Beskidzki Oddział SG

Siedziba Beskidzkiego OSG w Cieszynie (marzec 2010)
Państwo	Polska
Data utworzenia	16 maja 1991
Data likwidacji	1 stycznia 1999
Siedziba	Cieszyn
Pierwszy komendant	płk SG Józef Gil
Ostatni komendant	płk SG Mirosław Orawiec
Adres
ul. Wojska Polskiego 5 43-400 Cieszyn
Położenie na mapie Cieszyna Beskidzki Oddział SG w Cieszynie
Położenie na mapie Polski Beskidzki Oddział SG w Cieszynie
Położenie na mapie województwa śląskiego Beskidzki Oddział SG w Cieszynie
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego Beskidzki Oddział SG w Cieszynie
49°44′23,28″N 18°38′06,40″E/49,739800 18,635110
Multimedia w Wikimedia Commons

Beskidzki Oddział Straży Granicznej z siedzibą w Cieszynie – zlikwidowany Oddział Straży Granicznej ochraniający granicę państwową z Czechosłowacją, następnie z Republiką Czeską i Republiką Słowacką^[a].

7 maja 1991 Komendant Główny Straży Granicznej płk prof. dr hab. Marek Lisiecki wydał zarządzenie nr 012 na mocy którego 16 maja 1991 rozwiązano Górnośląską Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza w Gliwicach. Jednocześnie na mocy tego zarządzenia został utworzony Beskidzki Oddział Straży Granicznej w Cieszynie według etatu nr 44/06 o stanie osobowym 816 funkcjonariuszy i 77 pracowników urzędów państwowych^[1]. Służbę i pracę w oddziale rozpoczęło: 311 funkcjonariuszy zawodowych SG (111 oficerów, 121 chorążych, 79 podoficerów), 317 żołnierzy służby zasadniczej i funkcjonariuszy służby kandydackiej SG oraz 100 pracowników urzędów państwowych.

Na wniosek Komendanta Głównego SG, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Leszek Miller aktem z 14 października 1997 nadał oddziałowi sztandar, ufundowany przez społeczeństwo Ziemi Cieszyńskiej.

Komendant Główny SG, Marek Bieńkowski, wydał Decyzję nr 34 z 5 sierpnia 1998 w sprawie powołania zespołów do spraw nadzoru nad likwidacją Beskidzkiego OSG oraz rodzajów czynności likwidacyjnych. Oddział został rozwiązany z końcem 1998, na podstawie Decyzji nr 277 MSWiA z 5 sierpnia 1998 w sprawie likwidacji Beskidzkiego OSG. Odcinek granicy państwowej został przejęty przez Karpacki Oddział Straży Granicznej w Nowym Sączu i Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu^[2] .

Beskidzki Oddział Straży Granicznej przejął do ochrony lądowy południowy odcinek granicy państwowej z Czechosłowacją o długości 164 km,

• Od Korbielowa, do Zebrzydowic^[3].

Od 1 stycznia 1993 po rozpadzie Czechosłowacji, Beskidzki Oddział Straży Granicznej ochraniał odcinek granicy państwowej^[2] :

• Włącznie znak graniczny nr III/90, wyłącznie znak gran. nr III/348

1. Z Republiką Słowacką – 88 km
2. Z Republiką Czeską – 76 km.

W terytorialnym zasięgu działania oddziału, terenowymi organami Straży Granicznej byli komendant oddziału, komendanci strażnic i granicznych placówek kontrolnych^[4].

Struktura organizacyjna Beskidzkiego OSG:

• Komendant Oddziału
• Zastępca Komendanta Oddziału
• Starszy Radca Prawny
• Wydział Ochrony Granicy Państwowej
  • Grupa Operacyjno-Rozpoznawcza w Żywcu
• Wydział Kontroli Ruchu Granicznego
• Wydział Dochodzeniowo-Śledczy
• Wydział Prezydialny
• Wydział Łączności i Informatyki
• Wydział Kadr i Szkolenia
• Wydział Finansów
• Wydział Techniki i Zaopatrzenia
  • Kompania Zabezpieczenia
  • Grupa Zabezpieczenia i Techniki w Żywcu
• Samodzielna Kompania Odwodowa SG w Żywcu
• Służba Zdrowia.

Beskidzkiemu Oddziałowi Straży Granicznej podlegały^[3]:

• Strażnica SG w Korbelowie
• Strażnica SG w Soblówce
• Strażnica SG w Rycerce
• Strażnica SG w Zwardoniu
• Strażnica SG w Jaworzynce
• Strażnica SG w Wiśle
• Strażnica SG w Ustroniu-Poniwcu
• Strażnica SG w Lesznej Górnej
• Strażnica SG w Cieszynie
• Strażnica SG w Pogwizdowie
• Strażnica SG w Zebrzydowicach
• Graniczna Placówka Kontrolna SG w Korbielowie
  • Korbielów-Oravská Polhora
• Graniczna Placówka Kontrolna SG w Zwardoniu
  • Zwardoń-Myto-Skalité
  • Zwardoń-Skalité
• Graniczna Placówka Kontrolna SG w Cieszynie
  • Cieszyn (most Wolności, most Przyjaźni)-Český Těšín (most Svobody, most Družby)
  • Cieszyn-Chotěbuz
  • Leszna Górna-Horní Líštná
  • Jasnowice-Bukovec
  • Cieszyn-Český Těšín
• Graniczna Placówka Kontrolna SG w Zebrzydowicach
  • Zebrzydowice-Petrovice u Karviné
  • Marklowice Górne-Dolní Marklovice
  • Kaczyce Górne-Karviná 1 Ráj.

• mjr/płk SG Józef Gil (15.02.1991–4.08.1997)^[2] 
• płk SG Mirosław Orawiec (5.08.1997–31.12.1998)^[2]  – do rozformowania.

17 czerwca 2015 w Cieszynie miało miejsce uroczyste odsłonięcie Tablicy Pamięci żołnierzy, funkcjonariuszy, pracowników polskich formacji granicznych na Śląsku Cieszyńskim. Tablica zawisła na froncie budynku dawnych koszar przy ul. Wojska Polskiego 5^[5].

• 42 Batalion WOP

• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Straż Graniczna od 1991 – Beskidzki Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2016-12-27]. (pol.).
• Grzegorz Goryński: Trudne początki – nieznane dokumenty dotyczące narodzin Straży Granicznej i ruchu związkowego. W: Biuletyn 1–2/2012. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 2012, s. 153–204. (pol.).