major kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia |
29 listopada 1893 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
15 maja 1946 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1915–1934, 1939–1946 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Stanowiska |
oficer sztabu |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Alfred Mieczysław Klausal[a] ps. „Baron”, „Mecenas” (ur. 29 listopada 1893 we Lwowie, zm. 15 maja 1946 w Jerozolimie) – major kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 29 listopada 1893 we Lwowie, w rodzinie Jana i Janiny z Lewickich[2][3][4]. Wychowywał go dziadek ze strony matki, Sydon de Bibersztein Lewiecki (Lewiecki-Biberstein), kapitan karabinierów wojsk powstańczych z 1863[5], a w 1893 rewident Oddziału Rachunkowego c. i k. Namiestnictwa we Lwowie.
Po ukończeniu szkoły realnej rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego[6]. W 1913 wstąpił do „Sokoła” w Chodorowie, a w następnym roku do Związku Strzeleckiego[5].
Od 8 września do 28 listopada 1915 walczył w polu w szeregach 6 Pułk Piechoty Legionów Polskich[7]. Ranny na Wołyniu, 11 lutego 1916 przebywał w Szpitalu Rezerwowym w Opawie[7]. Od 10 maja do 15 sierpnia 1916, po rekonwalescencji, ponownie na froncie[7]. 1 kwietnia 1917 wykazany w Stacji Zbornej LP we Lwowie i przedstawiony do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola[7]. W 1918 został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej[3]. Aresztowany przez władze austriackie w Krakowie zbiegł z więziennego transportu[3]. Ponownie aresztowany we Lwowie został osadzony w areszcie wojskowym, w którym przebywał do końca października 1918[3].
W listopadzie 1918 walczył w obronie Lwowa jako oficer gospodarczy „Sektora Bema”[3]. Następnie walczył z Ukraińcami w szeregach 38 pułku piechoty[3]. W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach dywizjonu karabinów maszynowych jazdy, jako dowódca plutonu i zastępca dowódcy szwadronu[3]. Wyróżnił się męstwem 6 września 1920 w walkach pod Chodorowem[8]. Wziął czynny udział w III powstaniu śląskim[3]. Od 20 maja 1921 zajmował się werbunkiem oficerów i materiału wojennego dla Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych[9]. 29 maja tego roku został przydzielony do Oddziału I Sztabu Naczelnej Komendy na stanowisko referenta ewidencyjnego, a 15 czerwca przesunięty na stanowisko referenta organizacyjno-mobilizacyjnego[10]. 15 lipca 1921, „z powodu likwidacji powstania”, został skierowany do Dowództwa Okręgu Generalnego Lwów[11]. Był dwukrotnie ranny: w nogę i głowę[12].
W tym samym roku został przeniesiony do rezerwy i przydzielony w rezerwie do 4 pułku ułanów[13]. We wrześniu 1922 został przeniesiony w rezerwie do 22 pułku ułanów w Radymnie[3][14]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 192. lokatą w korpusie oficerów rezerwy jazdy[15]. 23 sierpnia 1924 został przemianowany z dniem 1 lipca 1924 na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 lipca 1919 i 10. lokatą w korpusie oficerów kawalerii i wcielony do 6 pułku strzelców konnych w Żółkwi[16][17]. Później został przydzielony do szwadronu pionierów 4 Dywizji Kawalerii we Lwowie[18][19]. 19 marca 1928 prezydent RP nadał mu stopień rotmistrza z dniem 1 stycznia 1928 i 66. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[20]. We wrześniu 1930 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie[21], a w marcu 1931 do 26 pułku ułanów w Baranowiczach[22][23] na stanowisko dowódcy 4. szwadronu[2]. Z dniem 1 czerwca 1934 został oddany do dyspozycji Ministerstwa Skarbu na okres sześciu miesięcy[24]. Z dniem 31 grudnia 1934 został przeniesiony do rezerwy z jednoczesnym przeniesieniem w rezerwie do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr III[25]. Po zakończeniu praktyki i zwolnieniu z wojska został zatrudniony na stanowisku naczelnika Wydziału I Izby Skarbowej w Białymstoku[26]. W grudniu 1935 został przeniesiony do Izby Skarbowej w Brześciu na stanowisko naczelnika Wydziału Ogólnego[27], a później na takie samo stanowisko do Izby Skarbowej w Grudziądzu[28][29] .
