Kościół św. Stanisława Kostki w Warszawie
Kościół św. Stanisława Kostki – modernistyczny kościół parafii rzymskokatolickiej św. Stanisława Kostki w Warszawie.
| kościół parafialny | |||||||||
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Adres | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||
 52°16′03,60″N 20°59′02,28″E/52,267667 20,983967
| |||||||||
Świątynia znajduje się przy ul. Hozjusza, w pobliżu placu Thomasa Woodrowa Wilsona.
Historia
edytujBudowa kościoła
edytujKościół św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu został wybudowany w okresie międzywojennym. Według niektórych źródeł fundacja kościoła była związana z obchodami 250. rocznicy odsieczy wiedeńskiej i zwycięstwa Jana III Sobieskiego nad armią Kara Mustafy.
Prace budowlane rozpoczęto w 1930. Poprzedziły je prace melioracyjne związane z osuszaniem terenu, gdyż kościół stanął w pobliżu dawnego koryta strugi Pólkówka. Projektantem świątyni był architekt Łukasz Wolski[1].
Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 świątynia została uszkodzona przez pociski artyleryjskie i bomby lotnicze[1].
W czasie powstania warszawskiego w podziemiach nieukończonego kościoła znajdował się szpital powstańczy. W czasie walk o Żoliborz kościół został częściowo zniszczony. Po II wojnie światowej wznowiono prace budowlane. Opracowano nowy projekt, którego autorem był Edgar Aleksander Norwerth. 7 września 1963 kościół został konsekrowany przez kardynała Stefana Wyszyńskiego[1].
Msze za Ojczyznę
edytujW latach 1974–1987 proboszczem parafii św. Stanisław Kostki był zaangażowany w działalność opozycyjną ksiądz Teofil Bogucki. W latach 1980–1984 rezydentem w parafii był ksiądz Jerzy Popiełuszko, który od października 1980 roku raz w miesiącu wraz z innymi duchownymi z inicjatywy proboszcza parafii odprawiał w kościele św. Stanisława Kostki Msze za Ojczyznę. W latach 1982–1984 liturgie te stały się manifestacjami patriotycznymi i ściągały tłumy ludzi nie tylko z Warszawy, ale i z całej Polski.
Dwa tygodnie po śmierci księdza Jerzego Popiełuszki, zamordowanego przez funkcjonariuszy komunistycznej Służby Bezpieczeństwa, 3 listopada 1984 w kościele św. Stanisława Kostki odbył się jego uroczysty pogrzeb, który podobnie jak Msze za Ojczyznę ściągnął tysiące wiernych.
Kościół jubileuszowy
edytujW latach 1999–2001 w związku z ustanowionym przez papieża Jana Pawła II Rokiem Jubileuszowym kościół parafialny św. Stanisława Kostki pełnił funkcję świątyni jubileuszowej. 17 maja 2000 odbyła się tutaj uroczysta msza z udziałem przedstawicieli Episkopatu Polski.
W 2000 dokonano prac remontowych w kościele oraz przebudowano prezbiterium.
Arcybiskup Metropolita Warszawski Kazimierz Nycz w dniu 19 października 2010 podniósł świątynię do rangi Sanktuarium Diecezjalnego Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki. Na dni z możliwością uzyskania odpustu zupełnego arcybiskup wyznaczył:
- Dzień imienin Jerzego – 23 kwietnia;
- Rocznice uroczystości beatyfikacyjnej – 6 czerwca;
- Liturgiczne wspomnienie Błogosławionego Jerzego Popiełuszki – 19 października[2].
Miejsce pielgrzymkowe
edytujOd 1984 świątynia stała się miejscem pielgrzymkowym dla wszystkich, którzy odwiedzają znajdujący się przed frontonem kościoła grób błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki. 14 czerwca 1987 kościół odwiedził w tym celu papież Jan Paweł II.
19 października 2004 w związku z rocznicą śmierci księdza Jerzego Popiełuszki w kościele św. Stanisława Kostki odbyła się uroczysta msza, w której uczestniczyło ponad 20 tysięcy wiernych. W tym samym czasie w podziemiach kościoła otworzono muzeum poświęcone osobie księdza Jerzego Popiełuszki. W muzeum zgromadzone są pamiątki po kapłanie. Eksponaty są wystawione w kilku salach znajdujących się w podziemiach kościoła. Jedna z sal symbolizuje miejsce zamordowania ks. Jerzego i wrzucenie jego ciała do wody. Na zwiedzających silne wrażenie wywiera wyświetlany film z wydobycia zwłok księdza. W gablocie umieszczonej na ścianie znajduje się ubranie, które miał na sobie w dniu zamordowania, pałka milicyjna, którą był bity oraz sznur, którym skrępowano mu ręce[3].
W muzeum zgromadzono także sporo pamiątek z życia błogosławionego. Między innymi znajduje się kołyska z jego domu, mnóstwo dokumentów i drobiazgów. W kolejnej sali znajdują się zdjęcia z jego pogrzebu[3].
Przy kościele znajdują się także groby byłych proboszczów: Teofila Boguckiego i Zygmunta Malackiego.
Kościół był plenerem zdjęć do filmów biograficznych: Popiełuszko. Wolność jest w nas (2009) oraz Żeby nie było śladów (2021).
Opis kościoła
edytujArchitektura
edytujKościół św. Stanisława Kostki w Warszawie to monumentalna dwuwieżowa świątynia zbudowana w stylu modernistycznym z elementami neoromańskimi. Zamysł architekta projektującego obiekt polegał na próbie połączenia w konstrukcji kościoła współczesnej architektury z formami tradycji bazylik wczesnochrześcijańskich. Wnętrze kościoła jest trzynawowe, z dwiema dużymi kaplicami – Matki Bożej i Serca Pana Jezusa. Wokół prezbiterium znajduje się obejście, a nad ołtarzem głównym baldachim.
Wnętrze
edytujWystrój wnętrza tworzy spójną całość i w swojej kompozycji nawiązuje do dewizy życiowej wieloletniego proboszcza parafii św. Stanisława Kostki w Warszawie księdza Teofila Boguckiego – Bóg i Ojczyzna. Ściany naw świątyni są wypełnione wieloma tablicami pamiątkowymi[4]. Witraże w prezbiterium przedstawiają skrótowo historię Polski i Kościoła katolickiego w Polsce. Nawa główna udekorowana jest sztandarami symbolizującymi dzieje walki o niezawisłość państwa polskiego.
We wnętrzu kościoła znajdują się dwa siedemnastowieczne obrazy śląskiego malarza Michaela Leopolda Willmanna (Św. Paweł oraz Męczeństwo św. Piotra) oraz rzeźba Anioł Zmartwychwstania autorstwa Bolesława Syrewicza z 1869 roku[4]. W świątyni zainstalowane są ponadto organy zbudowane przez organmistrza Wacława Biernackiego w 1928.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Kościoły Warszawy. Warszawa: Wydawnictwa Rady Prymasowskiej Budowy Kościołów Warszawy, 1982, s. 197.
- ↑ Grzegorz Kalwarczyk: Błogosławiony Ksiądz Jerzy Popiełuszko.. Warszawa: Kuria Metropolitalna Warszawska, 2010, s. 61. ISBN 978-83-60129-08-1.
- ↑ a b Błogosławiony ksiądz Jerzy Popiełuszko. Warszawa: Ringier Axel Springer Polska Sp. z o.o., 2014, s. 14-15. ISBN 978-83-7813-696-5.
- ↑ a b Kościoły Warszawy. Warszawa: Wydawnictwa Rady Prymasowskiej Budowy Kościołów Warszawy, 1982, s. 199.
