| Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych |
459 |
| Liczba osób zakonnych |
470 |
| Liczba dekanatów |
24 |
| Liczba parafii |
190 |
| Powierzchnia |
4060 km² |
| |
| 50°50′28″N 16°29′31″E/50,841111 16,491944 | |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj24 lutego 2004 Jan Paweł II, po konsultacjach nuncjatury apostolskiej w Polsce[2], dokonał wyboru Świdnicy (spośród kilku miast południowo-zachodniego Śląska, w tym Nysy, Wałbrzycha, Kłodzka i Świdnicy[potrzebny przypis]) na stolicę nowej diecezji na Dolnym Śląsku. Zrealizował w ten sposób założenia bulli Totus Tuus Poloniae populus. Nowa diecezja powstała z przyporządkowania 13 dekanatów wyłączonych z archidiecezji wrocławskiej i 8 dekanatów z diecezji legnickiej.
Jan Paweł II mianował i prekonizował pierwszego biskupa diecezjalnego, którym został ks. infułat Ignacy Dec – dotychczasowy rektor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu[3]. Uroczysty ingres do katedry świdnickiej i święcenia biskupie miały miejsce 25 marca 2004. Głównym szafarzem święceń był kard. Henryk Gulbinowicz – arcybiskup metropolita wrocławski. W inauguracji nowej diecezji wzięło udział wiele osób ze świata nauki i duchowieństwa, na czele z szeroką reprezentacją Konferencji Episkopatu Polski, na czele z jej przewodniczącym abp Józefem Michalikiem oraz prymasem kard. Józefem Glempem. Obecny był także nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk[4].
Biskup rozpoczął tworzenie struktur diecezjalnych. Na początku erygował świdnicką kurię biskupią, a także powołał diecezjalną Caritas. Ustanowił również radę kapłańską, kolegium konsultorów, radę duszpasterską oraz inne instytucje potrzebne w zarządzaniu diecezją.
8 maja 2004 podczas uroczystej mszy świętej, ogłoszono w obecności m.in. kard. Henryka Gulbinowicza arcybiskupa seniora wrocławskiego i abpa Mariana Gołębiewskiego metropolity wrocławskiego, decyzję o powołaniu do istnienia Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Świdnickiej, którego patronem został św. Wojciech – biskup i męczennik. Biskup Dec utworzył cztery kapituły kanonickie: świdnicką kapitułę katedralną (2005), wałbrzyską kapitułę kolegiacką (2010), kłodzką kapitułę kolegiacką (2016), strzegomską kapitułę kolegiacką (2017)[4].
19 marca 2008 papież Benedykt XVI mianował rektora Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Świdnickiej – ks. prałata Adama Bałabucha, pierwszym biskupem pomocniczym w dziejach diecezji świdnickiej.
W latach 2015–2017 po diecezji peregrynowała figura Matki Bożej Fatimskiej.
31 marca 2020 papież Franciszek mianował nowego biskupa diecezjalnego świdnickiego. Został nim Marek Mendyk – dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji legnickiej. 23 kwietnia 2020 kanonicznie objął diecezję[5][6][7], natomiast ingres do katedry św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy odbył 12 września 2020[8].