We wrześniu 1939 został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu[3]. W grudniu 1939 przybył do Warszawy, gdzie włączył się w pracę konspiracyjną Komendy Obrońców Polski[3]. W maju 1940 przeszedł do Związku Walki Zbrojnej[3]. W 1941 został Szefem kontrwywiadu Oddziału II Komendy Okręgu Warszawa-Miasto ZWZ, a na początku 1942 szefem kontrwywiadu Oddziału II Komendy Obszaru Warszawskiego Armii Krajowej[3]. 11 listopada 1942 został mianowany majorem[3]. W czerwcu 1944, w niewyjaśnionych okolicznościach, został zwolniony z szeregów Armii Krajowej[3]. W czasie powstania warszawskiego od 7 do 26 sierpnia 1944 był oficerem informacyjnym Zgrupowania „Chrobry II”, od 30 sierpnia szefem Wydziału II Komendy Obwodu Śródmieście AK, a następnie oficerem sztabu 28 Dywizji Piechoty Armii Krajowej[3]. Po kapitulacji w niemieckiej niewoli. Początkowo przebywał w Stalagu X-B Sandbostel, a następnie w Oflagu VII A Murnau[3]. 29 kwietnia 1945 został uwolniony z niewoli, a później przyjęty do 2 Korpusu Polskiego i przydzielony do 7 Dywizji Piechoty[3].
9 maja 1946 usiłował dokonać zamachu samobójczego zażywając truciznę. Zmarł 15 maja 1946 w brytyjskim 16 Szpitalu w Jerozolimie[30][3]. Został pochowany na brytyjskim cmentarzu wojennym w Ramli[30].
Alfred Klausal był żonaty ze Stefanią z Marszałków, działaczką niepodległościową, odznaczoną Krzyżem Niepodległości[31][32] i Złotym Krzyżem Zasługi[33], z którą miał córkę Katarzynę (ur. 16 sierpnia 1928 we Lwowie)[12].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2343[34][35][36]
- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[37][38][39]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy za walki o Lwów, a po raz drugi za bitwę pod Zadwórzem[5][40][41]
- Złoty Krzyż Zasługi – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie państwowej”[42]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”[43][44]
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi[40]
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych[45]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z dwiema gwiazdkami
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 264.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Alfred Mieczysław Klausal. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2022-05-16].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-05-16].
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4.
- ↑ a b c d Żołnierze Niepodległości: Klausal Alfred. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-05-16].
- ↑ Nowiński 1929 ↓, s. 34, 35.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 10.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 8, 10, 11.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 11.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 123.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 644.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 701, 1084.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 85 z 27 sierpnia 1924, s. 484.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 591, 609.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 303.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 52.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928, s. 54.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930, s. 298.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931, s. 103.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 653.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 177.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 marca 1935, s. 29.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 12.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 16.
- ↑ Krzyże zasługi. „Dziennik Bydgoski”. 262, s. 10, 1937-11-14. Bydgoszcz.
- ↑ Spis Abonentów 1939 ↓.
- ↑ a b Wykaz poległych 1952 ↓, s. 273.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 13.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273, poz. 321 jako Marszałkówna Stefania.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 275, poz. 649.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 6 grudnia 1921, s. 1606.
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 413.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-05-16].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 367.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-05-16].
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 152.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-05-16].
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411.
- ↑ Monitor Polski nr 260, poz. 636. 1928-11-10. [dostęp 2022-11-16].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 412.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-05-16].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Klausal (Klauzal) Alfred Mieczysław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.2-150 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne . [dostęp 2022-11-12].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: [[[Ministerstwo Spraw Wojskowych]], 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
- Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938.
- Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1939 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, styczeń 1939.
- Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1946. Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1952.
- Tadeusz Nowiński: Zarys historji wojennej 5-go pułku ułanów zasławskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.