Antymonit
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
błyszcz antymonu, błyszcz antymonowy, stibnit |
|---|---|
| Skład chemiczny |
Sb |
| Twardość w skali Mohsa |
2[1] |
| Przełam |
muszlowy (w jednym kierunku bardzo dobrą, a w dwu pozostałych – niewyraźną) |
| Łupliwość |
bardzo dobra w jednym kierunku[1] |
| Układ krystalograficzny | |
| Gęstość |
4,6-4,7[1] g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
ołowianoszara, stalowoszara niekiedy z odcieniem niebieskawym bądź czerwonawym (rzadziej) |
| Rysa |
szara do niemal czarnej |
| Połysk |
metaliczny |
Antymonit – pospolity minerał z grupy siarczków.
Nazwa pochodzi z gr. anthemon – kwiat; i z późnogrec. antimonion – wykwit, nawiązując do tworzonych przez niego przypominających kwiaty szczotek krystalicznych.
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Tworzy ponad sto form kryształów. Zazwyczaj ma postać wydłużonych słupów z charakterystycznymi zbrużdżeniami i częstymi zbliźniaczeniami. Występuje w formie skupień pręcikowych, igiełkowych, promienistych, włóknistych, ziarnistych i zbitych. Najlepiej wykształcone kryształy znajdowane są w druzach w formie szczotek. Ich długość dochodzi do kilkudziesięciu centymetrów. Jest miękki, giętki, nieprzezroczysty. Często pokryty niebieskawymi, czerwonawymi lub żółtawymi nalotami.
Podczas wietrzenia przekształca się w ochrę antymonową, kermesyt lub kwiat antymonowy[1].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Powstaje w procesach hydrotermalnych. Występuje w żyłach kwarcowych oraz w osadach niektórych gorących źródeł mineralnych.
Na świecie występuje w: Chinach – Jiangxi, Yunnan, Guangdong, Japonii – Sikoku, Algierii – Konstantyna, Boliwii, RPA, Borneo – Bau, Sarawak, Ukrainie – Nikitowka, Niemczech – Wolfsberg, Braunsdorf, Słowacji, Rumunii – Capnik, Baia Sprie, Chiusbaia, Włoszech – Gosseto, Francji, USA – Kalifornia i Meksyku.
W Polsce spotykany jest na Dolnym Śląsku. Został stwierdzony w Złotym Stoku (Góry Złote), Boguszynie[1], Radzinowicach, Bystrzycy Górnej oraz Miedziance.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Jest główną rudą antymonu[1]. Stosowany do produkcji stopów[1]; w przemyśle gumowym, tekstylnym, szklarskim, ceramicznym; w medycynie. Bywa używany do wyrobu kosmetyków, farb i sztucznych ogni.
Jest ceniony przez kolekcjonerów. Najwspanialsze okazy (do 60 cm długości) pochodzą z Japonii. Są tam używane do wyrobu ozdób, podstawek pod doniczki, niskich płotków wokół ogrodów.
W starożytności wyrabiano z niego kosmetyki oraz używano do leczenia oczu. W średniowieczu był wykorzystywany jako środek przeczyszczający i wymiotny[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1996, seria: Leksykon Przyrodniczy. ISBN 83-7129-194-9.
- G.G. Gormaz, J.J. Casanovas, Atlas mineralogii, Wiedza i Życie, 1992.
- W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak, Minerały Polski, Antykwa, 1998.
- Jerzy Żaba, Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II, 2003.
