Państwo | |
---|---|
Skrót |
BS |
Lider |
Marek Woch (BiS) |
Przewodniczący |
Tymoteusz Myrda (partia BS-ŁnP) |
Prezes |
Roman Kozłowski (stowarzyszenie) |
Data założenia |
2014 |
Adres siedziby |
ul. Kościuszki 12, 59-300 Lubin |
Ideologia polityczna |
regionalizm, demokracja bezpośrednia, chrześcijańska demokracja, proeuropeizm |
Poglądy gospodarcze |
liberalizm gospodarczy, społeczna gospodarka rynkowa, zrównoważony rozwój |
Barwy | |
Obecni posłowie |
0/460
|
Obecni senatorowie |
0/100
|
Obecni eurodeputowani |
0/53
|
Obecni radni wojewódzcy |
3/552
|
Strona internetowa |
Polska
Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Polski Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
|
Bezpartyjni Samorządowcy – polski ruch polityczny działający głównie na szczeblu samorządowym, obejmujący zasięgiem początkowo województwo dolnośląskie, a następnie cały kraj. Od grudnia 2020 jego zasadnicza część skupiona jest w ramach związku stowarzyszeń Ogólnopolska Federacja „Bezpartyjni i Samorządowcy”. Od 2023 z ruchem związana jest partia polityczna Bezpartyjni Samorządowcy – Łączy nas Polska (została ona zarejestrowana w 2022 przez inne środowisko).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ruch regionalny
[edytuj | edytuj kod]Przed wyborami samorządowymi w 2014 część działaczy stowarzyszenia Obywatelski Dolny Śląsk sprzeciwiająca się zawarciu przez jego prezesa Rafała Dutkiewicza (prezydenta Wrocławia) porozumienia z Platformą Obywatelską, powołała komitet Bezpartyjni Samorządowcy. Zdobył on 4 mandaty w sejmiku dolnośląskim, które otrzymali: Paweł Kukiz, Robert Raczyński, Aldona Wiktorska-Święcka i Patryk Wild (który uzyskał tym samym reelekcję)[1]. Robert Raczyński został jednak ponownie wybrany na prezydenta Lubina (startując z własnego komitetu), a mandat po nim przypadł Tymoteuszowi Myrdzie. Radni z list BS pozostali w sejmiku niezrzeszeni. Komitet BS wystawił dwoje kandydatów na prezydentów miast (Aldonę Wiktorską-Święcką we Wrocławiu oraz Wiesława Gierusa w Jeleniej Górze), jednak nie weszli oni do II tury. Oprócz Roberta Raczyńskiego prezydentem miasta spośród kandydatów związanych z BS pozostał także startujący z własnego komitetu Piotr Roman w Bolesławcu. W radzie Wrocławia jedyny mandat dla BS otrzymał Sebastian Lorenc[2].
Paweł Kukiz wystartował w wyborach prezydenckich w 2015, zajmując 3. miejsce z wynikiem 20,8% głosów. Zainicjował następnie ruch mający startować w wyborach parlamentarnych w tym samym roku (przyjął on nazwę Kukiz’15). W połowie lipca środowisko BS zakończyło jednak współpracę z Pawłem Kukizem i wraz z bezpartyjnymi działaczami samorządowymi z innych regionów oraz Ruchem Obywatelskim na rzecz Jednomandatowych Okręgów Wyborczych (także wspierającym wcześniej Pawła Kukiza) powołało komitet JOW Bezpartyjni, który zarejestrował kandydatów jedynie w kilku okręgach wyborczych (wśród sygnatariuszy deklaracji programowej inicjatywy znaleźli się przedstawiciele BS: Robert Raczyński, Piotr Roman, Patryk Wild i Tymoteusz Myrda[3]). Związany z tym środowiskiem senator Jarosław Obremski powołał natomiast własny komitet, skutecznie ubiegając się o reelekcję (poparły go m.in. PiS i Polska Razem). Ponownie zasiadł w Kole Senatorów Niezależnych, jednak w maju 2016 przeszedł do klubu PiS. W wyniku zdobycia mandatu poselskiego przez Pawła Kukiza, jego miejsce w sejmiku zajęła Ewa Zdrojewska.
