Spis treści
Armand Fizeau
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
Armand Hippolyte Louis Fizeau (ur. 23 września 1819 w Paryżu, zm. 18 września 1896 w Venteuil) – francuski fizyk doświadczalny zajmujący się głównie optyką, profesor École Polytechnique w Paryżu. Jako pierwszy dokonał pomiaru prędkości światła metodą nieastronomiczną, tzn. w laboratorium[1]. Laureat Medalu Rumforda (1866).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny o tradycjach medycznych i zaczął studiować medycynę, ale przerwał studia. W 1848 podał wyjaśnienie zjawiska Dopplera dla fal świetlnych, stwierdzając że możliwa jest obserwacja przesunięcia linii widma, zaś zmiana barwy gwiazdy byłaby obserwowana tylko przy bardzo dużych prędkościach.
Pomiar prędkości światła
[edytuj | edytuj kod]Do eksperymentu Fizeau przygotowywał się razem z Foucault, ale ostatecznie obaj wykonali pomiary niezależnie. Pomiaru dokonał między przedmieściami Paryża Suresnes i Montmartre metodą koła zębatego. Światło było przepuszczane pomiędzy zębami obracającego się koła, następnie odbijało się od lustra ustawionego w odległości 8633 m i wracało ponownie przechodząc między zębami koła do obserwatora. Przy odpowiedniej częstości obrotów koła trafiało na ząb i nie było obserwowane. W lipcu 1849 podał wynik: 315 300 km/s (w przeliczeniu na obecne jednostki).
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jego nazwisko pojawiło się na liście 72 nazwisk na wieży Eiffla[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Fizeau Armand Hippolyte Louis, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-05] .
- ↑ The Names of the 72 Scientists Listed on the Borders of Each of the Four Sides of the Eiffel Tower. toureiffel.paris. [dostęp 2011-11-20]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Kajetan Wróblewski: Historia fizyki. Od czasów najdawniejszych do współczesności. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 978-83-01-14635-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Armand Fizeau w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-24].
- PWN: 3901341
- Britannica: biography/Armand-Hippolyte-Louis-Fizeau
- Treccani: armand-hippolyte-louis-fizeau
- Universalis: armand-hippolyte-louis-fizeau
- БРЭ: 4711713
- NE.se: hippolyte-fizeau
- SNL: Armand_Hippolyte_Louis_Fizeau
- VLE: armand-hippolyte-louis-fizeau
- Catalana: 0027141
- DSDE: Hippolyte_Fizeau
- Hrvatska enciklopedija: 19786