c.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel |
| Edukacja | |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Andrzej Brygidyn (ur. 30 września 1947 w Sanoku, zm. 28 grudnia 2021 w Ustrzykach Dolnych) – polski nauczyciel historyk.
b.jpg)
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Sanoku[1][2][3][4]. Absolwent Liceum Ogólnokształcącego Męskiego w Sanoku z 1965[3][5][4][6]. Od 1967 do 1971 studiował na Wydziale Humanistycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, uzyskując dyplom magistra historii[1][7][3][4][5].
Po studiach powrócił do rodzinnego Sanoka i podjął pracę nauczyciela w kilku szkołach, a jednocześnie podjął się gromadzenia materiałow o losach żołnierzy związanych z Sanokiem[8]. Pracował na stanowisku nauczyciela historii w sanockich szkołach podstawowych: kolejno w SP nr 5, SP nr 4 oraz SP nr 7. Od 1977 był dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 7 im. 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej w Sanoku[9][10][11][12][5], od 26 kwietnia 1999 dyrektorem powstałego w wyniku przekształcenia SP nr 7 Gimnazjum nr 4 im. 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty[3][13][14][15][16] do 2003[5]. W 1991 uzyskał III stopień specjalizacji zawodowej w zakresie nauczania historii (jako jeden z pierwszych nauczycieli w Sanoku)[1][2][17]. W 2001 obchodził jubileusz 35-lecia pracy w zawodzie nauczyciela[18]. Był inicjatorem powstania i twórcą otwartego w 1999 Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych w Sanoku[19][20][16], którego został dyrektorem[3][5][21][22][23] (na uczelni kształcenie otrzymywali nauczyciele języków angielskiego i niemieckiego, mający następnie możliwość uzyskania licencjata na Uniwersytecie Śląskim[3]). Ponadto został dyrektorem Podkarpackiego Centrum Doskonalenia i Doradztwa (od 2008)[3][5], Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącego i Niepublicznego Uzupełniającego dla Dorosłych (od 2008)[5], Sanockiej Szkoły Policealnej (2011)[5], Wyższej Szkoły Sanockiej (od 2012)[3].
Od początku lat 80. publicysta i autor publikacji z zakresu historii II wojny światowej, historii współczesnej, także w ujęciu lokalnym miasta Sanoka i ziemi sanockiej[2][3]. W tym zakresie został współpracownikiem czasopism regionalnych[3] (m.in. „Podkarpacie”[24], „Gazeta Sanocka – Autosan”[25][26], „Tygodnik Sanocki”[27]). Jego prace naukowe publikowano też w opracowaniach zbiorowych[1][3][4]. W 1991 Komisja Historyczna Rady Miasta Sanoka przyznała dotację w wysokości 25 mln zł na wydanie książki A. Brygidyna pt. Kryptonim „San”[28].
W okresie PRL był lektorem sanockiego oddziału Towarzystwa Wiedzy Powszechnej[29]. W 1980 został wiceprezesem ds. wychowawczych powołanego wówczas klubu łyżwiarstwa szybkiego SKŁ Górnik Sanok[30]. W SP 7 oprócz nauczania historii trenował też piłkarzy, a w czerwcu 1985 kierowana przez niego reprezentacja szkoły wygrała zawodnicy ligi szkolnej w Sanoku[31]. Sprawował mandat radnego Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Sanoku; wybrany w wyborach w 1988 z ramienia PZPR[32][33]. 10 lipca 1991 został wybrany członkiem zarządu Towarzystwa Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka[34] i pełnił tę funkcję do 1998[1]. Następnie został członkiem Komisji Historycznej w TRiUMS[2]. Został członkiem Stowarzyszenia Korporacji Literackiej w Sanoku[1]. Według informacji upublicznionych w 1992 przez Komitet Obywatelski w Sanoku Andrzej Brygidyn miał po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce uczestniczyć w dniu 13 lutego 1982 w posiedzeniu zespołu ds. oceny kadry pedagogicznej szkól i placówek oświatowo-wychowawczych w Sanoku, powołanego celem weryfikacji nauczycieli w tym mieście[11][a][35], czemu wówczas zaprzeczył[12].