7 marca 2016 klub Bezpartyjni Samorządowcy powstał w sejmiku województwa lubuskiego. Utworzyli go radni stowarzyszenia Lepsze Lubuskie (Sławomir Kowal, przewodniczący klubu Łukasz Mejza oraz wybrany z listy PSL Józef Kruczkowski, który rok później przeszedł jednak do klubu PiS) wraz z byłymi radnymi SLD (Edwardem Fedką i Franciszkiem Wołowiczem)[4].
31 marca 2016 w sejmiku dolnośląskim związani z Rafałem Dutkiewiczem radni ODŚ (Janusz Marszałek, Jerzy Michalak, Marek Obrębalski, Ewa Rzewuska i przewodniczący sejmiku Paweł Wróblewski) odeszli z klubu Platformy Obywatelskiej. Ponadto PO opuścili inni radni tej partii – Michał Bobowiec, wiceprzewodniczący sejmiku Julian Golak, Czesław Kręcichwost, Ryszard Lech i marszałek województwa Cezary Przybylski. Wraz z trójką radnych wybranych z list BS (Tymoteuszem Myrdą, Patrykiem Wildem i Ewą Zdrojewską), a także innym radnym niezrzeszonym Kazimierzem Janikiem (wybranym z listy SLD Lewica Razem), powołali oni klub Bezpartyjnych Samorządowców, który stał się największym klubem w sejmiku i w koalicji z Polskim Stronnictwem Ludowym przejął władzę w województwie, odsuwając od niej PO. Tymoteusz Myrda zastąpił przedstawiciela tej partii na stanowisku wicemarszałka województwa. Szefem klubu został Patryk Wild. Do klubu BS nie przystąpiła wybrana z ich listy Aldona Wiktorska-Święcka[5][6]. 27 czerwca 2016 doszło do poszerzenia koalicji rządzącej, do której dołączyły Platforma Obywatelska i Sojusz Lewicy Demokratycznej (znajdujące się od pewnego czasu we wspólnym klubie radnych z PSL)[7]. Z klubu BS odeszli następnie radni wybrani z list BS (odwołany z funkcji wicemarszałka województwa Tymoteusz Myrda, Patryk Wild i Ewa Zdrojewska), którzy stali się niezrzeszeni, a wkrótce powołali Klub Radnych Bezpartyjnych wraz z byłą radną PSL Grażyną Cal i Aldoną Wiktorską Święcką, która została przewodniczącą klubu. 14 lipca 2016 dotychczasowy klub BS (liczący 11 członków) przyjął nazwę Dolnośląski Ruch Samorządowy[8]. Powołano także następnie związane z Rafałem Dutkiewiczem stowarzyszenie o tej nazwie[9].
Ruch ogólnopolski
[edytuj | edytuj kod]14 marca 2017 ogłoszono powstanie Ruchu Samorządowego „Bezpartyjni”, będącego w znacznej mierze kontynuacją ruchu JOW Bezpartyjni z 2015. Ruch, mający na celu wystawienie ogólnopolskiego komitetu w wyborach samorządowych w 2018, współtworzyło ok. 60 samorządowców z województw dolnośląskiego, lubuskiego, zachodniopomorskiego, kujawsko-pomorskiego, podlaskiego, śląskiego, łódzkiego i wielkopolskiego[10]. Pod szyldem ruchu zgromadzili się m.in. samorządowcy tworzący w wyborach w 2014 komitety, takie jak dolnośląscy Bezpartyjni Samorządowcy, Lepsze Lubuskie i Bezpartyjni Pomorze Zachodnie, które wprowadziły swoich przedstawicieli do sejmików województw. Wśród założycieli Ruchu Samorządowego „Bezpartyjni” znaleźli się m.in. prezydenci Szczecina (Piotr Krzystek), Zielonej Góry (Janusz Kubicki), Lubina (Robert Raczyński) i Bolesławca (Piotr Roman), radni wojewódzcy z sejmików dolnośląskiego (z wówczas z Klubu Radnych Bezpartyjnych), lubuskiego (ze związanego z LL klubu Bezpartyjni Samorządowcy) i zachodniopomorskiego (radna z listy BPZ), burmistrz Ścinawy, przewodniczący rad miejskich Szczecina (Jan Stopyra) i Augustowa oraz Patryk Hałaczkiewicz z RO na rzecz JOW[11].
