| |||||
Stolica | |||||
---|---|---|---|---|---|
Data powstania |
1 października 2017 | ||||
Powierzchnia |
ok. 43 000 km² | ||||
Populacja • liczba ludności |
| ||||
Język urzędowy | |||||
Położenie na mapie |
Ambazonia – samozwańcze państwo[a][potrzebny przypis] nieuznawane międzynarodowo znajdujące się w Afryce Zachodniej, formalnie część Kamerunu. Ambazonia zajmuje terytorium kameruńskich prowincji Region Północno-Zachodni i Region Południowo-Zachodni, chociaż nie sprawuje w pełni nad nimi kontroli.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa kraju pochodzi od zatoki Ambas[1]. Terytorium obecnej Ambazonii od 1922 roku było częścią brytyjskiego terytorium mandatowego Kamerun Brytyjski[2]. Po uzyskaniu niepodległości przez Kamerun Francuski (wcześniej należący do Francji) i Nigerię (wcześniej należącą do Imperium Brytyjskiego) w 1961 roku odbyło się referendum, w którym mieszkańcy Kamerunu Brytyjskiego mieli zdecydować o dołączeniu do Nigerii lub Kamerunu Francuskiego; w referendum nie dano im jednak możliwości głosowania na utworzenie nowego niepodległego państwa na terenie dotychczasowego Kamerunu Brytyjskiego[3]. W wyniku referendum północna część terytorium dołączyła do Nigerii, zaś Kamerun Południowy stał się częścią Federacji Kamerunu. W 1972 roku Kamerun z państwa federacyjnego został przekształcony w państwo unitarne[4]. W 2006 roku Ambazonia została przyjęta do Organizacji Narodów i Ludów Niereprezentowanych (w 2021 roku Ambazonia przestała być członkiem organizacji). W 1999 i 2009 ambazońscy separatyści proklamowali niepodległość Ambazonii, lecz deklaracje te nie spowodowały dalszych konsekwencji[5].
Protesty i ogłoszenie niepodległości
[edytuj | edytuj kod]W 2016 i 2017 roku w Kamerunie Południowym doszło masowych protestów i strajków z powodu dyskryminacji i marginalizacji ludności angielskojęzycznej; duża ich część została siłowo rozpędzona[6]. W czasie protestów dochodziło do starć między protestującymi a kameruńskimi siłami bezpieczeństwa. 1 października 2017 roku doszło do jednostronnego ogłoszenia niepodległości przez Ambazonię. Kamerun nie uznał tej proklamacji i rozpoczął rozmieszczanie wojsk i przymusowe ewakuacje mieszkańców miejscowości leżących w Kamerunie Południowym. Doszło do rozpoczęcia walk partyzanckich pomiędzy różnymi separatystycznymi wojskowymi organizacjami a wojskiem kameruńskim (konflikt ten jest nazywany kryzysem anglofońskim). Z czasem konflikt zaczął się przeradzać w konflikt o niskiej intensywności[7]. W wyniku konfliktu zginęło około 4000 osób, a ponad pół miliona został zmuszonych do zmiany miejsca zamieszkania (część trafiła do Nigerii)[8]. W 2020 roku pod pełną kontrolą ambazońskich separatystów znajdowało się kilka wiosek w departamencie Lebialem[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ambazonia często nie jest klasyfikowana jako państwa, a jako tzw. proto-państwo (podobnie jak np. Azawad czy Państwo Islamskie) lub terytorium separatystyczne, ze względu na brak kontroli nad większością deklarowanego terytorium kraju, ciągle trwające walki z Kamerunem, brak tzw. "okrzepnięcia niepodległości" i ambazoński kryzys przywództwa .
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Will 'Ambazonia' become Africa’s newest country? [online], Deutsche Welle [dostęp 2022-07-20] (ang.).
- ↑ Kamerun: Kryzys w anglojęzycznej części kraju nasila się [online], Polskie Centrum Studiów Afrykanistycznych, 20 października 2017 [dostęp 2022-07-20] (pol.).
- ↑ History [online], ambazonia.org [dostęp 2022-07-20] .
- ↑ UNPO: Timeline: Unfolding of the Independence Movement in Ambazonia [online], unpo.org [dostęp 2022-07-20] .
- ↑ Cameroon’s Anglophone Crisis at the Crossroads [online], Crisis Group, 2 sierpnia 2017 [dostęp 2022-07-20] (ang.).
- ↑ Amindeh Blaise Atabong , Mass protests in Cameroon are exposing the fragility of its dual French-English system [online], Quartz, 24 listopada 2016 [dostęp 2022-07-20] (ang.).
- ↑ Konrad Gadera , Klęska demobilizacji bojowników w Ambazonii [online], Konflikty.pl, 29 czerwca 2022 [dostęp 2022-07-20] (pol.).
- ↑ Jess Craig , Violence in Cameroon’s Anglophone crisis takes high civilian toll [online], aljazeera.com [dostęp 2022-07-20] (ang.).
- ↑ Cameroun/Sécurité au NoSo : l’étau se resserre autour de Field Marshall [online] .