Awraham Albert Mandler

אברהם אלברט מנדלר

Alluf (generał dywizji)
Data i miejsce urodzenia	3 maja 1929 Linz, Republika Austriacka
Data i miejsce śmierci	13 października 1973 Synaj, Egipt
Przebieg służby
Lata służby	1948–1973
Siły zbrojne	Siły Obronne Izraela
Jednostki	Hagana Brygada Giwati d-ca 52. Batalionu Piechoty Brygady Giwati (1958–1959) d-ca 52. Batalionu Pancernego 7. Brygady Pancernej (1959–1960) z-ca dowódcy 7. Brygady Pancernej (1962–1963) z-ca dowódcy 37. Rezerwowej Brygady Pancernej (1963–1965) d-ca 8. Rezerwowej Brygady Zmechanizowanej (1965–1968) d-ca 252. Dywizji Pancernej (1972–1973)
Stanowiska	z-ca dowódcy Korpusu Pancernego (1968–1971)
Główne wojny i bitwy	Wojna o niepodległość Izraela Kryzys sueski Wojna sześciodniowa Wojna na wyczerpanie Wojna Jom Kipur
Odznaczenia

Awraham Albert Mandler^[a] (hebr. אברהם אלברט מנדלר, ur. 3 maja 1929 w Linzu, zg. 13 października 1973 na Synaju) – izraelski wojskowy, generał dywizji (alluf), wykładowca szkół wojskowych, zastępca dowódcy Korpusu Pancernego (1968–1971).

Zginął w wyniku odniesionych ran po ostrzale jego wozu dowodzenia przez Egipcjan w 1973 roku na Synaju. Był najwyższym rangą poległym w armii izraelskiej podczas wojny Jom Kipur.

Urodził się jako Albert Mandler w rodzinie Fridy i Jicchaka 3 maja 1929 roku w Linzu. Był drugim dzieckiem swoich rodziców. Miał starszego brata Jechezkela. W Linzu rozpoczął naukę w szkole podstawowej. Kiedy miał pięć lat, zmarł jego ojciec. Matka postanowiła zrezygnować z pomocy oferowanej przez lokalną gminę chasydzką i poświęciła się utrzymaniu rodziny oraz edukowaniu synów. W 1938 roku matka opłaciła aliję do Palestyny Jechezkelowi, a w lutym 1940 roku wraz z Albertem również dokonała alii ze względu na antysemicką politykę nazistów. Zamieszkali w moszawie Nachalat Ganim (obecnie dzielnica Ramat Ganu), gdzie kontynuował naukę w szkole podstawowej, a potem rozpoczął naukę w szkole zawodowej. Miał problemy z aklimatyzacją i akceptacją przez inne dzieci^[1][2].

W 1946 wstąpił do Hagany, co przełamało brak akceptacji dla niego ze strony rówieśników. W 1948 roku ukończył kurs dowódców drużyny z wyróżnieniem. W trakcie wojny o niepodległość Izraela był dowódcą plutonu, z którym brał udział w operacji „Nachszon”, której celem było przełamanie oblężenia Jerozolimy i dostarczenia zapasów dla mieszkających tam Żydów. Następnie jego batalion przemianowano na 54. Batalion Piechoty Brygady Giwati. W 1949 roku ukończył kurs dowódców plutonu. W tym samym roku został zwolniony ze służby^[1].

Po kilku miesiącach zwrócił się do niego jego były dowódca z propozycją powrotu do wojska na stałe. Po konsultacji z matką zgodził się na tę propozycję i został oficerem w 52. Batalionie Piechoty w Brygadzie Giwati^[1]. Batalion składał się w większości z imigrantów z Iraku, Jemenu oraz Europy, którzy w jednostce musieli uczyć się od podstaw języka hebrajskiego w mowie i piśmie^[3]. W 1952 roku powierzono mu dowodzenie kompanią zwiadu brygady. W 1954 roku w stopniu majora wykładał w Szkole Piechoty i Spadochroniarzy. W latach 1958–1959 był dowódcą 52. Batalionu Piechoty w Brygadzie Golani^[1]. W 1959 roku został przeniesiony do Korpusu Pancernego, gdzie do 1960 roku był dowódcą 52. Batalionu Pancernego w 7. Brygadzie Pancernej. W tym samym roku ukończył kurs dowódców kompanii w Szkole Korpusu Pancernego^[4].

W latach 1962–1963 był zastępcą dowódcy 7. Brygady Pancernej, a następnie od 1963 do 1965 roku kierował kursem dla dowódców kompanii w Szkole Korpusu Pancernego i był jednocześnie zastępcą dowódcy 37. Rezerwowej Brygady Pancernej. W latach 1965–1968 dowodził 8. Rezerwową Brygadą Zmechanizowaną, z którą podczas wojny sześciodniowej (1967)^[4], w nocy z 5 na 6 czerwca brygada walczyła z wojskami egipskimi na Synaju, jednak 7 czerwca Sztab Generalny podporządkował częściowo formację Dowództwu Północnemu, gdzie walczyła na Wzgórzach Golan i między innymi utorowała drogę ku Al-Kunajtirze^[2]. Pozostałe jednostki (jeden batalion i dwie kompanie) pod dowództwem zastępcy Mandlera pozostały do dyspozycji Dowództwa Południowego^[5].

Po wojnie, w latach 1968–1971 był zastępcą dowódcy Korpusu Pancernego. W 1972 roku powierzono mu dowodzenie 252. Dywizją Pancerną rozlokowaną na Synaju^[4].

Na początku wojny Jom Kipur (1973) jego dywizja brała udział w walkach opóźniających atak sił egipskich. Kiedy na froncie zjawiły się formacje rezerwowe, przejął odpowiedzialność za walki na południowym odcinku frontu synajskiego z egipską 3. Armią. 13 października o godzinie 11:35 jego wóz dowodzenia został ostrzelany przez Egipcjan. Stało się to na dzień przed egipską ofensywą na Synaju w m.in. w rejonie Wadi Mabuk, gdzie stacjonowała jego dywizja. Zmarł na miejscu w wyniku odniesionych ran. Był najwyższym rangą poległym w armii izraelskiej podczas tej wojny^[2][4][6].

W 1962 roku poślubił Szulę. Osierocił dwie córki: Anat i Sigal^[1].

• JehudaJ. Wegman JehudaJ., לחימת השריון בקרב ואדי מבעוק - 14 אוקטובר 1973 – מלחמת יום הכיפורים, „Szirjon” (54), 2019, s. 41–45 [dostęp 2023-08-16] .