W wyborach w 2018 komitet BS zarejestrował listy do sejmików we wszystkich województwach, zyskując (jako jeden z 10 komitetów) miano ogólnopolskiego. Listy sejmikowe BS pojawiły się w 62 z 85 okręgów wyborczych. Mniejszą liczbę list komitet wystawił w wyborach do poszczególnych rodzajów rad. BS wystawili także po kilku kandydatów na prezydentów miast, burmistrzów i wójtów[12]. Niektórzy związani z ruchem kandydaci wystartowali także pod nazwami lokalnych komitetów. W województwie dolnośląskim Bezpartyjni Samorządowcy połączyli siły z DRS (jednak bez najbliższych współpracowników Rafała Dutkiewicza, którzy powołali w wyborach do sejmiku komitet Z Dutkiewiczem dla Dolnego Śląska), z którym w czerwcu tego samego roku utworzyli wspólny klub radnych BS w sejmiku, pod przewodnictwem Czesława Kręcichwosta (liczący pod koniec kadencji 12 osób i będący największym klubem w sejmiku)[13]. W województwie mazowieckim pod szyldem BS startowało powstałe w 2001, kierowane przez Konrada Rytela stowarzyszenie Mazowiecka Wspólnota Samorządowa (startująca od 2002 w każdych wyborach samorządowych – w tym w 2002 jako część Inicjatywy Społecznej Wspólnota Samorządowa i w 2010 jako część Krajowej Wspólnoty Samorządowej)[14]. Z kolei w województwie opolskim BS w ramach porozumienia z lokalnym stowarzyszeniem Przyjazny Samorząd Powiatu Namysłowskiego[15] zarejestrował jedną listę w wyborach do sejmiku (dzięki czemu zyskał uprawnienia komitetu ogólnopolskiego).
W wyborach do sejmików BS uzyskali w skali kraju 5,28%, w 5 województwach przekraczając próg wyborczy i zdobywając mandaty (łącznie 15). W województwie dolnośląskim uzyskali 14,98% głosów, zdobywając 6 mandatów. W wyniku ich decyzji do władzy w tym województwie doszło PiS, w koalicji z którym Cezary Przybylski z BS utrzymał fotel marszałka województwa[16]. W zachodniopomorskim BS uzyskali 13,7% głosów. Nie weszli do zarządu województwa, jednak poparli marszałka Olgierda Geblewicza z PO, a ich przedstawicielka Maria Ilnicka-Mądry została przewodniczącą sejmiku[17]. Własny klub udało im się powołać także w lubuskim, gdzie przy wyniku 13,17% zdobyli 4 mandaty (jednak wybrana z ich listy radna Wioleta Haręźlak przystąpiła do klubu PSL, stając na czele sejmiku). BS znaleźli się tam w opozycji[18], podobnie jak w mazowieckim i wielkopolskim, gdzie ich komitet zdobywał nieco ponad 6% głosów, a jego przedstawiciele uzyskali po jednym mandacie. KWW BS zdobył 2 stanowiska burmistrzów i 1 wójta, a także 36 mandatów w radach powiatów, 53 w radach gmin i 1 w radach dzielnic Warszawy. Związani z ruchem kandydaci startowali jednak także pod innymi nazwami komitetów – byli wśród nich m.in. prezydenci miast, którzy uzyskali reelekcję: lider ruchu Robert Raczyński, a także Piotr Krzystek, Janusz Kubicki i Piotr Roman.
