1 Samodzielny Batalion Eksploatacji Dróg (1 sbed) – samodzielny pododdział wojsk drogowych ludowego Wojska Polskiego.

Przeznaczony do budowy i naprawy dróg w strefie przyfrontowej. W działaniach bojowych pełnił także służbę regulacji ruchu oraz kontroli wojskowych pojazdów mechanicznych.

Sformowany we wsi Griaznoje w rejonie Sum na podstawie rozkazu nr 004 dowódcy 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR z 3 kwietnia 1944. Następnie wcielony do 1 Armii Wojska Polskiego^[1].

Od połowy września do końca grudnia 1944 r. 1 sbed obsługiwał wyznaczony 1 Armii WP odcinek drogi samochodowej Kołbiel-Zakręt – Wawer – Praga oraz – do listopada włącznie – Wawer – Falenica – Michalin – Wiązowna – Falenica – Otwock – Świerk – Otwock – Wólka Mlądzka. Na wymienionych odcinkach dróg baon wystawił 16 posterunków regulacji ruchu i 3 punkty kontroli ruchu oraz punkty żywnościowe i pokoje noclegowe w Majdanku i Wawrze, punkt odpoczynku dla żołnierzy powracających z niewoli niemieckiej, w Wawrze na 3 tys. osób, punkty pomocy technicznej w Majdanku, Żurawce, Wawrze i Ostrowi, punkty pomocy sanitarnej i weterynaryjnej w Lublinie, Kurowie, Majdanku i Ostrowi, a także stację benzynową w Ostrowi.

Rozformowany w 1945 roku wraz z 1 Armią WP.

Dowódcy batalionu^[1]

• ppłk Mikołaj Tiurenkow
• kpt. Aleksander Nikiforow
• ppłk Mikołaj Samsonienko

Zastępca dowódcy ds. regulacji ruchu - kpt. Borys Korzun

Etat 047/12^[2]

Dowództwo i sztab

• 3 kompanie eksploatacji dróg
  • pluton regulacji ruchu
  • pluton drogowy
  • pluton gospodarczy
• pluton ochrony mostów
• drużyny: łączności; malarska

• Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
• JanJ. Szymanowski JanJ., Służyłem w wojskach drogowych, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06252-8, OCLC 751355255 . Brak numerów stron w książce
• Andrzej Lechowski, Warszawski węzeł komunikacyjny w działaniach 1 armii WP. Wrzesień 1944 - styczeń 1945, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (126), Warszawa 1988, s. 62-94