Osiedle Bydgoszczy | |
Zabudowa przy ul. Bartosza Głowackiego | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
W granicach Bydgoszczy |
1920 |
Zarządzający |
Robert Lubrant |
Powierzchnia |
2,03 km² |
Wysokość |
33–54 m n.p.m. |
Populacja (2012) • liczba ludności |
|
• gęstość |
12 089 os./km² |
Strefa numeracyjna |
52 |
Tablice rejestracyjne |
CB |
Położenie na mapie Bydgoszczy | |
Strona internetowa |
Bartodzieje – jednostka urbanistyczna (osiedle) miasta Bydgoszczy, położona w jego środkowej części.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Jednostka urbanistyczna Bartodzieje usytuowana jest w centralnej części miasta i zaliczana do osiedli tzw. Dolnego Tarasu Bydgoszczy. Sąsiaduje od południa poprzez rzekę Brdę z osiedlem Kapuściska, od wschodu i częściowo północy z osiedlem Bydgoszcz Wschód, od północnego zachodu z Osiedlem Leśnym, zaś od zachodu z Bielawami i Skrzetuskiem.
Pod względem fizycznogeograficznym osiedle leży w obrębie makroregionu Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka, w mezoregionie Kotlina Toruńska i mikroregionie Miasto Bydgoszcz. Południowe obrzeża osiedla należą do Miejskiej Doliny Brdy (terasy I-II ok. 30–40 m n.p.m.), część środkowa leży na terasie III (43 m n.p.m.), zaś północna na piaszczystej terasie VI (54 m n.p.m.)[2]. Teren nachylony jest łagodnie z północy na południe. Granice teras nie są wyraźne, z wyjątkiem północnych obrzeży Bartodziejów, gdzie występuje granica między plejstoceńską pradoliną Wisły a holoceńską doliną Brdy. W południowej części osiedla w podłożu płytko (0,8–2 m) zalegają iły trzeciorzędowe, które miejscowo są odsłonięte (rejon jez. Balaton) w wyniku erozji wód płynących, które zmyły powierzchniowe osady czwartorzędowe.
Historycznie w skład obecnej jednostki urbanistycznej wchodzą: większość obszaru gminy Bartodzieje Wielkie (200 ha) wcielonej do miasta Bydgoszczy 1 kwietnia 1920 roku oraz zachodni fragment gminy Kapuściska Małe również włączonej w 1920 roku[3]
Ludność
[edytuj | edytuj kod]W 1970 roku Bartodzieje zamieszkiwało 10 tys. osób, 20 lat później – 29,7 tys.[4] Wzrost liczby ludności związany był z urbanizacją terenu, budową osiedli mieszkaniowych. W kolejnych latach liczba mieszkańców spadała: w 1998 roku wynosiła 28,4 tys. osób, a w 2007 roku – 24,4 tys.[5] W latach 2007–2012 liczba ludności pozostawała na stałym poziomie 24,4 tys. osób[1].
Historia osiedla
[edytuj | edytuj kod]Wieś królewska starostwa bydgoskiego położona była w końcu XVI wieku w powiecie bydgoskim województwa inowrocławskiego[6]. Osiedle Bartodzieje to dawna wieś Bartodzieje Wielkie (niem. Gross Bartelsee), którą na początku XX w. zamieszkiwało 331 mieszkańców[7]. W 1920 roku została przyłączona do miasta Bydgoszczy. Według jednej z teorii nazwa Bartodzieje pochodzi od słów „bardo” lub „bata”, czyli rodzaju broni, którą niegdyś wyrabiano na tych terenach. Inna teoria mówi o pochodzeniu słowa Bartodzieje od bartnictwa, ponieważ dawniej znajdowało się tutaj wielu pszczelarzy.
W roku 1965 powstał plan generalnej rozbudowy i przeobrażenia osiedla w nowoczesną dzielnicę mieszkaniową, ponieważ do tego czasu znajdowały się tutaj głównie gospodarstwa rolne. Jedyne zakłady produkcyjne, szkoły i lokale gastronomiczne znajdowały się w okolicach ulicy Fordońskiej.
W 2019 Spółka JHM Development wystąpiła o pozwolenie na budowę u zbiegu ul. Fordońskiej i Żabiej, w pobliżu siedziby Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz kompleksu biurowego Arkada Business o wysokości 45 m, trzech budynków mieszkaniowych z funkcją usługową o nazwie Aura Towers. Ostateczny projekt przewiduje jednak powstanie 2 obiektów 16-piętrowych i jednego 7-piętrowego[8].