2 marca 2019 część działaczy ruchu razem z ekonomistą i prawnikiem Robertem Gwiazdowskim założyła ruch polityczny Polska Fair Play[19] (odciął się od tego lider BS Robert Raczyński[20]). PFP wystartowała w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Polsce w tym samym roku, jednak zarejestrowała listy jedynie w części okręgów. Po wyborach zakończyła działalność.
Bezpartyjni Samorządowcy zadeklarowali samodzielny start w wyborach parlamentarnych w tym samym roku (po tym, jak w sprawie wspólnego startu z nimi nie porozumiały się PSL i Kukiz’15)[21]. Przystąpili do wyborów jako KWW Koalicja Bezpartyjni i Samorządowcy, rejestrując listy do Sejmu w 19 z 41 okręgów wyborczych, a także 15 kandydatów do Senatu (na 100 okręgów). Z list komitetu wystartowała m.in. Federacja dla Rzeczypospolitej, której lider, poseł niezrzeszony Marek Jakubiak, otworzył krakowską listę do Sejmu. Z drugiego miejsca wystartował tam z kolei Gniewomir Rokosz-Kuczyński z Chrześcijańskiej Demokracji III RP. Listę w okręgu siedleckim otworzył były eurodeputowany i wojewoda bialski Marek Czarnecki, zaś liderem listy w okręgu elbląskim został były poseł Wojciech Penkalski. Wśród kandydatów do Senatu znaleźli się m.in. lider RO na rzecz JOW Patryk Hałaczkiewicz, czy też świętokrzyscy wykładowcy akademiccy – politolog Kazimierz Kik i były policjant Dariusz Loranty[22][23]. W wyborach nie zdecydowało się wystartować środowisko Bezpartyjnych zachodniopomorskich[24]. Bezpartyjni z województwa lubuskiego przystąpili natomiast do Koalicji Polskiej, w związku z czym Łukasz Mejza (działający wcześniej w Polsce Fair Play) znalazł się w wyborach do Sejmu na ostatnim miejscu tamtejszej listy PSL[25] (przegrał mandat z liderką listy Jolantą Fedak, po której śmierci kilkanaście miesięcy później zastąpił ją w Sejmie, zostając posłem niezrzeszonym; w 2021 jako niezrzeszony przystąpił do współrządzącej Partii Republikańskiej). KWW KBiS uzyskał w wyborach do Sejmu 0,78% głosów (zajmując 6. miejsce, jako najsilniejszy komitet nieogólnopolski), przekraczając 3% w okręgach wrocławskim i wałbrzyskim[26]. W wyborach do Senatu także żaden kandydat KBiS nie uzyskał mandatu. W skali kraju otrzymali oni 1,82% głosów (5. wynik spośród wszystkich komitetów)[27].
