Andrzej Włast

Imię i nazwisko	Gustaw Baumritter
Pseudonim	Willy
Data i miejsce urodzenia	17 marca 1895 Łódź
Data i miejsce śmierci	1942 lub 1943 Warszawa
Zawód	poeta, librecista, tekściarz
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Zobacz teksty Andrzeja Własta w Wikiźródłach

Andrzej Włast, właściwie Gustaw Baumritter, ps. art. Willy (ur. 17 marca 1895 w Łodzi, zm. w 1942 lub 1943 w Warszawie) – polski poeta pochodzenia żydowskiego, librecista. Był autorem najbardziej popularnych tekstów polskich piosenek dwudziestolecia międzywojennego. Współtwórca fenomenu polskiego tanga i piosenek przedmieść miasta.

W czasie pierwszej wojny światowej żołnierz 5 pp^[1] Legionów.

Jako poeta zadebiutował w 1921 roku tomikiem wierszy Serce tatuowane.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego współpracował z teatrami i kabaretami:

• 1918 – współkierownik teatru „Miraż”
• 1921 – współpraca z kabaretami „Stańczyk” i „Qui pro Quo”
• od 1925 – współpraca z „Perskim Okiem”
• od 1927 kierownik literacki „Perskiego Oka”
• otwarcie własnego teatru „Morskie Oko”
• 1928 – sierpień 1931 oraz październik 1931 – luty 1933 – dyrektor teatru „Morskie Oko”
• 1933 – prowadzenie teatru rewiowego „Rex”
• 1933–1935 – dyrektor „Wielkiej Operetki” (późniejsza „Wielka Rewia”)
• 1935–1937 – kierownik kinorewii „Hollywood”
• 1937–1939 – dyrektor „Wielkiej Rewii”
• 1938 – współzałożyciel (wraz z Kazimierzem Krukowskim i Kazimierzem Łaszewskim) teatru „Ali Baba”

Od 1926 roku podróżował po świecie poznając nowe trendy w światowej rozrywce. Przetłumaczył libretta Hrabiny Maricy i Księżniczki cyrkówki Imre Kálmána.

W 1930 roku, z jego inicjatywy, odbył się konkurs na polski odpowiednik słowa szlagier – zwyciężyło określenie przebój. Był autorem setek tekstów piosenek, kilkunastu librett operetkowych, dziesiątków pełnospektaklowych programów rewiowych, które sam reżyserował.

W czasie wojny znalazł się w getcie warszawskim. Jak podaje Dariusz Michalski w książce Powróćmy jak za dawnych lat... Historia polskiej muzyki rozrywkowej w latach 1900–1939^[2], pod koniec 1942 lub na początku 1943 przyjaciele próbowali go wyprowadzić za mury getta. Jednak na widok strażników Włast wpadł w panikę i rzucił się do ucieczki, podczas której został zastrzelony przez Niemców. Dokładna data śmierci nie jest znana.

Autor ponad 2000 piosenek w tym tych najbardziej popularnych w okresie dwudziestolecia międzywojennego:

• Całuję twoją dłoń, madame
• Czy pani mieszka sama?
• Dulcynea (Dulcinea)
• Walc François (muz. Adam Karasiński)
• Gdy zobaczysz ciotkę mą...
• Ja nie mam co na siebie włożyć
• Ja się boję sama spać (muz. Jerzy Petersburski)
• Ja się boję utyć
• Jesienne róże (muz. Artur Gold)
• Najcudowniejsze nóżki
• On nie powróci już (muz. Henryk Wars, wyk. Monika Ambroziak, Anna Dereszowska, Chór Dana)
• Pod samowarem
• Ramona
• Rebeka (O mój wymarzony, o mój wytęskniony) (muz. Zygmunt Białostocki, wyk. Dora Kalinówna, kabaret „Morskie Oko”, rewia Yo-Yo, 1933)
• Spotkamy się na Nowym Świecie
• Szkoda twoich łez, dziewczyno (muz. Artur Gold)
• Ta mała jest wstawiona (Ta mała piła dziś) (muz. Artur Gold)
• Tango andrusowskie (muz. Jerzy Petersburski)
• Tango Maruszka
• Tango milonga (muz. Jerzy Petersburski)
• Titina
• U cioci na imieninach (muz. Bolesław Mucman)
• Warszawo ma
• Zapomnisz o mnie
• Złota pantera
• Bez twej miłości (muz. Jerzy Petersburski)
• Cała przyjemność po mojej stronie (muz. Jerzy Petersburski)
• Cztery nogi (muz. Jerzy Petersburski)
• Dla ciebie (muz. Jerzy Petersburski)
• Już nigdy (muz. Jerzy Petersburski)
• Rafałek, jeszcze kawałek (muz. Jerzy Petersburski)
• Cała Warszawa (muz. Zygmunt Karasiński, wyk. Adam Wysocki)
• Jojo (muz. Zygmunt Karasiński, wyk. Adam Wysocki)
• Platynowe blondynki (muz. Zygmunt Karasiński, wyk. Adam Wysocki)
• Gdy w ogrodzie botanicznym (muz. Artur Gold)
• Przy kominku (muz. Artur Gold)

• Biogram Andrzeja Własta na stronie www.bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 2012-12-03].
• Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1977. Brak numerów stron w książce
• Wojciech Dąbrowski: Gwiazdozbiór polskiej piosenki Andrzej Włast. [dostęp 2012-12-04].

• utwory Andrzeja Własta w katalogu Biblioteki Narodowej
• Andrzej Włast – publikacje w bibliotece Polona