Spis treści
Albatros C.XV
Dane podstawowe | |
Państwo | |
---|---|
Producent | |
Typ | |
Konstrukcja |
dwupłat, konstrukcja mieszana |
Załoga |
2 osoby |
Historia | |
Data oblotu |
1917 |
Lata produkcji |
1918 |
Liczba egz. |
1820 |
Dane techniczne | |
Napęd |
1 silnik rzędowy Benz Bz.IV |
Moc | |
Wymiary | |
Rozpiętość |
11,8 m |
Długość |
7,47 m |
Wysokość |
3,33 m |
Powierzchnia nośna |
37,5 m² |
Masa | |
Własna |
985 kg |
Użyteczna |
430 |
Startowa |
1325 kg |
Osiągi | |
Prędkość maks. |
165 km/h |
Prędkość wznoszenia |
5,5 m/s |
Pułap |
6000 m |
Zasięg |
450 km |
Długotrwałość lotu |
3 h |
Dane operacyjne | |
Uzbrojenie | |
1 stały zsynchronizowany karabin maszynowy Spandau wz. 08/15 kal. 7,92 mm i 1 ruchomy karabin maszynowy Parabellum wz. 14 kal. 7,92 mm obserwatora, 100 kg bomb | |
Użytkownicy | |
Cesarstwo Niemieckie, Polska, Litwa, Łotwa, Turcja, ZSRR |
Albatros C.XV – niemiecki dwupłatowy samolot wielozadaniowy z okresu I wojny światowej zbudowany w wytwórni Albatros-Werke GmbH w Berlinie. Ostatnia konstrukcja z serii dwumiejscowych samolotów wywiadowczych Albatrosa.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Prace nad konstrukcją samolotu rozpoczęto w 1917 roku. Doświadczenia wynikające działań lotnictwa podczas I wojny światowej skłoniły konstruktorów do prac nad stworzeniem samolotu wielozadaniowego, mogącego prowadzić zadania wywiadowcze i szturmowe oraz współpracy z artylerią. Praktyczne podejście konstruktorów do zadania dało wynik w postaci powrotu do sprawdzonego prostokątnego przekroju kadłuba oraz podniesienia stanowiska obserwatora w celu poprawy widoczności. Nowym rozwiązaniem konstrukcyjnym było przesunięcie górnego płata do przodu względem dolnego, co redukowało niekorzystne oddziaływania pomiędzy płatami[1].
Produkcję nowej konstrukcji prowadzono w macierzystych zakładach Albatrosa oraz w Bayerische Flugzeug-Werke, Halberstädter Flugzeug-Werke oraz Linke-Hoffman we Wrocławiu[2]. Wyprodukowano 1820 egzemplarzy[3][niewiarygodne źródło?]. Niewielka liczba egzemplarzy trafiła na front przed zawieszeniem broni[4]. Zostały użyte od operacji wsparcia wojsk naziemnych. Podczas użytkowania ujawniły się wady konstrukcji, zakończenie wojny spowodowało zakończenie prac nad rozwojem tej maszyny[5].
Użycie w lotnictwie polskim
[edytuj | edytuj kod]Po odzyskaniu niepodległości Wojsko Polskie zakupiło 18 samolotów typu C XV od prywatnych firm w Gdańsku. Transakcja doszła do skutku dzięki działalności Polskiej Misji Zakupów kierowanej przez por. pil. Wiktora Willmanna[6]. Pierwsze egzemplarze dostarczono w sierpniu 1920 roku, początkowo trafiły do Stacji Lotniczej Ławica, a następnie do Centralnych Warsztatów Lotniczych. Samoloty otrzymały polskie oznaczenie typu 23 i numery od 1 do 18. Zostały przekazane na wyposażenie 8., 12., 14., 16. eskadra wywiadowcza, 21. eskadra niszczycielska[5]. Zostały wykorzystane podczas operacji niemeńskiej oraz w operacji wileńskiej gen. Lucjana Żeligowskiego. Kilka egzemplarzy było użytkowane w Wyższej Szkole Pilotów w Grudziądzu[1]. Po zakończeniu działań wojennych Albatros C.XV, jako nietypowe maszyny, zostały skasowane na przełomie 1921 i 1922 roku[5][a]
Konstrukcja
[edytuj | edytuj kod]Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej[1].