Ogólnopolska Federacja „Bezpartyjni i Samorządowcy”
[edytuj | edytuj kod]W grudniu 2020, jako związek stowarzyszeń, zarejestrowano Ogólnopolską Federację „Bezpartyjni i Samorządowcy”. W jej komitecie założycielskim znalazły się stowarzyszenia: Lokalni (Marcina Marandy), MWS (Konrada Rytela), Centrum Społecznej Demokracji (Marka Wocha) i Bezpartyjni Samorządowcy (Romana Kozłowskiego). Jej przewodniczącym został Robert Raczyński, wiceprzewodniczącym Marcin Maranda, sekretarzem Marek Woch, a skarbnikiem Konrad Rytel[28][29]. W marcu 2021 doszło do rozłamu w klubie BS w sejmiku dolnośląskim. Marszałek województwa Cezary Przybylski wraz z Tymoteuszem Myrdą i Markiem Obrębalskim powołali reprezentujący OF „BiS” klub Bezpartyjni i Samorządowcy. Pozostali czterej radni pozostali w klubie BS[30]; w lutym 2022 Michał Bobowiec przeszedł z niego do klubu BiS[31]. W kwietniu 2022 do OF „BiS” dołączyło Lubuskie Forum Samorządowe pod przewodnictwem Tomasza Możejki[32], a we wrześniu tego samego roku stowarzyszenie Teraz Lubuskie kierowane przez Jarosława Nieradkę, zrzeszające trzech bezpartyjnych radnych klubu BS w sejmiku lubuskim (Sławomira Kowala, Wacława Maciuszonka i Sławomira Muzykę)[33]. Związało się z nią także stowarzyszenie Samorządne Pomorze, kierowane przez radnego sejmiku pomorskiego Dariusza Męczykowskiego z klubu Dla Pomorza (wybranego z listy PSL)[34]; w 2024 przeszło ono jednak do OK Samorząd. W maju 2023 do OF „BiS” przystąpiło świętokrzyskie stowarzyszenie Bezpartyjni i Niezależni, pod przewodnictwem Kamila Suchańskiego[35]. Miesiąc później powstał związany z nim klub BS w sejmiku świętokrzyskim, powołany przez byłych radnych PiS (m.in. byłego posła Waldemara Wronę; za ich sprawą odwołano z funkcji przewodniczącego sejmiku z tej partii)[36]. Klub, w wyniku odejścia Waldemara Wrony, rozpadł się po niespełna dwóch miesiącach.
20 czerwca 2023 część działaczy Bezpartyjnych Samorządowców zarejestrowała również partię polityczną pod nazwą Ogólnopolska Koalicja Samorządowa – Tak! Dla Polski, która plagiatowała zarówno nazwę Ogólnopolskiej Koalicji Samorządowej (powołanej w wyniku rozłamu w BS), jak i ruchu samorządowego Tak! Dla Polski (założonego przez Jacka Karnowskiego)[37]. Ostatecznie na początku 2024 roku partia ta przemianowała się na Porozumienie Samorządowe[38].
5 lipca 2023 poinformowano, że ruch związany z OF „BiS” wystartuje w wyborach parlamentarnych w tym samym roku z ramienia komitetu partii Bezpartyjni Samorządowcy – Łączy nas Polska, której przewodniczącym został Tymoteusz Myrda[39]. Partia ta została zarejestrowana jako CyberPolska 17 lutego 2022 (jej głównym administratorem był Oskar Kida), a 14 września tego samego roku została przemianowana na nazwę, która początkowo plagiatowała ruch BS (jej sekretarzem krajowym został wówczas Sławomir Trzewik, w 2023 zastąpił go Marek Czachara)[40], jednak władanie nią przejęli w 2023 działacze OF „BiS” („oryginalnych” BS). Ugrupowanie zarejestrowało w wyborach komitet ogólnopolski. Z ramienia BS do parlamentu wystartowały głównie osoby bezpartyjne (w tym senator klubu PiS Ewa Gawęda, która opuściła tę partię[41]), a także grupa członków BS-ŁnP, przedstawiciele partii Odpowiedzialność (w tym jej prezes), szefowie partii Bezpartyjni i Wspólnie dla Zdrowia, wiceszef partii IV Rzeczpospolita, a także pojedynczy członkowie Porozumienia, Dobrego Ruchu, PO, FdR i PSL. W wyborach BS zdobyli 1,86% głosów, zajmując 6. miejsce i nie uzyskując mandatów w parlamencie[42].
