Architektura indyjska – tradycja architektoniczna rozwijana na subkontynencie indyjskim od kilku tysięcy lat, posiadająca liczne odmiany regionalne.
Architektura Mohendżo Daro i Harappy
[edytuj | edytuj kod]Wczesne cywilizacje znane z wykopalisk wykazują wysoki poziom planowania urbanistycznego i techniki. Trudno ocenić jednoznacznie stopień ciągłości budownictwa pomiędzy tymi kulturami a kulturą okresu wedyjskiego.
Styl północny
[edytuj | edytuj kod]Na Północy wykształcił się stopniowo styl budownictwa świątynnego, charakteryzujący się wyniosłymi śikharami.
Styl południowy
[edytuj | edytuj kod]W niezależnych królestwach Południowych Indii wykształciły się odrębne style widoczne przede wszystkim w architekturze sakralnej, z charakterystycznymi wieżami bramnymi (gopurami).
Styl Hojsalów
[edytuj | edytuj kod]Południowo-indyjska dynastia Hojsala zapisała się w historii sztuki dzięki stworzeniu odrębnego stylu w architekturze świątynnej, zwanego stylem Hojsalów. Świątynie na planie gwiazdy posiadają wiele tzw. sanktuariów pokrytych niezależnym dachem w kształcie piramidy. Ściany zewnętrzne pokryte są w całości rzeźbami.
Architektura buddyjska w Indiach
[edytuj | edytuj kod]Wczesna architektura buddyjska, oprócz wolnostojących stup, odznaczała się budowaniem, a właściwie wykuwaniem w skale klasztorów. Wyróżnia się wśród nich dwa podstawowe typy: ćajtja i wihara.
Architektura mogolska
[edytuj | edytuj kod]Najazdy muzułmańskie przyniosły z jednej strony wielkie zniszczenia, zwłaszcza budowli sakralnych, a z drugiej nowe wpływy, które w połączeniu z rodzimymi tradycjami zaowocowały stworzeniem symbiozy w architekturze, określanej mianem stylu indo-saraceńskiego.
Tzw. "indo-saraceński gotyk"
[edytuj | edytuj kod]W dziewiętnastym wieku architekci brytyjscy próbowali twórczo połączyć wiktoriański neogotyk z zastanymi w Indiach tradycjami monumentalnego budownictwa indo-saraceńskiego.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gerard Foekema , A Complete Guide to Hoysaḷa Temples, New Delhi: Abhinav Publications, 1996, ISBN 81-7017-345-0, OCLC 36051594 .
- Klaus-Peter Gast , Modern Traditions: Contemporary Architecture in India, Basel: Birkhäuser, 2007, ISBN 978-3-7643-7754-0, OCLC 184984784 .
- Lach, Donald F. (1993), Asia in the Making of Europe (vol. 2), University of Chicago Press, ISBN 0-226-46730-9.
- Livingston, Morna & Beach, Milo (2002), Steps to Water: The Ancient Stepwells of India, Princeton Architectural Press, ISBN 1-56898-324-7.
- Moffett etc. (2003), A World History of Architecture, McGraw-Hill Professional, ISBN 0-07-141751-6.
- Piercey, W. Douglas & Scarborough, Harold (2008), hospital, Encyclopedia Britannica.
- Possehl, Gregory L. (1996), "Mehrgarh", Oxford Companion to Archaeology edited by Brian Fagan, Oxford University Press.
- Rodda & Ubertini (2004), The Basis of Civilization-Water Science?, International Association of Hydrological Science, ISBN 1-901502-57-0.
- Savage, George (2008), interior design, Encyclopedia Britannica.
- Carla M Sinopoli , The Political Economy of Craft Production: Crafting Empire in South India, C. 1350-1650, Cambridge: Cambridge University Press, 2003, ISBN 0-521-82613-6, OCLC 57300121 .
- Sinopoli, Carla M. (2003), "Echoes of Empire: Vijayanagara and Historical Memory, Vijayanagara as Historical Memory", Archaeologies of memory edited by Ruth M. Van Dyke & Susan E. Alcock, Blackwell Publishing, ISBN 0-631-23585-X.
- Singh, Vijay P. & Yadava, R. N. (2003), Water Resources System Operation: Proceedings of the International Conference on Water and Environment, Allied Publishers, ISBN 81-7764-548-X.
- Dick Teresi , Lost Discoveries: The Ancient Roots of Modern Science—from the Babylonians to the Maya, New York: Simon & Schuster, 2002, ISBN 0-684-83718-8, OCLC 49991600 .