Bataliony ochrony pogranicza

Samodzielne bataliony ochrony pogranicza – samodzielne pododdziały Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1948–1950.

Rozkaz ministra obrony narodowej nr 055/Org. z 20 marca 1948 r. wprowadzał dalszą modernizację w strukturze organizacyjnej WOP. Zmieniał on nazewnictwo oddziałów i pododdziałów WOP oraz dostosował etaty do zmienionych warunków służby. W związku z tym, w okresie do 1 maja 1948 r. na bazie komend odcinków WOP utworzono samodzielne bataliony ochrony pogranicza^[1]. Bataliony podlegały nowo utworzonym brygadom ochrony pogranicza^[2] .

Struktura organizacyjna na dzień 31 grudnia 1948^[3]

• dowództwo batalionu
• sztab
• sekcja polityczno-wychowawcza
• pion ochrony sztabu
• sztab batalionu
• referat VII
• kwatermistrzostwo
• pluton transportowy
• pluton łączności
• ambulatorium sanitarne
• ambulatorium weterynaryjne
• strażnice (liczba zmienna)

W latach 1948–1950 funkcjonował również 41 samodzielny batalion WOP, podległy bezpośrednio Głównemu Inspektoratowi Ochrony Pogranicza, a od 1.01.1950 Dowództwu WOP.

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945-1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.