Azelastyna

enancjomery azelastyny
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) (RS)-4-(4-chlorobenzylo)-2-(1-metyloazepan-4-ylo)ftalazyn-1(2H)-on Inne nazwy i oznaczenia farm. Azelastinum, Azelastini hydrochloridum
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C22H24ClN3O
Masa molowa	381,90 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	58581-89-8 79307-93-0 (chlorowodorek)
PubChem	2267
DrugBank	DB00972
SMILES CN1CCCC(CC1)N2C(=O)C3=CC=CC=C3C(=N2)CC4=CC=C(C=C4)Cl
InChI InChI=1S/C22H24ClN3O/c1-25-13-4-5-18(12-14-25)26-22(27)20-7-3-2-6-19(20)21(24-26)15-16-8-10-17(23)11-9-16/h2-3,6-11,18H,4-5,12-15H2,1H3 InChIKey MBUVEWMHONZEQD-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Temperatura topnienia 225 °C (chlorowodorek)[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-06-20] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[2] Uwaga Zwroty H H302 Zwroty P brak zwrotów P Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanego źródła[2] Szkodliwy (Xn) Zwroty R R22 Zwroty S brak zwrotów S NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[4] 0 1 0   Dawka śmiertelna LD50 310 mg/kg (doustnie, szczur)[3]
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	R01 AC03 R06 AX19 S01 GX07
Multimedia w Wikimedia Commons

Azelastyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, pochodna ftalazyn-1(2H)-onu zawierająca podstawnik p-chlorobenzylowy i metyloazepanowy. W formie chlorowodorku (Azelastini hydrochloridum) jest stosowana jako przeciwhistaminowa substancja czynna II generacji należąca do antagonistów receptora H1.

Jej działanie polega na hamowaniu dystrybucji mediatorów odczynu zapalnego – histamin, prostaglandyn i leukotrienów. Są one odpowiedzialne za wywoływanie alergicznego procesu zapalnego w organizmie. Azelastyna blokuje także końcowy etap reakcji alergicznej, poprzez uniemożliwienie połączenia uwolnionej histaminy i wyzwolenia efektu biologicznego. Dodatkowo azelastyna redukuje wydzielanie immunoglobulin E, których poziom jest zwykle podwyższony u pacjentów cierpiących na alergie. Substancja wykazuje też działanie przeciwzapalne i przywraca naturalną równowagę komórek tucznych (mastocytów).

Azelastyna jest stosowana w leczeniu i profilaktyce alergicznego zapalenia spojówek oraz w leczeniu alergicznego nieżytu nosa o przebiegu przewlekłym lub sezonowym. W przeciwieństwie do leków przeciwhistaminowych I generacji, charakteryzuje się dłuższym czasem działania i znikomym wpływem na czynność ośrodkowego układu nerwowego, stąd nie wywołuje senności i nie obniża sprawności psychofizycznej.

Substancja przyjmuje postać białego lub prawie białego proszku, jest rozpuszczalna w wodzie oraz w etanolu i w chlorku metylenu.

Azelastyna blokuje receptory histaminowe i wpływa na końcowy etap reakcji alergicznej poprzez stabilizację błon komórkowych komórek tucznych, uniemożliwiając tym samym zachodzenie reakcji z histaminą, mediatorem stanów zapalnych w organizmie. Azelastyna wykazuje też działanie przeciwzapalne, hamuje wydzielanie śluzu, uczucie swędzenia i obrzęk błon śluzowych nosa. Azelastyna jest wykorzystywana w leczeniu reakcji alergicznej ze strony górnych dróg oddechowych (wodnista wydzielina z nosa, napadowe kichanie, swędzenie, nieżyt nosa) oraz leczeniu i profilaktyce reakcji alergicznych ze strony narządu wzroku (zaczerwienienie, swędzenie, łzawienie oczu). Jak wykazano w zrandomizowanym badaniu przeprowadzonym wśród 450 osób cierpiących alergiczny nieżyt nosa, azlastyna wykazuje skuteczność i szybkie działanie (aerozol do nosa: 15 minut; krople do oczu: 3 minuty) w leczeniu reakcji alergicznej w porównaniu do placebo oraz innych substancji o działaniu przeciwalergicznym. Substancja wykazuje działanie miejscowe, jest dobrze tolerowana przez organizm i nie powoduje sedacji. Może być stosowana doraźnie lub przez dłuższy czas w leczeniu reakcji uczuleniowych u dorosłych i dzieci.

• leczenie objawowe sezonowego alergicznego nieżytu nosa (katar sienny)
• leczenie objawowe niesezonowego (całorocznego) alergicznego nieżytu nosa
• profilaktyka i leczenie objawowe sezonowego zapalenia spojówek
• profilaktyka i leczenie objawowe całorocznego zapalenia spojówek.

• Nadwrażliwość na chlorowodorek azelastyny lub którąkolwiek substancję pomocniczą.
• Nie stosować u dzieci w wieku poniżej 6 lat (aerozol do nosa) i u dzieci w wieku poniżej 4 lat (krople do oczu).

Jak każda substancja czynna azelastyna może powodować działania niepożądane, nie odnotowuje się jednak wśród nich poważnych przypadków. Możliwe uczucie gorzkiego smaku w przypadku aplikacji donosowej.

Podaje się miejscowo na błony śluzowe nosa lub spojówek w stężeniu 0,1% co 12 godzin. Miejscowe zastosowanie azalestyny umożliwia aplikację wyższego stężenia roztworu, który jest lepiej wchłaniany przez organizm niż leki ogólnoustrojowe. Miejscowa aplikacja substancji aktywnej daje również korzystny profil bezpieczeństwa, ponieważ minimalizuje ryzyko braku tolerancji leku oraz wejścia w niepożądane reakcje z innymi przyjmowanymi lekami.

Dostępna jest pod nazwą Allergodil jako aerozol do nosa lub krople do oczu.

• Horak, Friedrich, Zieglmayer, Ursula Petra. Azelastine nasal spray for the treatment of allergic and nonallergic rhinitis. „Expert Review of Clinical Immunology”. 5 (6), s. 659-669, 2009. DOI: 10.1586/eci.09.38. 
• Sardana, Niti, Santos, Carah, Lehman, Erik, Craig, Timothy. A comparison of intranasal orticosteroid, leukotriene receptor antagonist, and topical antihistamine in reducing symptoms of perennial allergic rhinitis as assessed through the Rhinitis Severity Score. „Allergy and Asthma Proceedings”. 31 (1), s. 5-9, 2010.