1683
Ten artykuł od 2021-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Rządzący państwami w 1683
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 21 stycznia buńczuki sułtańskie zostały wyniesione z pałacu w Adrianopolu i zatknięte przed "Bramą Szczęścia"; był to tradycyjny znak rozpoczęcia wojny.[1]
- 1 kwietnia – cesarz Leopold I Habsburg zawarł z królem Polski Janem III Sobieskim przymierze skierowane przeciwko Imperium osmańskiemu.
- 23 lipca – położono kamień węgielny pod budowę kościoła Przemienienia Pańskiego w Warszawie.
- 29 lipca – Jan III Sobieski wyruszył z Krakowa pod oblegany przez Turków Wiedeń.
- 12 września – bitwa pod Wiedniem, zwana odsieczą wiedeńską. Wojskami Ligi Świętej dowodził król Jan III Sobieski.
- Grudzień – Jan III Sobieski wjechał uroczyście do Krakowa. Następnego dnia zawiesił przy grobie św. Stanisława na Wawelu zdobytą chorągiew turecką.
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia – brandenburski kolonizator Otto Friedrich von der Groeben rozpoczął budowę Fortu Groß Friedrichsburg na Złotym Wybrzeżu (obecnie Ghana).
- 6 czerwca – w Oksfordzie otwarto Ashmolean Museum, pierwsze w historii muzeum uniwersyteckie.
- 16 lipca – V wojna austriacko-turecka: Turcy rozpoczęli oblężenie Wiednia.
- 12 września – wojna polsko-turecka: oblegająca Wiedeń armia Imperium osmańskiego, dowodzona przez Wielkiego wezyra Kara Mustafę, została pokonana przez wojska koalicji polsko-niemieckiej z Janem III Sobieskim na czele, tracąc 10-20 tys. ludzi, ciężki sprzęt (w tym wszystkie działa) i zapasy; sam zwycięski król wysłał do Krakowa 80 wozów z łupami, zaś Jerzy Franciszek Kulczycki, któremu przypadły worki z kawą, otworzył niebawem pierwszą w austriackiej stolicy kawiarnię.
- 6 października – do Ameryki Północnej przybyła pierwsza grupa osadników niemieckich.
- 7 października – wojna polsko-turecka: przegrana Jana III Sobieskiego w pierwszej bitwie pod Parkanami.
- 9 października – wojna polsko-turecka: wygrana Jana III Sobieskiego w drugiej bitwie pod Parkanami.
- 10 października – w hiszpańskim porcie Kadyks w wyniku pożaru eksplodowała amunicja na niemieckim statku „Wapen von Hamburg”, powodując śmierć 64 marynarzy.
- 15 grudnia – Kara İbrahim Pasza został tureckim wielkim wezyrem, zastępując usuniętego Kara Mustafę.
- 25 grudnia – uznany za winnego klęski w bitwie pod Wiedniem były wezyr Kara Mustafa został z rozkazu sułtana Mehmeda IV uduszony w Belgradzie.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 1 marca – Karolina z Ansbachu, królowa Wielkiej Brytanii. (zm. 1737)
- 3 maja – Aleksander Podlesiecki, polski filozof, jezuita
- 7 września – Maria Anna Habsburg, królowa Portugalii (zm. 1754)
- 10 listopada – Jerzy II, król Wielkiej Brytanii i elektor Hanoweru (zm. 1760)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 28 kwietnia – Daniel Casper von Lohenstein, niemiecki pisarz i poeta (ur. 1635)
- 30 lipca – Maria Teresa, królowa Francji, żona Ludwika XIV (ur. 1638)
- 24 sierpnia – John Owen, angielski teolog i pastor (ur. 1616)
- 12 września – Alfons VI, król Portugalii (ur. 1643)
- 18 listopada – Innocenty Gizel – historyk niemieckiego pochodzenia (ur. 1600)
- 15 grudnia – Mikołaj Hieronim Sieniawski, hetman polny koronny (ur. 1645)
- 25 grudnia – Kara Mustafa, turecki wódz i wezyr (ur. 1634 lub 1635)
- Roger Williams, angielski duchowny protestancki, pionier baptyzmu w Ameryce Północnej (ur. 1603)
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 25 lutego
- Ostatki: 2 marca
- Popielec: 3 marca
- Niedziela Palmowa: 11 kwietnia
- Wielki Czwartek: 15 kwietnia
- Wielki Piątek: 16 kwietnia
- Wielka Sobota: 17 kwietnia
- Wielkanoc: 18 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 19 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 27 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 6 czerwca
- Boże Ciało: 17 czerwca
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jean Wimmer, Odsiecz wiedenska 1683 roku, Panorama dziejów Polski. Fakty i mity, Warszawa: Interpress, 1983, s. 79, ISBN 978-83-223-2028-0 [dostęp 2023-09-28].