W 2020 przy ul. Ceramicznej, przy zbiorniku "Balaton" zakończono budowę innego budynku mieszkalnego o segmentowej konstrukcji, którego najwyższa 10-piętrowa część ma 35 metrów wysokości, natomiast sąsiadująca z pobliskim osiedlem domków jednorodzinnych część zachodnia posiada trzy piętra[9]. W tym samym roku Bydgoskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego zleciło budowę dwóch pięciokondygnacyjnych budynków z 90 mieszkaniami przy ul. Swarzewskiej, których projekt wyłoniono w drodze konkursu architektonicznego[10] i które ukończono w 2022[11].
Rekreacja
[edytuj | edytuj kod]Na terenie Bartodziejów znajduje się 9 ha terenów zieleni urządzonej[12]. Głównym obszarem rekreacyjnym jest akwen Balaton, otoczony bulwarem oraz terenami zieleni. W odległości około 1 km poprzez osiedle Bydgoszcz Wschód możliwy jest dostęp do Lasu Gdańskiego, zaś południową granicą osiedla jest rzeka Brda, gdzie planowana jest budowa bulwaru, ścieżki rowerowej oraz przystanków Tramwaju Wodnego. Obszar nadrzeczny o powierzchni ok. 4 ha jest potencjalnym miejscem rekreacji rodzinnej o wymiarze ponadlokalnym[12].
Obiekty sportowe
[edytuj | edytuj kod]Osiedle dysponuje kilkoma obiektami sportowymi, m.in. basenem krytym (przy Zespole Szkół Medycznych przy ul. Swarzewskiej)[13], kompleksem Orlik 2012, kortem tenisowym, strzelnicą oraz przystanią żeglarską na Balatonie.
Drogi rowerowe
[edytuj | edytuj kod]Osiedle posiada drogi rowerowe biegnące wzdłuż al. Stefana Wyszyńskiego oraz wzdłuż Kamiennej. Studium transportowe Bydgoszczy przewiduje rozbudowę dróg rowerowych (w postaci pasów rowerowych) m.in. wzdłuż ul. Skłodowskiej-Curie i Łęczyckiej. Wzdłuż brzegu Brdy planowana jest budowa drogi rowerowej łączącej Stare Miasto z Fordonem nad Wisłą[12].
Ochrona przyrody
[edytuj | edytuj kod]Na terenie Bartodziejów znajduje się kilka pomników przyrody, zlokalizowanych głównie przy ul. Fordońskiej: katalpa zwyczajna oraz perełkowiec japoński[14].
Ulice na Bartodziejach
[edytuj | edytuj kod]- Aleja Kardynała Stefana Wyszyńskiego
- Armii Krajowej
- Bałtycka
- Bartosza Głowackiego
- Boczna
- Braniewska
- Cegielniana
- Ceramiczna
- Darłowska (w 2017 utwardzona kosztem 289,8 tys. zł)[15]
- Drawska
- Fordońska
- Fromborska
- Gajowa
- Gdyńska
- Granitowa
- Helska
- Huculska
- Inwalidów
- Kamienna
- Kazimierza Pułaskiego
- Kijowska
- Kołobrzeska
- Kostrzyńska
- Kosynierów
- Koszalińska
- Kozacka
- Księdza Piotra Ściegiennego
- Lansjerów
- Lęborska
- Łęczycka
- Mała
- Marii Skłodowskiej-Curie
- Mazurska
- Morska
- Pałucka
- Polanka
- Połczyńska
- Powstańców Wielkopolskich
- Pucka
- Redłowska
- Sobieszewska
- Sopocka
- Swarzewska
- Sygnałowa
- Uskok
- Uznamska
- Żabia
- Żmudzka
Ważniejsze obiekty
[edytuj | edytuj kod]- oświatowe:
- Szkoła Podstawowa nr 32 im. Floriana Kaji przy ul. Bałtyckiej (Zespół Szkół 21)
- Szkoła Podstawowa nr 14 im. Władysława Sikorskiego przy ul. Żmudzkiej
- Zespół Szkół Handlowych przy ul. Gajowej
- Zespół Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych przy ul. Gajowej
- Zespół Szkół Samochodowych przy ul. Powstańców Wielkopolskich
- VIII Liceum Ogólnokształcące im. dra Emila Warmińskiego przy ul. Swarzewskiej
- XII Liceum Ogólnokształcące przy ul. Kijowskiej (aktualnie część Zespołu Szkół nr 24, ul. Puszczykowa 11)
- Parafie rzymskokatolickie:
- Matki Bożej Zwycięskiej przy ul. Bartosza Głowackiego
- Matki Boskiej Częstochowskiej przy ul. Żmudzkiej
- Matki Boskiej Ostrobramskiej przy ul. Kijowskiej
- służby zdrowia:
- Przychodnia Rejonowa „Bartodzieje” przy ul. Koszalińskiej
- Kolejowa Rejonowa Przychodnia Lekarska przy ul. Bartosza Głowackiego
Ciekawe miejsca na Bartodziejach
[edytuj | edytuj kod]- Balaton – dawna glinianka, obecnie akwen z fontannami, letnimi wieczorami podświetlonymi, wokół ścieżki spacerowe i ławeczki, położony między ulicami Polanką, Swarzewską i Skłodowskiej-Curie
- jedyne (poza znajdującymi się na Błoniu) mrówkowce (galeriowce) w mieście, przy ul. Skłodowskiej-Curie. Powstały w l. 70. Każdy z nich posiada 464 mieszkania.
