10 Pułk Haubic Polowych (austro-węgierski)

Pułk Haubic Polowych Nr 10
Feldhaubitzregiment Nr 10
	Historia
Państwo	Austro-Węgry
Sformowanie	1854
Rozformowanie	1918
	Tradycje
Święto	24 czerwca
	Działania zbrojne
	wojna prusko-austriacka; I wojna światowa
	Organizacja
Dyslokacja	Przemyśl
Rodzaj sił zbrojnych	cesarska i królewska Armia
Rodzaj wojsk	artyleria
Podległość	10 Brygada Artylerii Polowej

Pułk Haubic Polowych Nr 10 (FHR. 10) – pułk artylerii polowej cesarskiej i królewskiej Armii.

Historia pułku

W 1854 roku został sformowany 7 Pułk Artylerii Polowej. 1 maja 1885 roku oddział został przemianowany na Pułk Artylerii Korpuśnej Nr 1 (niem. Korpsartillerieregiment Nr 1). 1 stycznia 1894 roku jednostka została przemianowana na Pułk Artylerii Korpuśnej Nr 10 (skrót 10 KAR). W 1907 roku oddział został przemianowany na Pułk Haubic Polowych Nr 10^[1].

Od 1854 roku szefem pułku był Luitpold Wittelsbach regent Bawarii. Obowiązki drugiego szefa pułku pełnili:

w latach 1854-1855 – generał major Anton Fink (ur. 1795, zm. 30 VII 1855),
w latach 1860-1869 – generał major Johann Mayer von Sonnenberg (ur. 17 IX 1801, zm. 11 II 1869)^[1].

Swoje święto pułk obchodził 24 czerwca, w rocznicę bitwy pod Custozą, rozegranej w 1866 roku, w czasie wojny prusko-austriackiej^[2].

Do 1914 roku pułk stacjonował w Twierdzy Przemyśl, na terenie 10 Korpusu^[2]. Pod względem taktycznym pułk był podporządkowany komendantowi 24 Dywizji Piechoty, a pod względem szkolenia komendantowi 10 Brygady Artylerii Polowej^[3].

W skład pułku wchodziła komenda i cztery baterie po 6 haubic M99, które od 1914 były sukcesywnie zastępowane przez 10 cm haubice polowe wz. 1914.

Latem 1914 roku, w czasie mobilizacji, 1. dywizjon został włączony w skład 2 Brygady Artylerii Polowej należącej do 2 Dywizji Piechoty, natomiast 2. dywizjon w skład 24 Brygady Artylerii Polowej należącej do 24 Dywizji Piechoty^[4].

W 1916 roku oddział został przemianowany na Pułk Haubic Polowych Nr 24, natomiast numer „10” otrzymał dotychczasowy Pułk Haubic Polowych Nr 9^[5]^[6].

W 1918 oddział został przemianowany na Pułk Artylerii Polowej Nr 124^[7].

Kadra pułku

Komendanci pułku

płk Eduard Lunda (do VI 1908 → urlopowany na rok)
ppłk / płk Rudolf Lechner (VI 1908^[8] – 1914^[2])
ppłk Eugeniusz Grandowski (od IV 1914)

Oficerowie pułku

por. Jan Chmurowicz (oficer nadetatowy)
por. Karol Grodzicki (w Wojsku Polskim pułkownik, dowódca 21 pap)
por. Władysław Sontag
ppor. Oskar Pustówka (w Wojsku Polskim pułkownik, dowódca 26 pap)
ppor. Ernst Zimmermann

Przypisy

↑ ^a ^b Schematismus 1908 ↓, s. 894.
↑ ^a ^b ^c Schematismus 1914 ↓, s. 843.
↑ Schematismus 1914 ↓, s. 101.
↑ Order of Battle ↓.
↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 733, 740.
↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 989.
↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1216.
↑ Kronika. Z c. i k. armii. „Gazeta Lwowska”. 144, s. 3, 25 czerwca 1908.

Bibliografia

Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1908. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1907. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.).
Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
Juliusz Bator: Wojna galicyjska. Działania armii austro-węgierskiej na froncie północnym (galicyjskim) w latach 1914-1915. Kraków: Wydawnictwo EGIS Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-7396-747-2. (pol.).
Order of Battle - Galicia August, 1914. [w:] Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 [on-line]. Glenn Jewison & Jörg C. Steiner. [dostęp 2020-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-09)].

[CITEREFSchematismus1908894-1] Schematismus 1908 ↓, s. 894.

[CITEREFSchematismus1914843-2] Schematismus 1914 ↓, s. 843.

[CITEREFSchematismus1914101-3] Schematismus 1914 ↓, s. 101.

[CITEREFOrder_of_Battle-4] Order of Battle ↓.

[CITEREFRanglisten1916733,_740-5] Ranglisten 1916 ↓, s. 733, 740.

[CITEREFRanglisten1917989-6] Ranglisten 1917 ↓, s. 989.

[CITEREFRanglisten19181216-7] Ranglisten 1918 ↓, s. 1216.

[8] Kronika. Z c. i k. armii. „Gazeta Lwowska”. 144, s. 3, 25 czerwca 1908.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Brygady artylerii polowej	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Pułki armat polowych	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42
Pułki haubic polowych	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Dywizjony ciężkich haubic	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Brygady artylerii górskiej	1 2 3
Pułki artylerii górskiej	3 4 6 7 8 10 11 12 13 14
Dywizjony armat górskich	Samodzielny Dywizjon Armat Górskich
Dywizjony artylerii konnej	1 2 4 5 6 7 9 10 11
Brygady artylerii fortecznej	1 (Wiedeń) 2 (Kraków) 3 (Trydent) 4 (Pola) 5 (Kotor)
Pułki artylerii fortecznej	1 2 3 4 5 6
Bataliony artylerii fortecznej	1 2 3 4 5 6 7 8