Adolf Panczakiewicz

major saperów
Data i miejsce urodzenia	10 czerwca 1885 Nowy Targ
Data i miejsce śmierci	16 maja 1958 Kraków
Przebieg służby
Lata służby	1914–1932
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	3 Okręgowe Szefostwo Budownictwa
Stanowiska	kierownik okręgowego urzędu budownictwa
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Adolf Panczakiewicz (ur. 10 czerwca 1885 w Nowym Targu, zm. 16 maja 1958 w Krakowie) – major saperów Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się 10 czerwca 1885 w Nowym Targu, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Leona i Marii z Pawluśkiewiczów^[1]. Szkołę średnią ukończył w Krakowie, a w 1914 studia w c. k. Szkole Politechnicznej we Lwowie^[1]. W czerwcu tego roku został członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich^[1].

6 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich^[1]. Walczył w szeregach 5 pułku piechoty^[1][2]. W maju 1915, w stopniu sierżanta, był podoficerem rachunkowym w II batalionie tego pułku^[2]. 1 stycznia 1917 został mianowany chorążym^[3]. Po kryzysie przysięgowym (lipiec 1917) został wcielony do armii austro-węgierskiej^[1][2].

Od 5 do 22 listopada 1918 wziął udział w obronie Lwowa, w walkach na I odcinku (Dom Techników – Seminarium)^[4]. Później dołączył do odtworzonego 5 pułku piechoty Legionów i uczestniczył w jego bojach jako dowódca kompanii technicznej^[1]. Wyróżnił się 13 grudnia 1918 w wypadzie 10 kompanii, plutonu saperów pułkowych i legii oficerskiej na Janów^[1][5]. Szczególnie odznaczył się 10 lipca 1919 w wypadzie dwubatalionowej grupy kapitana Bernarda Monda (I/1 pp Leg. i II/5 pp Leg.) na tyły bolszewików za Dzisnę do Dukszt^[1][6][7]. Za ten czyn 12 września 1921 podpułkownik Stanisław Skwarczyński sporządził wniosek na odznaczenie go orderem „Virtuti Militari”^[1]. 9 grudnia 1919 został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Legionów Polskich z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika z dniem 1 grudnia 1919^[8]. 14 października 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich^[9]. W lutym 1922 został zdemobilizowany i przydzielony w rezerwie do 5 pp Leg.^[10][11]

W październiku 1922 został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów inżynierii i saperów z równoczesnym powołaniem do czynnej służby, wcieleniem do 3 pułku saperów w Wilnie i przydziałem do Szefostwa Inżynierii i Saperów Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie na stanowisko referenta budowlanego^{[12][1][13][14]}. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 52. lokatą w korpusie oficerów rezerwy inżynierii i saperów^[15][16]. 15 maja 1925 został przemianowany z dniem 1 maja 1925 na oficera zawodowego w korpusie oficerów inżynierii i saperów w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 lipca 1919 i 2,5 lokatą^[17]. 31 grudnia 1925 został przeniesiony do kadry oficerów saperów przy Departamencie V Wojsk Technicznych Ministerstwa Spraw Wojskowych z jednoczesnym przydziałem do Szefostwa Budownictwa Okręgu Korpusu Nr III na stanowisko referenta budowlanego^[18][19]. 18 lutego 1928 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1928 stopień majora w korpusie oficerów inżynierii i saperów i 36. lokatą^[20][21]. W marcu 1931 został przesunięty w 3 Okręgowym Szefostwie Budownictwa ze stanowiska referenta budownictwa na stanowisko zastępcy szefa, a w sierpniu tego roku na stanowisko kierownika okręgowego urzędu budownictwa^[22][23]. Z dniem 31 marca 1932 został przeniesiony w stan spoczynku^[24][25]. Po zakończeniu służby wojskowej został zatrudniony w 3 Okręgowym Szefostwie Budownictwa na poprzednio zajmowanym stanowisku w charakterze urzędnika kontraktowego^[1]. Obowiązki zawodowe łączył z pracą społeczną na terenie Grodna w Związku Legionistów Polskich i Związku Strzeleckim jako prezes oraz w Związku Obrońców Kresów Wschodnich i Towarzystwie Przyjaciół Związku Strzeleckiego^[1]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Grodno. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr III. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[26].

Zmarł 16 maja 1958 w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Salwatorskim (sektor SC7, rząd 9, grób 17)^[27].

Był żonaty z Władysławą z Hellwigów (1895–1966), z którą miał dwóch synów: Andrzeja (ur. 1921) i Adama (ur. 1928)^[27][1].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4756 (1921)^[28][1][29]
• Krzyż Niepodległości – 13 kwietnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[30][31]
• Krzyż Walecznych trzykrotnie^[1] (po raz czwarty „za udział w b. Legionach Polskich w 5 pp Leg.”^[32])
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[1]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[1]
• łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 12 grudnia 1929^[33][1]

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
• Druga lista oficerów rezerwowych WP. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-01-26.
• Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Kazimierz Bąbiński: Zarys historji wojennej 5-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Stefan Pomarański: Zarys historji wojennej 1-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne , 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918–1920. Eugeniusz Wawrzkowicz (oprac.) Józef Klink (oprac.). T. 3: Obrona Lwowa 1-22 listopada 1918. Organizacja listopadowej obrony Lwowa, ewidencja uczestników walk, lista strat. Lwów: Towarzystwo Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich, 1939.