Biskupi
edytujBiskup diecezjalny
edytuj- bp Marek Mendyk – od 2020
Biskup pomocniczy
edytuj- bp Adam Bałabuch (wikariusz generalny) – od 2008
Biskup senior
edytuj- bp Ignacy Dec – biskup diecezjalny w latach 2004–2020, senior od 2020
Instytucje
edytujŚwidnicka Kuria Biskupia
edytuj- wydział duszpasterski → Świdnica
- duszpasterstwo chorych
- duszpasterstwo Eucharystycznego Ruchu Młodych
- duszpasterstwo głuchoniemych i niewidomych
- duszpasterstwo grup modlitewnych Odnowy w Duchu Świętym
- duszpasterstwo harcerek i harcerzy
- duszpasterstwo kierowców
- duszpasterstwo kobiet
- duszpasterstwo kolejarzy
- duszpasterstwo leśników i myśliwych
- duszpasterstwo ludzi pracy
- duszpasterstwo młodzieży
- duszpasterstwo młodzieży akademickiej
- duszpasterstwo nauczycieli
- duszpasterstwo niepełnosprawnych
- duszpasterstwo policji
- duszpasterstwo ds. powołań
- duszpasterstwo prawników
- duszpasterstwo rodzin
- duszpasterstwo rolników
- duszpasterstwo samorządowców
- duszpasterstwo służby liturgicznej
- duszpasterstwo służby zdrowia
- duszpasterstwo sportowców
- duszpasterstwo strażaków
- duszpasterstwo trzeźwości
- duszpasterstwo wiernych tradycji łacińskiej
- duszpasterstwo turystyczno-pielgrzymkowe
- duszpasterstwo Honorowych Dawców Krwi
- koordynator Dzieła Biblijnego
- koordynator pielgrzymek zagranicznych
- duszpasterstwo kół Żywego Różańca
- duszpasterstwo Unii Apostolskiej Kapłanów
- duszpasterstwo nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej
- duszpasterstwo ds. ekumenizmu
- duszpasterstwo ds. środków społecznego przekazu
- moderator Ruchu Światło-Życie
- moderator Kręgów Rodzin Ruchu Światło-Życie
- przewodnik pieszych pielgrzymek
- asystent Akcji Katolickiej
- asystent Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana
- asystent Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży
- asystent Komitetu Organizacyjnego Polsko-Czeskich Dni Kultury Chrześcijańskiej
- asystent Rodzin Szkół im. Jana Pawła II
- asystent Stowarzyszenia Krwi Chrystusa
- asystent Stowarzyszenia Rodzin Katolickich
- ojcowie duchowni
- egzorcysta
- penitencjarz katedralny
- ceremoniarz katedralny
- delegaci ds. oceny treści religijnych
- referat ds. muzyki kościelnej i studium organistowskie
- referat ds. życia konsekrowanego
- referat misyjny
- referat pielgrzymkowo-turystyczny
- studium życia rodzinnego
- wydział administracyjny → Świdnica,
- kancelaria Świdnickiej Kurii Biskupiej
- wydział katechetyczny → Świdnica,
- wizytatorzy katechizacji
- Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia
- wydział nauki katolickiej → Świdnica,
- wydział gospodarczy → Świdnica,
Inne instytucje
edytuj- Caritas Diecezji Świdnickiej → Świdnica
- NZOZ Stacja Opieki Caritas Diecezji Świdnickiej → Świdnica
- Dom Księży Emerytów → Świdnica
- Sąd Biskupi → Świdnica
- Księgarnia diecezjalna → Świdnica
- Archiwum Diecezjalne → Świdnica
- Diecezjalna Specjalistyczna Poradnia Rodzinna → Świdnica
- Poradnia psychologiczna → Świdnica
- Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Świdnickiej → Świdnica
Kapituły
edytuj- Świdnicka Kapituła Katedralna → Świdnica
- Wałbrzyska Kapituła Kolegiacka MB Bolesnej i Św. Aniołów Stróżów → Wałbrzych
- Kłodzka Kapituła Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodzku → Kłodzko
- Strzegomska Kapituła w Bazylice kolegiackiej św. Piotra i Pawła
Główna świątynia
edytuj- Katedra św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Wacława Męczennika w Świdnicy (rocznica poświęcenia: 30 stycznia)
Bazyliki mniejsze
edytujSanktuaria
edytuj- Sanktuarium Matki Bożej Strażniczki Wiary w Bardzie Śląskim (sanktuarium diecezjalne);
- Sanktuarium NMP Królowej Rodzin w Wambierzycach (sanktuarium diecezjalne);
- Sanktuarium św. Józefa, opiekuna rodzin w Bolesławowie (sanktuarium regionalne);
- Sanktuarium NMP Bolesnej → Wałbrzych (sanktuarium regionalne);
- Sanktuarium NMP Łaskawej z Dzieciątkiem → Kiełczyn (sanktuarium regionalne);
- Sanktuarium NMP Przyczyny Naszej Radości → Góra Igliczna (sanktuarium diecezjalne);
- Sanktuarium Matki Bożej Świdnickiej Uzdrowienia Chorych[9] → katedra świdnicka (sanktuarium regionalne);
- Sanktuarium św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny[9] → Świdnica (sanktuarium diecezjalne);
- Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego → Wałbrzych (sanktuarium diecezjalne);
- Sanktuarium Miłosierdzia Bożego → Świdnica (sanktuarium regionalne);
- Sanktuarium NMP Bolesnej → Bobolice (sanktuarium regionalne);
- Sanktuarium NMP Bolesnej → Nowa Ruda-Słupiec, Góra Wszystkich Świętych (sanktuarium regionalne);
- Sanktuarium NMP Bolesnej → Stary Wielisław (sanktuarium regionalne);
- Sanktuarium NMP Uzdrowienia Chorych → Lądek-Zdrój (sanktuarium regionalne);
- Sanktuarium NMP Nieustającej Pomocy → Polanica-Zdrój (sanktuarium regionalne)[10].
