Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
pilot szybowcowy |
Odznaczenia | |
Adam Dziurzyński (ur. 12 grudnia 1902 w Ustrzykach Dolnych[1] w ówczesnym województwie lwowskim, zm. 26 kwietnia 1991[2] w Międzybrodziu Żywieckim) – polski pilot szybowcowy, żołnierz Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie w czasie II wojny światowej, instruktor szybowcowy, wieloletni kierownik Górskiej Szkoły Szybowcowej „Żar” w Międzybrodziu Żywieckim. Od 2000 r. patron tejże szkoły.
Kariera lotnicza (przed II wojną światową)
[edytuj | edytuj kod]Podstawowe szkolenie szybowcowe odbył w 1933 r. w Ustianowej. W 1934 r. rozpoczął pracę zawodową w Wojskowym Obozie Szybowcowym (WOS) w Ustianowej jako pracownik warsztatowy. W WOS ukończył kurs dla instruktorów szybowcowych. Od 1936 r. do 1939 r. instruktor szybowcowy w Szkole Szybowcowej Aeroklubu Lwowskiego w ośrodku szybowcowym Bezmiechowej. Od 1 lipca 1939 r. kierownik szkoły szybowcowej Polichno-Pińczów.
II wojna światowa
[edytuj | edytuj kod]We wrześniu 1939 roku ewakuował się wraz ze swoim ośrodkiem Przysposobienia Wojskowego Lotniczego do Rumunii, skąd przedostał się przez Maltę do Francji, gdzie został wcielony do lotnictwa[1]. W styczniu 1940 r. przybył do Anglii i zaszeregowany został do personelu technicznego[1]. Po przeszkoleniu otrzymał przydział do 300 dywizjonu bombowego w stopniu polskim sierżanta jako szef sekcji ekwipunku lotniczego i spadochronowego. Funkcję tę pełnił do zakończenia wojny.
Kariera lotnicza (po II wojnie światowej)
[edytuj | edytuj kod]W 1947 r. powrócił do Polski z Wielkiej Brytanii[1]. Objął kierownictwo Szkoły Szybowcowej Żar[1]. Funkcję tę pełnił do grudnia 1951 r. W 1951 r. podjął pracę jako pilot doświadczalny w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej. Jako pilot doświadczalny miał wypadek zakończony ukręceniem belki kadłuba w szybowcu SZD-8 Jaskółka z usterzeniem usterzeniem motylkowym podczas wyprowadzaniu szybowca z korkociągu (wypadek zakończony szczęśliwym lądowaniem).
W 1957 r. powrócił do pracy na stanowisku kierownika Szkoły Szybowcowej Żar[1], stanowisko to pełnił do przejścia na emeryturę w dn. 31 maja 1971 r. W czasie pracy rozpoczęto budowę zbiornika elektrowni szczytowo-pompowej na górze Żar. Dzięki zaangażowaniu Adama Dziurzyńskiego przesunięto umiejscowienie zbiornika na wschód ocalając tym samym budynek szkoły na szczycie góry[2], wybudowano nowe hangary, szkołę i hotel.
Poza lotnictwem
[edytuj | edytuj kod]Zamiłowany pszczelarz i organizator koła Pszczelarzy w Międzybrodziu Bialskim[2]. Jego pasieka uznawana była za wzorcową i była odwiedzana przez liczne rzesze pszczelarzy. Do końca życia aktywnie uczestniczył w pracach Koła Łowieckiego „Beskid” w Żywcu[2]. Przez szereg lat był łowczym koła, dbał o szkolenie myśliwych, prowadził wzorową gospodarkę hodowlaną w łowisku. Był też organizatorem wielu imprez myśliwskich i spotkań towarzyskich.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Za wieloletnią pracę w lotnictwie, pszczelarstwie i myślistwie uhonorowany został wieloma wyróżnieniami, medalami i dyplomami, m.in.:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[2]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[2]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[2]
- Medal Tańskiego[2] (za rok 1965)
- Tytuł i odznaka Zasłużony Działacz Lotnictwa Sportowego[2]
- Dyplom FAI im. Paula Tissandiera[2]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]18 sierpnia 2000 r. nadano Górskiej Szkole Szybowcowej Aeroklubu Polskiego „Żar” imię Adama Dziurzyńskiego.
Miejsce spoczynku
[edytuj | edytuj kod]Cmentarz komunalny w Międzybrodziu Żywieckim[2], Sektor A 1, rząd 12, grób 4
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia i źródła informacji
[edytuj | edytuj kod]- Almanach - Polskie Lotnictwo Sportowe. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987. ISBN 83-03-01157-X.
- praca zbiorowa pod red., Andrzej Glass, Tomasz Murawski: Polskie Szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju. Bielsko-Biała: SCG, 2012. ISBN 978-83-932826-0-9.
- Tadeusz Chwałczyk: Medalowe wzloty. Lublin: Kagero Oficyna Wydawnicza, 2008. ISBN 978-83-604-4580-8.
- Tadeusz Krzystek, Anna Krzystek: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7.
- niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2014-10-18]. (pol.).
- Sulecie urodzin Adama Dziurzyńskiego - legendy Żaru. [dostęp 2018-04-05]. (pol.).
- Jan Blitz i inni, Słownik biograficzny Żywiecczyzny. Tom I, Żywiec: Spółdzielnia wydawnicza Gazeta Żywiecka, 1995, s. 56-57, ISBN 83-902605-1-4 .