Badania rynku – zespół czynności polegających na gromadzeniu informacji o zjawiskach i procesach na rynku, ich przyczynach, stanie aktualnym i tendencjach rozwojowych. Celem badań rynku jest zdobycie informacji o kształtowaniu się mechanizmów rynkowych takich, jak popyt, podaż, ceny, zachowania i preferencje konsumentów, działania konkurencji, funkcjonowanie systemu dystrybucji, sprzedaży itp. Badania rynku są częścią badań marketingowych. Prowadzenie badań rynku zarówno polepsza pozycje konkurencyjną przedsiębiorstwa jak i jest zalecane przez normy ISO 9000.
Typologia
[edytuj | edytuj kod]Badania rynku można podzielić według kilku kryteriów, w tym ze względu na:
- Horyzont czasowy
- analizy rynku, czyli poznanie aktualnych i przeszłych zjawisk, czynników i procesów rynkowych
- prognozowania, czyli przewidywanie trendów i przyszłej sytuacji na rynku.
- Metodykę zbierania danych
- badania jakościowe służące zrozumieniu przyczyn zachowań i ich dokładnemu opisowi
- badania ilościowe służące dostarczeniu wskaźników charakteryzujących powszechność zjawiska
- Typ analizowanych danych
- badania pierwotne - wykorzystujące dane powstające na użytek danego badania
- badania wtórne - reinterpretacja danych powstałych wcześniej
- Sposób organizacji badania
- wewnętrzne - wykorzystujące dane istniejące w firmie (np. sprzedaż, liczba reklamacji) bez odwoływania się do danych zewnętrznych
- zewnętrzne - korzystające z danych spoza firmy - zarówno urzędowych (np. GUS) jak i dostarczanych przez firmy zajmujące się badaniami rynku. Dane pochodzące od agencji badawczych można podzielić na dane syndykatowe (czyli zbierane podczas jednego projektu badawczego a następnie sprzedawane wielu firmom - np. panel gospodarstw domowych) i ad hoc (czyli zbierane na użytek konkretnego klienta).
- Cel badania
- badania eksploracyjne - opisujące zachowania, potrzeby, wartości, styl życia, wzorce konsumpcji itd.
- badania testowe - testy nowych produktów
- badania cenowe - służące określeniu elastyczności cenowej i optymalnej ceny
- badania marki - służące określeniu siły i wizerunku marki
- badania segmentacyjne - służące określeniu użytkowników produktu / usługi i ich podzieleniu na segmenty
- badania struktury rynku
- panele gospodarstw domowych - służące pokazaniu zmian w konsumpcji, głównie produktów FMCG
- badania mediów - służące określeniu zwyczajów konsumpcji mediów (prasa, radio, TV, internet itd.)
- badania zachowań przy półce sklepowej
- badania reklamy - służące testowaniu reklamy na różnym stopniu jej powstawania, jej zauważalności i skuteczności, a także badania tzw. szumu medialnego
- badania satysfakcji klientów
- badania satysfakcji pracowników
- badania kanałów dystrybucji
- badania syndykatowe
- badania User Experience (UX)
- badanie jakości obsługi klienta (mystery shopping, mystery calling)
W badaniach rynku są często wykorzystywane metody badawcze zaczerpnięte z badań opinii publicznej, psychologii i socjologii. Osoby zajmujące się zawodowo badaniami rynku są zrzeszone w Europejskim Stowarzyszeniu ESOMAR, w Polsce działa też PTBRiO - Polskie Towarzystwo Badaczy Rynku i Opinii oraz stowarzyszenie firm badających rynek OFBOR.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Badania rynkowe w praktyce, Paul Hague, Nick Hague, Carol-Ann Morgan, Wydawnictwo Helion 2005
- Gilbert A. Churchill (2002), Badania marketingowe w praktyce. Podstawy metodologiczne, Warszawa PWN, ISBN 83-01-13820-3