Kolegiaty
edytuj- Kolegiata NMP Bolesnej i Aniołów Stróżów w Wałbrzych (od 2010);
- Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodzku (od 2016);
- Bazylika kolegiacka św. Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu (od 2017).
Zakony żeńskie
- augustianki → Bielawa (2 domy)
- boromeuszki trzebnickie → Kamieniec Ząbkowicki, Polanica-Zdrój
- siostry Bożego Serca → Bardo, Starczów
- dominikanki → Budzów, Kłodzko
- elżbietanki → Bardo, Duszniki-Zdr., Dzierżoniów, Jedlina-Zdr., Kudowa-Zdr., Lewin Kł., Strzegom, Świdnica, Wałbrzych (3 domy)
- felicjanki → Stoszowice
- franciszkanki szpitalne → Boguszyn, Kłodzko, Ludwikowice Kł., Ołdrzychowice Kł.
- jadwiżanki → Polanica-Zdrój, Szalejów Górny, Świdnica
- józefitki → Bolków, Polanica-Zdrój (2 domy)
- klaryski → Kłodzko, Ząbkowice Śląskie
- klawerianki → Świdnica
- marianki→ Bardo, Piszkowice, Ścinawka Średnia
- misjonarki Krwi Chrystusa → Wilkanów
- siostry Niepokalanego Serca Maryi → Kudowa-Zdrój
- niepokalanki → Wałbrzych
- benedyktynki obliczanki → Ząbkowice Śląskie
- siostry Opatrzności Bożej → Niemcza
- prezentki → Świdnica
- franciszkanki Rodziny Maryi → Świdnica, Wałbrzych
- salezjanki → Dzierżoniów, Nowa Ruda, Pieszyce
- służebnice Ducha Świętego → Polanica-Zdrój
- służebniczki śląskie → Kłodzko, Kudowa-Zdrój, Szczawno-Zdrój
- siostry Notre Dame → Świebodzice
- terezjanki→ Ścinawka Dolna
- urszulanki (czarne) → Bardo, Polanica-Zdrój
Zakony męskie
- bonifratrzy → Ząbkowice Śląskie
- franciszkanie → Duszniki-Zdrój (2 domy), Kłodzko, Wambierzyce
- jezuici → Kłodzko
- klaretyni → Kudowa-Zdrój
- misjonarze świętej Rodziny → Szczytna (2 domy)
- pallotyni → Przedborowa, Wałbrzych, Ząbkowice Śląskie
- paulini → Świdnica
- redemptoryści → Bardo
- sercanie biali → Gorzanów, Polanica-Zdrój (2 domy), Stara Łomnica, Stary Wielisław
- Pierwszorzędny patron diecezji:
- Święty Stanisław – biskup i męczennik (8 maja)
- Pozostali patroni:
- św. Jadwiga Śląska - patronka Śląska
- św. Jan Chrzciciel – patron metropolii wrocławskiej
- NMP Królowa Rodzin – patronka ziemi kłodzkiej
- Matka Boska Bolesna – patronka Wałbrzycha
- św. Jan Paweł II – patron Świdnicy
- św. Florian – patron Bystrzycy Kłodzkiej
- św. Piotr Apostoł – patron Dusznik-Zdroju
- św. Jerzy – patron Dzierżoniowa
- święci Piotr i Paweł – patroni Strzegomia
Świdniccy błogosławieni i męczennicy
edytuj- Władysław Błądziński (1908–1944) – błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego z czasów II wojny światowej. W 1944 roku został aresztowany i przewieziony do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, tu pracował w kamieniołomie, gdzie go zamordowano[11].
