| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 października 1904 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
29 września 1954 |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
| |
Alfred Gradstein (ur. 30 października 1904 w Częstochowie, zm. 29 września 1954 w Warszawie) – polski kompozytor żydowskiego pochodzenia.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Do 1925 studiował jednocześnie na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Konserwatorium Warszawskim u Romana Statkowskiego[1] (kompozycję) i Henryka Melcera (dyrygenturę). Studia uzupełniał w latach 1926–1927 w Hochschule für Musik w Wiedniu u Josepha Marxa (kompozycja)[1] i Clemensa Kraussa (dyrygentura). W 1928 zamieszkał w Paryżu[1]. Poślubił Susanne[2]. W latach 1937–1939 prowadził akcję umuzykalniającą w środowiskach robotniczych we Francji[3].
Podczas II wojny światowej przebywał na południu Francji.
W 1947 roku powrócił na stałe do Polski i zamieszkał w Warszawie[3].
W latach 1948–1950 pełnił funkcję sekretarza generalnego Związku Kompozytorów Polskich[3].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B2-7-4)[4].
.JPG)
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Był jednym z czołowych twórców pieśni masowych, za które otrzymał dwie nagrody w konkursie Ministerstwa Kultury i Sztuki w 1948. Ponadto komponował utwory sceniczne, kameralne, fortepianowe i piosenki.
Wybrane kompozycje
[edytuj | edytuj kod]Sceny baletowe
- Zaloty
- Tańce polskie
Utwory kameralne
- Kwartet smyczkowy (1929)
- Sonatina skrzypcowa (1936)
Utwory na fortepian
- Koncert (1932)
- Hommage a Chopin – 12 etiud (1944)
- Suita mazurków
Pieśni masowe i piosenki
- Pieśń o braterstwie (sł. Mirosław Łebkowski) – 1948
- Pieśń jedności – 1948
- Piosenka o Warszawie (Włodzimierz Słobodnik) – 1949
- Młody kraj (Maria Wroncka) – 1950
- Na prawo most, na lewo most (Helena Kołaczkowska) – 1950
- O gdańskim murarzu – 1950
- Pieśń przodowników pracy (Leopold Lewin) – 1950
- Warszawa-Berlin-Praga (Wojciech Lipniacki) – 1950
- Dwaj chłopcy (H. Kołaczkowska) – 1951
- Marsz ZMP (Jerzy Jurandot) – 1951
- Na ćwiczenia (Leon Pasternak) – 1951
- Zetempowiec (Jacek Bocheński) – 1951
- Mój dom (H. Kołaczkowska) – 1952
- Od Różana trakt (Tadeusz Kubiak) – 1952
- Spacer wieczorny (Roman Sadowski) – 1952
- Cześć Partii (Stanisław Ryszard Dobrowolski) – 1953
- Kto wie (H. Kołaczkowska) – 1953
- Wzejdą złote kłosy (Hanna Wolska) – 1953
- Goście z miasta (M. Łebkowski) – 1954
- Piosenka o kwiatach i drzewach na Placu Konstytucji (Jerzy Kierst) – 1954
- Spotkanie z Warszawą (T. Kubiak) – 1954
- Uśmiechnij się (Henryk Gaworski) – 1954
- Nasza ziemia
- Staromiejska piosenka
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1953)[5]
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- nagroda na konkursie puszkinowskim za pieśń Wieczór zimowy (1949)[1]
- II nagroda na Festiwalu Muzyki Polskiej za kantatę do słów Władysława Broniewskiego Słowo o Stalinie na alt solo, chór męski i orkiestrę (1951)[3]
- Państwowa Nagroda Artystyczna III stopnia w dziale muzyki za zapoczątkowanie akcji tworzenia pieśni masowej oraz za twórczość w tej dziedzinie, specjalnie za Pieśń ZMP i Pieśń o Warszawie (29 lipca 1950)[6][1]
- Nagroda Państwowa III stopnia za kantatę Słowo o Stalinie do tekstu Władysława Broniewskiego (1952)[7][8]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Sylwetki kompozytorów polskich (których utwory wykonywane są na koncertach objętych niniejszą publikacją). W: Festiwal Muzyki Polskiej. Program otwarcia. 1951, s. 73.
- ↑ Anna Brożek: Obraz duszy polskiej w mazurkach Romana Maciejewskiego. s. 85.
- ↑ a b c d Alfred Gradstein, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-08-01].
- ↑ Juliusz Jerzy Malczewski: Cmentarz komunalny (dawny wojskowy) na Powązkach. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1975, s. 24.
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1254 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 2, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-06].
- ↑ Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-08-01].
- ↑ Dziennik Polski, rok VIII, nr 176, (2639), s. 2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik muzyków polskich pod redakcją Jerzego Chomińskiego. T.I A–Ł. PWM Kraków 1964.
- Olgierd Pisarenko, Gradstein Alfred, [w:] Elżbieta Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 3 EFG część biograficzna, Kraków: PWM, 1987, s. 436–437, ISBN 83-224-0344-5.
- Encyklopedia muzyki. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1995.
- Leon Tadeusz Błaszczyk, Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX I XX wieku. Słownik biograficzny, Warszawa: Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 2014, s. 221, ISBN 978-83-939735-1-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- materiał orkiestrowy na synfonii [1]
- Alfred Gradstein na zdjęciach w bibliotece Polona