Komunikacja drogowa i kolejowa
[edytuj | edytuj kod]Blisko północnej granicy osiedla biegnie droga krajowa 80, zachodnią granicę zaś stanowi droga 5 (E261).
Obok drogi nr 80 przebiega linia kolejowa nr 18 (Kutno-Piła Główna), na której funkcjonuje przystanek Bydgoszcz Bielawy, oraz linia kolejowa nr 201.
Komunikacja miejska
[edytuj | edytuj kod]Autobusowa Dzienna
[edytuj | edytuj kod]- 55: Skorupki - Morska
- 59: Błonie - Kapuściska (w oznaczonych kursach do Łęgnowa)
- 60: Błonie - Morska
- 64: Barwna - Przemysłowa
- 65: Nad Wisłą - Dworzec Leśne
- 67: Rycerska - Łęczycka
- 69: Tatrzańskie - Błonie
- 71: Rekinowa - Morska
- 77: Niklowa - Morska
- 83: Czyżkówko - Tatrzańskie
- 89: Tatrzańskie - Błonie
Autobusowa Nocna
[edytuj | edytuj kod]- 32N: Dworzec Błonie - Tatrzańskie (w oznaczonych kursach do Łoskoń/Zajezdnia)
- 33N: Piaski - Tatrzańskie (w oznaczonych kursach do Łoskoń/Zajezdnia)
Tramwajowa
[edytuj | edytuj kod]- 3: Łoskoń – Wilczak
- 5: Łoskoń – Rycerska
- 7: Łoskoń– Kapuściska
- 10: Niepodległości – Las Gdański P+R
- 11:Niepodległości - Bielawy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Oficjalny Serwis Bydgoszczy – Liczba ludności w jednostkach urbanistycznych. bydgoszcz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-21)]..
- ↑ Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Józefa Banaszaka, Wydawnictwo Tanan. Bydgoszcz 1996.
- ↑ Licznerski Alfons: Rozwój terytorialny Bydgoszczy. [w:] Kronika Bydgoska II.
- ↑ Rogalski Bogumił: Charakterystyka i niektóre uwagi do miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Bydgoszczy. [w:] Kronika Bydgoska XVI.
- ↑ Lokalny Program Rewitalizacji dla miasta Bydgoszczy na lata 2007–2015.
- ↑ Atlas Historyczny Polski. Kujawy i ziemia dobrzyńska w drugiej połowie XVI wieku, część II komentarz, indeksy, Warszawa 2021, s. 149.
- ↑ nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1. Warszawa, 1880-1914. s. 112. [dostęp 2010-03-29]. (pol.).
- ↑ Aura Towers. Wysoka zabudowa nad samą Brdą. Tym razem przy rondzie Fordońskim
- ↑ Wiecha nad Balatonem. Kolejny nowoczesny budynek urósł na Bartodziejach
- ↑ BTBS buduje nowe bloki na Bartodziejach. Jest już projekt
- ↑ 90 mieszkań na wynajem w nowym bloku na Bartodziejach, 70 w odnowionych kamienicach na Okolu i Szwederowie
- ↑ a b c Tereny wypoczynku i rekreacji w Bydgoszczy – diagnoza stanu istniejącego i kierunku rozwoju. Miejska Pracownia Urbanistyczna w Bydgoszczy. Załącznik do Uchwały nr XXXV/731/12 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 28 listopada 2012 roku.
- ↑ Basen Zespołu Szkół Medycznych
- ↑ Renata Kaja , Bydgoskie pomniki przyrody, Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, 1995, ISBN 83-85860-32-0, OCLC 749523197 .
- ↑ Łukasz Antczak W deszczu otworzyli wyremontowaną ulicę
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Bartodzieje (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 112 .