| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt |
Dystrykt Jerozolimy |
| Wysokość |
250 m n.p.m. |
| Populacja (1945) • liczba ludności |
|
| Data zniszczenia |
18 lipca 1948 |
| Powód zniszczenia | |
| Obecnie | |
Położenie na mapie Mandatu Palestyny  | |
 31°46′03″N 35°00′05″E/31,767500 35,001389
| |
| Strona internetowa | |
Artuf (arab. عرتوف) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Jerozolimy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku Sił Obronnych Izraela w dniu 18 lipca 1948.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Artuf leżała w północno-zachodniej części wzgórz Judei. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 403 ha. We wsi mieszkało wówczas 350 osób[1].
| własność gruntów | powierzchnia gruntów (hektary) |
|---|---|
| Arabowie | 401 |
| Żydzi | 0 |
| publiczne | 2 |
| Razem | 403 |
| Rodzaj użytkowanych gruntów | Arabowie (hektary) | Żydzi (hektary) |
|---|---|---|
| uprawy oliwek | 20 | 0 |
| uprawy nawadniane | 61 | 0 |
| uprawy zbóż | 279 | 0 |
| nieużytki | 45 | 0 |
| zabudowane | 18 | 0 |
Historia
[edytuj | edytuj kod]
W 1596 tutejsza wieś liczyła 110 mieszkańców, którzy płacili podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, winogron, owoców, oraz hodowli kóz i ulów[2]. W 1883 grupa angielskich misjonarzy zakupiła tutejsze grunty z zamiarem utworzenia osady rolniczej dla Żydów. Powstała ona w 1895 pod nazwą Har-Tuw. Zamieszkało w niej około 100 Żydów[3].
W okresie panowania Brytyjczyków Artuf była małą wsią. We wsi był jeden meczet[1]. Podczas arabskich zamieszek w 1929 żydowska osada Har-Tuw została zniszczona, a wszystkie domy spalone. Rok później osiedle odbudowano[4].
Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny arabskie milicje działające ze wsi Artuf atakowały żydowskie konwoje do Jerozolimy, paraliżując komunikację w tym rejonie. W dniu 20 grudnia 1947 w zaatakowanym konwoju zginęło 3 Żydów. Następne organizowane konwoje były chronione przez pojazdy opancerzone, pomimo to 13 marca 1948 w kolejnym zaatakowanym konwoju zginęło 11 osób[5]. Do największego dramatu doszło 16 stycznia 1948 w ataku na konwój zginęło 35 jego członków. Według raportu, liczne zwłoki zabitych zostały brutalnie okaleczone po śmierci[6]. Gdy podczas I wojny izraelsko-arabskiej w pobliżu wioski wybudowano Drogę Birmańską, jej sąsiedztwo stwarzało poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa żydowskich transportów. Z tego powodu podczas operacji Danny w dniu 18 lipca 1948 wieś zajęli izraelscy żołnierze. Wysiedlono wówczas mieszkańców, a następnie wyburzono większość domów[1].
Miejsce obecnie
[edytuj | edytuj kod]Na terenie wioski Artuf utworzono w 1950 moszaw Naham.
Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Artuf: „Poza osiedlem żydowskim Naham zachował się jeden kamienny dom, który obecnie jest zamieszkały przez żydowską rodzinę. W środkowej części osiedla znajduje się mały dom, wykorzystywany jako magazyn ... Położony na zachodzie cmentarz wiejski został wyrównany, i tylko pozostają widoczne krawędzi jednego lub dwóch grobów”[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Welcome To 'Artuf. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-09-10]. (ang.).
- ↑ Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 152.
- ↑ Ruth Kark, Michal Oren-Nordheim: Jerusalem and its environs: quarters, neighborhoods, villages, 1800-1948. Wayne State University Press, 2001, s. 304. [dostęp 2011-09-10]. (ang.).
- ↑ PM's speech at the Inauguration of the Rail Stations in Ashkelon and in Jerusalem. [w:] Prime Minister's Office [on-line]. [dostęp 2011-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-24)]. (ang.).
- ↑ Yitzhak Levi: Jerusalem in the War of Independence. Ma’arachot, 1986, s. 443. (hebr.).
- ↑ Arieh O’Sullivan. A Magnificent Disaster. „The Jerusalem Post”, 1998-01-16.