Zmarł 28 grudnia 2021 w Ustrzykach Dolnych w wieku 74 lat[36]. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Sanoku 31 grudnia 2021[37].
Jego córka Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz także ukończyła studia historyczne i została pedagogiem[3][38][7].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992.[39][3]
- Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1994. ISBN 83-87282-47-2. (wydanie 2: 1997)[3][40][41][16]
- Sanok. Między wojną a stanem wojennym. Sanok: PUW Roksana, 1999. ISBN 83-87282-86-3.[42][43][44][3][16]
- Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000.[45][3][16]
- Śladami synów Ziemi Sanockiej – żołnierzy 6 Dywizji Piechoty. Sanok: 2000.
- Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012. ISBN 978-83-903080-5-0. (współautorka: Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz)[46][4]
- Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013. ISBN 978-83-903080-2-9. (współautorka: Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz)
- Inne
- artykuł Śladami synów Ziemi Sanockiej – żołnierzy 6 Dywizji Piechoty w: „Rocznik Sanocki”, Tom VI, 1988[47]
- podrozdział Życie polityczne w rozdziale W latach powojennych w: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995. ISBN 83-86077-57-3.[1][3]
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Wojewódzkiego Kuratora Oświaty i Wychowania (1975[48], 1982[49])
- Dyplom uznania za pracę ideowo-wychowawczą i kulturalną przyznany przez Zarząd Wojewódzki Towarzystwa Wiedzy Powszechnej (1977)[29]
- Dyplom uznania za wybitne osiągnięcia i zaangażowanie w pracy ideowo-wychowawczej przyznany przez Miejski Ośrodek Pracy Ideowo-Wychowawczej, stanowiący filię Wojewódzkiego Uniwersytetu Marksizmu-Leninizmu (1983)[50]
- Nagroda Ministra Edukacji Narodowej II stopnia (1988)[51]
- Nagroda Miasta Sanoka II stopnia w dziedzinie literatury przyznana za rok 1995 (za upowszechnianie historii regionalnej)[52][53][54][55][1][2]
- Konkurs „Ziemia rodzinna Grzegorza z Sanoka w literaturze”[56]:
- III nagroda w Konkursie Literackim zorganizowanym w 1988 przez ZNP w Rzeszowie (za opowiadanie pt. Stefka)[1][2][58]
- Odznaka „Za Zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych” (1999)[59]
- Tytuł członka honorowego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych[60]
- Nagroda Powiatu Sanockiego w dziedzinie kultury (2001, za publikację Sanocka Lista Katyńska)[61][62][5]
- Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (2001)[5]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ „Zespół w składzie: Ryszard Grzebień - naczelnik miasta, Ryszard Borowiec – dyrektor Zespołu Szkół Ekonomicznych, Stanisław Prokop – dyrektor Zespołu Szkół Mechanicznych, Stanisław Obara – dyrektor II LO, Andrzej Brygidyn – dyrektor SP-7 Zygmunt Skałkowski – inspektor oświaty i wychowania na posiedzeniu w dniu 13 lutego 1982 r. po szczegółowej analizie stanu pracy i nastrojów w zespołach nauczycielskich oraz po zapoznaniu się z opiniami o nauczycielach sporządzonymi przez dyrektorów szkół postanowił skierować do Kuratorium Oświaty i Wychowania wnioski wobec 24 nauczycieli (wśród nich byli m.in. Wiesława Kotulska i Jerzy Pawliszewski z II LO oraz Jerzy Tarnawski z ZSM). Stanisław Siwak. Trędowaty. „Nowiny”. Nr 21, s. 3, 24 stycznia 1990. Stanisław Siwak. Trędowaty?. „Nowiny”. Nr 177, s. 3, 9 września 1992. Marian Struś. Polowanie z nagonką. „Podkarpacie”. Nr 46, s. 8, 11 listopada 1992. Kalendarium działań „Solidarności” w sanockiej oświacie na tle przemian ustrojowych w Polsce. sokolsanok.pl. [dostęp 2016-11-24].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Biogram Andrzeja Brygidyna. W: Andrzej Brygidyn: Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1997, s. Okładka. ISBN 83-87282-47-2.