Przed wyborami samorządowymi w 2024 w federacji doszło do rozłamu. Związane z Robertem Raczyńskim stowarzyszenie Bezpartyjni Samorządowcy (zarejestrowane w 2018 w Lubinie, od 2020 pod prezesurą Romana Kozłowskiego[43]) powołało własny komitet wyborczy, a pozostała część dotychczasowej OF „BiS” wystartowała wspólnie z Konfederacją Wolność i Niepodległość w ramach KWW Konfederacja i Bezpartyjni Samorządowcy[44]. W wyborach wojewódzkich komitet BS otrzymał w skali kraju 3,01% głosów, wprowadzając 3 radnych do sejmiku dolnośląskiego (reelekcję uzyskali Tymoteusz Myrda i Cezary Przybylski, ponadto mandat otrzymał Michał Rado). Uzyskał tam 10,55% głosów, podczas gdy w pozostałych województwach osiągnął wyniki maksymalnie w okolicach 3%[45]. Rozłamowcy startujący w ramach komitetu KiBS również otrzymali 3 mandaty w sejmikach (połowę uzyskanych przez komitet), m.in. reelekcję na Mazowszu uzyskał Konrad Rytel. W sejmiku dolnośląskim przedstawiciele BS zasiedli w klubie Trzecia Droga-PSL (stanowiąc w nim większość radnych; przewodniczącym klubu został Tymoteusz Myrda, a wiceprzewodniczącym Cezary Przybylski)[46], który wszedł w skład koalicji rządzącej województwem wraz z Koalicją Obywatelską i Polską 2050 (której radne zostały wybrane z list TD, nie współtworząc klubu z PSL). Michał Rado został wicemarszałkiem województwa[47].
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w tym samym roku BS wystartowali (pod wodzą Marka Wocha, w wyniku niebrania udziału w kampanii przez liderów środowiska dolnośląskiego) jako KWW Bezpartyjni Samorządowcy – Normalna Polska w Normalnej Europie, rejestrując listy we wszystkich okręgach. Znaleźli się na nich także przedstawiciele Konfederacji Odnowy Rzeczypospolitej Wolność i Niepodległość[48] (w tym jej prezes Janusz Korwin-Mikke i wiceprezes Jacek Władysław Bartyzel, otwierający listy okręgowe, a także m.in. Lucyna Kulińska), szefowie partii Bezpartyjni (Piotr Bakun, lider niestołecznej listy mazowieckiej) i Alternatywa Społeczna (Krzysztof Przybylak), Dominika Korwin-Mikke (żona Janusza Korwin-Mikkego) z Nowej Nadziei, czy też działacz Nowej Demokracji – Tak. KWW BS-NPwNE uzyskał w eurowyborach 0,93% głosów (6. wynik w skali kraju), nie przekraczając progu wyborczego 5%[49].
25 października 2024 na krajowym zjeździe delegatów OF „BiS” wybrano nowy zarząd, w którym nie znalazł się dotychczasowy lider ruchu Robert Raczyński. Nowym przewodniczącym federacji został Marek Woch[50].
Ogólnopolska Koalicja Samorządowa / KS „OK Polska”
[edytuj | edytuj kod]12 grudnia 2020 powstała alternatywna wobec OF „BiS” Ogólnopolska Koalicja Samorządowa[51]. Jej przewodniczącym został Tadeusz Czajka (wójt Tarnowa Podgórnego), wiceprzewodniczącymi Piotr Krzystek i Janusz Kubicki, sekretarzem Andrzej Sitnik (prezydent Siedlec), skarbnikiem Ludomir Handzel (prezydent Nowego Sącza), a pozostałymi członkami zarządu Marian Błachut (burmistrz Czechowic-Dziedzic), Jacek Szydło (członek zarządu powiatu olsztyńskiego, były wieloletni wójt Dywit)[52] i (w kwietniu 2023) Patryk Hałaczkiewicz (wówczas wiceburmistrz Kątów Wrocławskich)[53]. W czerwcu 2024 nowym szefem został Piotr Krzystek (Tadeusz Czajka pozostał w zarządzie)[54]. 30 września 2024 przemianowała się ona na Koalicję Samorządową „OK Polska”.
