Rządzący państwami w 1776
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 2 stycznia – po raz pierwszy wprowadzono wychowanie fizyczne w szkole (Saksonia).
- 10 stycznia – angielski pisarz Thomas Paine opublikował pamflet polityczny Zdrowy rozsądek, w którym opowiedział się za niepodległością Stanów Zjednoczonych.
- 3 marca – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: amerykańska marynarka wojenna w swej pierwszej akcji bojowej dokonała desantu pod Nassau na brytyjskich Bahamach.
- 9 marca – ukazały się Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów Adama Smitha, fundamentalne dzieło dla nauk ekonomicznych.
- 15 marca – ukazała się drukiem pierwsza polska powieść nowożytna, Ignacego Krasickiego Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki.
- 17 marca – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: wojska brytyjskie ewakuowały się z oblężonego Bostonu do Halifaksu w Nowej Szkocji.
- 28 marca – został założony Teatr Wielki w Moskwie.
- 11 kwietnia – Niepołomice otrzymały prawa miejskie.
- 12 kwietnia – przyjęto Deklarację z Halifax w której domagano się wolności i niezależności Karoliny Północnej od Wielkiej Brytanii.
- 1 maja – Niemiec Adam Weishaupt założył Zakon iluminatów.
- 4 maja – Rhode Island jako pierwsza kolonia amerykańska ogłosiła niezależność od Wielkiej Brytanii.
- 8 czerwca – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo Brytyjczyków w bitwie pod Trois-Rivières.
- 12 czerwca – uchwalono Deklarację praw Wirginii.
- 2 lipca – Amerykański Kongres Kontynentalny przyjął rezolucję zrywającą więzi z Wielką Brytanią (właściwa Deklaracja Niepodległości została przyjęta dwa dni później – 4 lipca).
- 4 lipca – Kongres w Filadelfii uchwalił Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych.
- 11 lipca – James Cook wyruszył w swoją trzecią wyprawę.
- 22 sierpnia – podpisano traktat delimitacyjny.
- 27 sierpnia – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo brytyjskie w bitwie na Long Island.
- 6 września – ponad 6 tys. osób zginęło po przejściu huraganu nad Gwadelupą.
- 7 września – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: amerykański miniaturowy okręt podwodny Turtle bez powodzenia zaatakował fregatę HMS Eagle operującą na rzece Hudson koło Manhattanu. Była to pierwsza próba bojowego wykorzystania okrętu podwodnego w historii.
- 15 września – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo Brytyjczyków w bitwie nad Kip’s Bay.
- 16 września – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo Amerykanów w bitwie na wzgórzach Harlemu.
- 7 października – następca rosyjskiego tronu Paweł I poślubił księżniczkę wirtemberską Zofię Dorotę.
- 9 października – Franciszkanin Francisco Palóu założył klasztor Mission San Francisco de Asís, który stał się podwaliną dzisiejszego San Francisco w Kalifornii.
- 10 października – Maurycy Beniowski został obwołany przez tubylców królem Madagaskaru.
- 11 października – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: miała miejsce morska bitwa koło Valcour.
- 18 października – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo Brytyjczyków pod Pell’s Point.
- 28 października – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: Brytyjczycy pokonali Amerykanów pod White Plains.
- 25 grudnia – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: wojska amerykańskie pod wodzą George’a Washingtona przeprawiły się przez rzekę Delaware, rozpoczynając decydujący etap wojny.
- 26 grudnia – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: Amerykanie zwyciężyli w bitwie pod Trenton.
- Rozpoczęto budowę opery La Scala w Mediolanie.
- Sejm zniósł procesy o czary i zakazał stosowania tortur.
- Zlikwidowano oficjalnie husarię, powołując w jej miejsce Kawalerię Narodową.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 24 stycznia – Ernst Theodor Amadeus Hoffmann, niemiecki poeta, pisarz epoki romantyzmu (zm. 1822)
- 4 lutego – Ignacy Ludwik Pawłowski, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy kamieniecki, arcybiskup mohylewski (zm. 1841)
- 17 lutego – Georg, hrabia Münster, niemiecki arystokrata, pionier paleontologii (zm. 1844)
- 12 marca – Hester Stanhope, brytyjska awanturniczka i podróżniczka (zm. 1839)
- 20 maja – Józef von Hohenzollern, duchowny katolicki, biskup warmiński (zm. 1836)
- 27 maja – Jan Marceli Gutkowski, polski duchowny katolicki, biskup janowski (zm. 1863)
- 11 czerwca – John Constable, angielski malarz (zm. 1837)
- 9 sierpnia – Amedeo Avogadro, włoski fizyk (zm. 1856)
- 24 sierpnia – Józef Hoene-Wroński, polski matematyk, fizyk, filozof, ekonomista i prawnik (zm. 1853)
- 31 października – Francis Locke, amerykański polityk, senator ze stanu Karolina Północna (zm. 1823)
- 16 grudnia – Wilhelm Johann Ritter, niemiecki fizyk (zm. 1810)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 24 marca – John Harrison, angielski cieśla i zegarmistrz, konstruktor pierwszego chronometru (ur. 1693)
- 25 sierpnia – David Hume, angielski (choć Szkot) filozof, pisarz i historyk (ur. 1711)
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 15 lutego
- Ostatki: 20 lutego
- Popielec: 21 lutego
- Niedziela Palmowa: 31 marca
- Wielki Czwartek: 4 kwietnia
- Wielki Piątek: 5 kwietnia
- Wielka Sobota: 6 kwietnia
- Wielkanoc: 7 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 8 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 16 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 26 maja
- Boże Ciało: 6 czerwca