- Mikołaj Gross (1898–1945) – błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego, w 1922 przez kilka miesięcy mieszkaniec Wałbrzycha, działacz związkowy i górnik, przeciwnik nazizmu, zamordowany w więzieniu Berlin-Plötzensee[12].
- Gerhard Hirschfelder (1907–1942) – ur. w Kłodzku, błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego, duszpasterz młodzieży, przeciwnik nazizmu, który za obronę zasad wiary i krzyża przed zbezczeszczeniem przez młodzież nazistowską trafił do obozu KL Dachau, gdzie zmarł z wycięczenia organizmu.
- hr. Michael von Matuschka (1888–1944) – sługa Boży, polityk, ur. w Świdnicy, urzędnik państwowy, przeciwnik nazizmu, zamordowany w więzieniu Berlin-Plötzensee za udział w zamachu na życie Hitlera.
Domy rekolekcyjne
- diecezjalny dom rekolekcyjny → Bardo;
- ojców sercanów białych → Polanica-Zdrój;
- sióstr jadwiżanek → Polanica-Zdrój;
- sióstr elżbietanek → Strzegom;
- Dom Pielgrzyma → Wambierzyce;
- Caritas → Zagórze Śląskie.
Wydawnictwa i media
- Biblioteka Diecezji Świdnickiej
- „Gość Niedzielny”, edycja diecezjalna
- „Niedziela”, edycja diecezjalna
- „Świdnickie Studia Teologiczne”
- „Świdnickie Wiadomości Kościelne”
- Wydawnictwa Diecezji Świdnickiej
Podział administracyjny
edytujDiecezja świdnicka podzielona jest na 24 dekanaty:
Miasta diecezji
edytuj
Diecezje sąsiednie
edytuj
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2020, Biblos 2020, ISBN 978-83-7793-714-3.
- ↑ Z miłosierdziem i prawdą [online], swidnica.gosc.pl [dostęp 2019-07-18].
- ↑ Historia [online], swidnica.gosc.pl [dostęp 2011-04-12].
- ↑ a b Nota biograficzna Ignacego Deca na stronie diecezji świdnickiej [online], diecezja.swidnica.pl [dostęp 2020-03-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-16].
- ↑ Komunikat Świdnickiej Kurii Biskupiej ws. kanonicznego objęcia diecezji przez nowego Biskupa Świdnickiego [online], diecezja.swidnica.pl [dostęp 2020-04-17].
- ↑ Diecezja świdnicka kanonicznie przekazana bp. Markowi Mendykowi [online], swidnica.gosc.pl [dostęp 2020-04-23].
- ↑ Kalendarz bp. Marka Mendyka [online], diecezja.swidnica.pl [dostęp 2020-06-25] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-27].
- ↑ 12 września – ingres biskupa świdnickiego Marka Mendyka. episkopat.pl, 2020-09-12. [dostęp 2020-09-12].
- ↑ a b Sanktuaria. diecezja.swidnica.pl [dostęp 2022-01-19].
- ↑ Sanktuarium.
- ↑ Życiorysy 108 męczenników. KAI Portal Opoka [online], opoka.org.pl [dostęp 2018-11-13] (pol.).
- ↑ Tomasz Nochowicz, Błogosławiony mieszkaniec Wałbrzycha – patron górników.
Bibliografia
edytuj- Ks. Witold Zdaniewicz, ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz. Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 643–656) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2.
- Kalendarz Liturgiczny Diecezji Świdnickiej, Świdnica 2011.
- Schematyzm Diecezji Świdnickiej, Świdnica 2010.
.png){kind=link}