Program
[edytuj | edytuj kod]Ruch jest za wprowadzeniem Edukacyjnego Bonu Rozwojowego o wartości 100 zł miesięcznie na każdego ucznia szkół podstawowych i średnich do wykorzystania na zajęcia edukacyjne i rozwijające. W sferze edukacji BS popierają również bezpłatne obiady dla każdego dziecka w szkole oraz wprowadzenie do programu nauczania edukacji seksualnej, wiedzy ekologicznej oraz wiedzy o regionie. Ruch domaga się również redukcji biurokracji. Proponuje zerową stawkę podatki PIT oraz zastąpienie podatku CIT „niskim podatkiem przychodowym, który będą płacić wszyscy, w tym międzynarodowe korporacje”. W zakresie ekologii BS postulują utworzenie Straży Ochrony Przyrody, wprowadzenie monitoringu rzek w systemie online czy rozbudowę systemu małej retencji. Postulują także rozwój odnawialnych źródeł energii i energii jądrowej. Ruch postuluje wprowadzenie bezpłatnej komunikacji miejskiej i regionalnej. Proponuje rozszerzenie refundacji leków dla seniorów, wprowadzenie 10-tygodniowego urlopu ojcowskiego czy wprowadzenie rządowych programów wspierających budowę mieszkań. W kwestiach polityki migracyjnej postuluje politykę otwartą na imigrantów. BS postulują wsparcie w integracji i znajdowaniu zatrudnienia przez cudzoziemców. W sprawach ustrojowych ruch proponuje, aby w wyborach samorządowych stosować bardziej proporcjonalną metodę podziału mandatów, np. metodę Sainte-Laguë[55].
Wyniki w wyborach parlamentarnych
[edytuj | edytuj kod]Wybory | Sejm | Senat | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Głosy | Mandaty | Mandaty | |||||
Liczba | % | +/- | Liczba | +/- | Liczba | +/- | |
2015[56][57] JOW Bezpartyjni |
15 656 | 0,10 | – | 0/460
|
– | 0/100
|
– |
2019[58][27] Koalicja BiS |
144 773 | 0,78 | 0,68 | 0/460
|
0/100
|
||
2023[59][60] | 401 054 | 1,86 | 1,08 | 0/460
|
0/100
|
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jarosław Ratajczak: Wybory do Sejmiku Dolnośląskiego 2014. wroclaw.pl, 24 listopada 2014.
- ↑ Cztery komitety w Radzie Miejskiej Wrocławia. Zwycięzcą koalicja Dutkiewicza z Platformą. wp.pl, 19 listopada 2014.
- ↑ Poznaj nas – inicjatorzy deklaracji programowej. jowbezpartyjni.pl.
- ↑ Paweł Tyl: Nowy Klub Radnych w Sejmiku. lubuskie.pl, 7 marca 2016.
- ↑ Paweł Wilk: Przewrót w sejmiku. tvp.pl, 31 marca 2016.
- ↑ Kluby radnych. umwd.dolnyslask.pl.
- ↑ Malwina Gadawa: Marszałek Cezary Przybylski zostaje. PO znów w koalicji rządzącej Dolnym Śląskiem. gazetawroclawska.pl, 28 czerwca 2016.
- ↑ Przemysław Gałecki: Dolnośląski Ruch Samorządowy rozbije polityczny bank?. radiowroclaw.pl, 14 lipca 2016.
- ↑ Dolnośląski Ruch Samorządowy: Cezary Przybylski i Rafał Dutkiewicz szykują się do wyborów. portalsamorzadowy.pl, 11 października 2016.
- ↑ Ruch Samorządowy „Bezpartyjni” chce być alternatywą dla partii politycznych. portalsamorzadowy.pl, 14 marca 2017.
- ↑ Poznaj Nas. bezpartyjni.org.