Kadłub o przekroju prostokątnym, zbudowany na układzie podłużnic i wręg, o pokryciu z blachy aluminiowej i sklejki[5].
Skrzydła o konstrukcji dwudźwigarowej i dwudzielnej. Płat górny wyposażony w lotki. Kryte od krawędzi natarcia do pierwszego dźwigara sklejką, dalej płótnem. Komora płatów usztywniona słupkami i linkowymi naciągami[1].
Usterzenie o konstrukcji drewnianej, a szkielet statecznika poziomego i sterów spawany z rur stalowych. Pionowy statecznik pokryty sklejką, wykonany jako integralna część kadłuba. Stateczniki poziome dwudzielne, podparte zastrzałami, pokryte płótnem[1].
Podwozie trójpunktowe z płozą ogonową.
Napęd – rzędowy, 6-cylindrowy chłodzony wodą silnik Benz Bz.IV o mocy 200 KM (150 kW) lub Benz Bz.IVa o mocy 162 kW (220 KM). Chłodnica skrzynkowa umieszczona przed płatem górnym[5].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Krzysztof Chołoniewski i Wiesław Bączkowski podają jako datę wycofania samolotu z użytku rok 1931. W ich publikacji jest zamieszczone zdjęcie uszkodzonego Albatrosa C.XV z 3 pułku lotniczego z 1926 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Albatros C XV. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-02-22].
- ↑ Chołoniewski i Bączkowski 1987 ↓, s. 13.
- ↑ Skrzydlata Polska 1971 ↓, s. 15.
- ↑ Gray, Thetford 1962 ↓, s. 259.
- ↑ a b c d e Albatros C-XV, 1918. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-02-22].
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 201.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Chołoniewski, Wiesław Bączkowski: Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1987, seria: Barwa w lotnictwie polskim. Tomik 6. ISBN 83-206-0566-0. OCLC 830086221.
- Peter Gray, Owen Thetford: German aircraft of the First World War. Garden City, New York: Doubleday & Company, Inc., 1962. OCLC 896616182.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918-1921). Początki, organizacja, personel i sprzęt. T. I. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Ryszard Kaczkowski: Albatros C XV. „Skrzydlata Polska”. 17/1971, 25 kwietnia 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
kategorii C według daty pojawienia się na froncie | Niemieckie samoloty||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VII | VIII | IX | X | XI | XII | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | |
AEG | C.I (C.II, C.III) | C.IV (C.V, C.VI, C.VII) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
AGO | C.I (C.II, C.III) | C.IV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Albatros | C.I | C.III (C.IV) | C.V, C.VI | C.VII (C.VIII, C.IX) | C.X | C.XII (C.XV) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aviatik | C.I | ~ C.II | ~ C.III | ~ C.IV ? VI | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DFW | C.I, C.II | C.V | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Halberstadt | ~ C.I | CL.II (C.III) | CL.IV , C.V | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hannover | ~ C.I | C.II | CL.II | CL.III | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
LFG (Roland) | ~ C.I | C.II | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
LVG | C.I | C.II | ~ C.IV | C.V | C.VI | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rumpler | C.I | C.III | C.IV | ~ C.VII | ~ C.VIII | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
"~" oznacza przybliżoną datę wejścia do służby, z dokładnością do kilku miesięcy. "(C...)" w nawiasie oznacza modele nieseryjne lub używane jednostkowo w kolejności oznaczeń, bez zachowania chronologii (część pominięto) - kursywą bez nawiasu oznaczono modele budowane na licencji |