- ↑ a b c d e f g Biogram Andrzeja Brygidyna. W: Sanok. Między wojną a stanem wojennym. Sanok: PUW Roksana, 1999, s. Okładka. ISBN 83-87282-86-3.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Biogram Andrzeja Brygidyna. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. Okładka. ISBN 978-83-903080-5-0.
- ↑ a b c d e Biogram Andrzeja Brygidyna. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. Okładka. ISBN 978-83-903080-2-9.
- ↑ a b c d e f g h i j Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 534-535, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2014-12-13].
- ↑ a b Czesław A. Skrobała. Tropami katyńskiej tragedii. „Tygodnik Sanocki”. Nr 50 (527), s. 7, 14 grudnia 2001.
- ↑ Wstęp. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. 7. ISBN 978-83-903080-2-9.
- ↑ Krystyna Chowaniec, Oświata i szkolnictwo. Szkoły podstawowe, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 865.
- ↑ Marek Pomykała. Wojna w osiedlu. „Nowiny”. Nr 97, s. 5, 27-29 kwietnia 1990.
- ↑ a b Stanisław Siwak. Trędowaty?. „Nowiny”. Nr 177, s. 3, 9 września 1992.
- ↑ a b Andrzej Brygidyn. Trędowaty. Kto weryfikował?. „Nowiny”. Nr 197, s. 3, 7 października 1992.
- ↑ Gimnazjalne nominacje. „Tygodnik Sanocki”. Nr 19 (391), s. 1, 7 maja 1999.
- ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki”. Tom VIII, s. 357, 2001.
- ↑ Mieczysław Kozimor: Spółdzielnia Mieszkaniowa w Sanoku w latach 1959-1991. Sanok: 2014, s. 104. ISBN 978-83-60380-33-8.
- ↑ a b c d e Andrzej Brygidyn. web.archive.org. [dostęp 2022-01-01].
- ↑ Zawodowa nobilitacja. „Tygodnik Sanocki”. Nr 15 (440), s. 1, 14 kwietnia 2000.
- ↑ Pożegnania, nominacje i nagrody. „Tygodnik Sanocki”. Nr 36 (513), s. 3, 7 września 2001.
- ↑ Janusz Szuber. Vivat academia, vivant professores!. „Tygodnik Sanocki”. Nr 41 (413), s. 1, 8 października 1999.
- ↑ Bogdan Roczniak. Studiują języki. „Tygodnik Sanocki”. Nr 9 (486), s. 3, 2 marca 2001.
- ↑ Kadra pedagogiczna rok akademicki 2011/2012. nkjo.sanok.pl. [dostęp 2016-04-10].
- ↑ M.P. z 2014 r. poz. 936.
- ↑ M.P. z 2015 r. poz. 1077
- ↑ Korespodenci Podkarpacia piszą. Nieznane życiorysy. „Podkarpacie”. Nr 20, s. 16, 14 maja 1981.
- ↑ Z frontów II wojny światowej. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 25 (225), s. 1-2, 5, 10-20 września 1981.
- ↑ Franciszek Oberc. Nr 5: Prasa ziemi sanockiej – informator. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 103-104, 2005. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Nagroda Miasta Sanoka. W: Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 125. ISBN 83-909787-3-3.
- ↑ Władysław Stachowicz. Samorząd terytorialny miasta Sanoka w latach 1990–2002 w relacjach lokalnej prasy. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 109, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ a b Marian Struś. Wyróżnienia dla lektorów sanockiego oddziału Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 1 (94), s. 6, 1-10 stycznia 1978.
- ↑ Powstał Sanocki Klub Łyżwiarski „Górnik”. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 7 (172), s. 1, 2, 1-10 marca 1980.
- ↑ Marian Struś. Piłkarze „siódemki” zwycięzcami ligi szkolnej. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20 (347), s. 7, 10-20 lipca 1985.
- ↑ Miejska Rada Narodowa w nowym składzie. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20 (455), s. 2, 10-20 lipca 1988.
