 Al-Dżabal al-Achdar | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Długość |
150 km |
Położenie na mapie Libii  | |
 32°37′04″N 21°47′06″E/32,617778 21,785000
| |
Al-Dżabal al-Achdar[1] (arab. الجبل الأخضر, al-Jabal al-Akhḍar), dosł. „Zielone Góry”[2] – górzysty płaskowyż w północno-wschodniej Libii.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Al-Dżabal al-Achdar leży w północno-wschodniej Libii, w Cyrenajce, w gminie Al-Dżabal al-Achdar. Rozciąga się wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego na długości 150 km[3], pomiędzy miastami Al-Mardż i Darna[4].
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Al-Dżabal al-Achdar to górzysty płaskowyż zbudowany ze skrasowiałych wapieni trzeciorzędowych[3]. Występują tu złoża soli kamiennej i gipsu[3].
Wznosi się dwoma stopniami – pierwszy stopień o długości ok. 400 km, wysunięty na północ, wznosi się stromo do wysokości 300 m n.p.m., drugi długości 300 km, wysuwa się na południe i wznosi nieco łagodniej na wysokość 500–600 m n.p.m.[2] Najwyższe wzniesienia Al-Dżabal al-Achdar sięgają 876 m n.p.m.[3]
Opada na wschód do kamienistego regionu Al-Buṭnān, a na południe w kierunku Pustyni Libijskiej[4].
Obszar Al-Dżabal al-Achdar poprzecinany jest dolinami rzek[4]. Charakteryzuje się stosunkowo wysokimi opadami (ok. 375–500 mm rocznie) i relatywnie dużą wilgotnością powietrza[4]. Z temperaturami poniżej 15 °C wyższe partie Al-Dżabal al-Achdar są najchłodniejszym regionem Libii[2].
Północne obszary gór porasta niski las z jałowcami i pistacjami[5]. Występują tu liczne rośliny jednoroczne, m.in. stokłosy, mozgi kanaryjskie, wiechliny i życice[5]. Rośnie tu 70–80% wszystkich gatunków roślin występujących na terenie Libii[6]. Im bardziej na południe tym las staje się rzadszy i uboższy w rośliny jednoroczne[5].
Ze względu na warunki klimatyczne sprzyjające rolnictwu, obszar został skolonizowany w latach 30. XX w. przez włoskich osadników[4]. Osady zostały opuszczone podczas II wojny światowej, kiedy region stał się jednym z głównych pól bitwy[4]. Po wojnie we włoskich osadach zamieszkali Libijczycy[4]. Mieszkańcy zajmują się uprawą zbóż, winogron, drzew oliwkowych i migdałowych oraz hodowlą zwierząt (wielbłądów, kóz i owiec)[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ KSNG 2004 ↓, s. 90.
- ↑ a b c Braun, Passon i Jeworutzki 2020 ↓.
- ↑ a b c d Encyklopedia PWN ↓.
- ↑ a b c d e f g h Encyclopædia Britannica ↓.
- ↑ a b c Encyclopædia Britannica i Libya ↓.
- ↑ Mahklouf i Etayeb 2018 ↓, s. 123.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Achdar, Al-Dżabal al-, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-03-25].
- Afryka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 3, 2004. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2021-03-25].
- Braun K., Passon J., Jeworutzki A.: Across the Vast Land—Some Aspects on Libya’s Geography. W: Braun K., Passon J. (red.): Across the Sahara. Springer, Cham, 2020-08-15. DOI: 10.1007/978-3-030-00145-2_1. ISBN 978-3-030-00145-2. (ang.).
- Libya, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-03-25] (ang.).
- Mahklouf, Mohammed Hadi, Etayeb, Khaled: Biodiversity in Libya. W: T. Pullaiah (red.): Global Biodiversity: Selected Countries in Africa. T. 3. 2018, s. 113–132. DOI: 10.1201/9780429469800-5. (ang.).
- Akhḍar Mountains, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-03-25] (ang.).
