Antoni Wiktor Habsburg

Antoni Wiktor Habsburg

Wielki mistrz
Arcyksiążę Antoni Wiktor
Data i miejsce urodzenia	31 sierpnia 1779 Florencja
Data i miejsce śmierci	2 kwietnia 1835 Wiedeń
Miejsce pochówku	Krypta Kapucyńska w Wiedniu
Wielki mistrz zakonu krzyżackiego
Okres sprawowania	1804–1835
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	OT
Śluby zakonne	28 sierpnia 1801
Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Wiktor Habsburg (niem. Erzherzog Anton Viktor Joseph Johann Raimund von Österreich, ur. 31 sierpnia 1779 we Florencji, zm. 2 kwietnia 1835 w Wiedniu) – arcyksiążę, wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1804–1835, wicekról lombardzko-wenecki w latach 1816–1818.

Urodził się we Florencji. Był ósmym synem cesarza Leopolda II Habsburga i Marii Ludwiki Burbon, księżniczki hiszpańskiej. Od młodych lat przygotowywany do kariery wojskowej, z której zrezygnował w 1801 roku dla stanu duchownego. W latach 1801–1803 był biskupem w Münster i arcybiskupem w Kolonii. W 1803 roku został wyznaczony przez starszego brata Karola Ludwika Habsburga koadiutorem wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. 1 lipca 1804 roku bez większych przeszkód objął zwierzchnictwo nad tą kongregacją. Powiadomił o tym wydarzeniu wszystkich znaczących monarchów europejskich^[1].

Czas urzędowania Antoniego Wiktora Habsburga na stanowisku wielkiego mistrza nie był najszczęśliwszy dla Zakonu krzyżackiego. Organizacja ta nieodwracalnie utraciła w czasie wojen napoleońskich większość swoich posiadłości w Niemczech i stała się całkowicie uzależniona od Domu Habsbursko-Lotaryńskiego^[1]. W 1817 roku po zakończeniu Kongresu wiedeńskiego zwrócono Krzyżakom część ich dóbr w południowym Tyrolu. Liczba członków zgromadzenia była niewielka. Brak utraconych seminariów nie sprzyjał wzrostowi powołań.

Wielki mistrz prawie wcale nie zajmował się sprawami zakonu, którego centrala od 1804 roku mieściła się w Wiedniu. Poświęcał się natomiast działalności w instytucjach gospodarczych i związkach kulturalnych. Był członkiem Towarzystwa Rolniczego i Towarzystwa Miłośników Muzyki. Interesował się botaniką. Zainicjował powstanie wielu ogrodów botanicznych.

Pochowany jest w kościele Kapucynów w Wiedniu.

• Johannes Ressel. Kirchen und Kapellen, religiöse Gedenksäulen und Wegzeichen in Baden bei Wien. Ein Beitrag zur Geschichte, Heimatkunde und Kunstgeschichte. 2., verbesserte und erweiterte Auflage. Grasl, Baden 1982, ISBN 3-85098-131-2.
• Paweł Pizuński: Poczet wielkich mistrzów krzyżackich 1198-2000. Gdańsk: 2003. ISBN 83-909057-7-9.