- ↑ Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 305, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Zbigniew Koziarz. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka (1904–1994). „Rocznik Sanocki”. Tom VII, s. 14, 1995. ISSN 0557-2096.
- ↑ Zmiany w Sanoku. Kalendarium działań „Solidarności” w sanockiej oświacie na tle przemian ustrojowych w Polsce. sokolsanok.pl. [dostęp 2016-09-30].
- ↑ Kondolencje dla bliskich zmarłych. sanok.pl, 2021-12-29. [dostęp 2021-12-31].
- ↑ Ostatnie pożegnanie. sp9sanok.biz, 2021-12-29. [dostęp 2021-12-31].
- ↑ Wstęp. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. 7-8. ISBN 978-83-903080-2-9.
- ↑ Jan Grygiel. Kryptonim „San” znaczy walka. „Nowiny”. Nr 201, s. 4, 13 października 1992.
- ↑ Żołnierskimi rzuceni losami. „Tygodnik Sanocki”. Nr 22 (342), s. 12, 29 maja 1998.
- ↑ Żołnierskimi rzuceni losami. roksana.gt.pl. [dostęp 2016-04-10].
- ↑ Do sanockiej biblioteczki. „Tygodnik Sanocki”. Nr 12 (384), s. 2, 19 marca 1999.
- ↑ Sanok między wojną a stanem wojennym. roksana.gt.pl. [dostęp 2016-04-10].
- ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki”. Tom VIII, s. 355, 2001. ISSN 0557-2096.
- ↑ Jolanta Ziobro. Sanocka lista katyńska. „Tygodnik Sanocki”. Nr 21 (446), s. 4, 26 maja 2000.
- ↑ Wspomnienia AK-owców. „Tygodnik Sanocki”. Nr 46 (1095), s. 7, 23 listopada 2012.
- ↑ Andrzej Brygidyn. Śladami synów Ziemi Sanockiej – żołnierzy 6 Dywizji Piechoty. „Rocznik Sanocki”. Tom VI, s. 141-184, 1988.
- ↑ Dzień Nauczyciela. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20 (39), s. 4, 1-15 listopada 1975.
- ↑ Odznaczenia i nagrody dla zasłużonych pedagogów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 17 (251), s. 1-2, 1-10 listopada 1982.
- ↑ Bogumiła Koszela. Mistrzostwa Polski Juniorów w Modelarstwie Rakietowym 1983. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 28, s. 3, 10-20 października 1983.
- ↑ Odznaczenia i wyróżnienia dla pedagogów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 31 (466), s. 2, 1-10 listopada 1988.
- ↑ Jolanta Pomykała. Nagrody Miasta A.D. 1995. „Tygodnik Sanocki”. Nr 11 (227), s. 1, 15 marca 1996.
- ↑ Jolanta Pomykała. Miasto łaskawe dla twórców. „Tygodnik Sanocki”. Nr 17-18 (233-234), s. 2, 30 kwietnia 1996.
- ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki”. Tom VIII, s. 328, 2001. ISSN 0557-2096.
- ↑ Nagroda Miasta Sanoka. W: Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 124. ISBN 83-909787-3-3.
- ↑ Konkurs „Ziemia rodzinna Grzegorza z Sanoka w literaturze” – rozstrzygnięty. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 15 (378), s. 6, 20-31 maja 1986.
- ↑ Franciszek Oberc, Kalendarium sanockie 1974-1994 w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 962.
- ↑ Wstęp. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. 8. ISBN 978-83-903080-2-9.
- ↑ Kombatanci w „siódemce”. „Tygodnik Sanocki”. Nr 13 (385), s. 1, 26 marca 1999.
- ↑ Bartosz Błażewicz. Kombatanckie obchody. Awanse, wspomnienia, życzenia. „Tygodnik Sanocki”. Nr 36 (461), s. 2, 8 września 2000.
- ↑ Bogdan Roczniak. Powiatowe nagrody. „Tygodnik Sanocki”. Nr 48 (525), s. 3, 30 listopada 2001.
- ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 2001–2004. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 422, 2006. ISSN 0557-2096.