- ↑ KWW Bezpartyjni Samorządowcy w serwisie PKW.
- ↑ Kluby radnych. bip.umwd.dolnyslask.pl.
- ↑ Dlaczego startujemy pod szyldem Bezpartyjnych? Wyjaśnia Prezes MWS. mws.org.pl, 23 marca 2018.
- ↑ Rozmowa z Mateuszem Magdą o programie i kandydatach KWW Bezpartyjni Samorządowcy. radio.opole.pl, 17 października 2018.
- ↑ Cezary Przybylski marszałkiem województwa dolnośląskiego. portalsamorzadowy.pl, 19 listopada 2018.
- ↑ Alan Sasinowski: Geblewicz znowu marszałkiem. 24kurier.pl, 23 listopada 2018.
- ↑ Barbara Kuraszkiewicz-Machniak: KO, PSL i SLD będą rządzić województwem. tvp.pl, 22 marca 2018.
- ↑ oprac. Violetta Baran: Nowy ruch na polskiej scenie politycznej: Polska Fair Play Roberta Gwiazdowskiego. wp.pl, 12 lutego 2019.
- ↑ Joanna Dziubek: Bezpartyjni Samorządowcy nie pójdą w parze z Polską Fair Play. regionfan.pl, 15 lutego 2019.
- ↑ Rozmawiali z PSL i Kukiz’15. Bezpartyjni Samorządowcy wystartują w wyborach samodzielnie. polsatnews.pl, 2 sierpnia 2019.
- ↑ Listy KWW Koalicja Bezpartyjni i Samorządowcy do Sejmu w serwisie PKW.
- ↑ Kandydaci KWW Koalicja Bezpartyjni i Samorządowcy do Senatu w serwisie PKW.
- ↑ Bezpartyjni Pomorza Zachodniego: Nie startujemy w wyborach. 24kurier.pl, 2 sierpnia 2019.
- ↑ Wybory parlamentarne 2019. Bezpartyjni Samorządowcy dołączyli w Lubuskiem do Koalicji Polskiej budowanej przez PSL. gazetalubuska.pl, 22 sierpnia 2019.
- ↑ Wyniki KWW KBiS w serwisie PKW.
- ↑ a b Wyniki wyborów w 2019 do Senatu RP w serwisie PKW.
- ↑ Powstała Ogólnopolska Federacja Bezpartyjni i Samorządowcy. portalsamorzadowy.pl, 7 grudnia 2020.
- ↑ Ogólnopolska Federacja „Bezpartyjni i Samorządowcy”. rejestr.io, 8 grudnia 2020.
- ↑ Nowy klub w dolnośląskim sejmiku. „Dolny Śląsk nie jest niczyim prywatnym folwarkiem”. tuwroclaw.com, 17 marca 2021.
- ↑ Michał Bobowiec zmienia BS na BiS. Okienko transferowe trwa również w sejmiku. wroclawskiefakty.pl, 21 lutego 2022.
- ↑ Lubuskie Forum Samorządowe dołączyło do OFBiS. bezpartyjnisamorzadowcy.pl, 4 kwietnia 2022.
- ↑ Teraz Lubuskie w Ogólnopolskiej Federacji Bezpartyjnych i Samorządowców. bezpartyjnisamorzadowcy.pl, 19 września 2022.
- ↑ Post Dariusza Męczykowskiego na portalu Facebook z 23 kwietnia 2023.
- ↑ Bezpartyjni i Niezależni dołączają do Bezpartyjnych Samorządowców. bezpartyjnisamorzadowcy.pl, 29 maja 2023.
- ↑ Radosław Podsiadły: Nowy klub w sejmiku. Tworzą go byli radni PiS. radiokielce.pl, 29 czerwca 2023.
- ↑ Spór o „Tak! Dla Polski”. „Kradzież” kontra „żeby coś ukraść, to musi być czyjeś” [online], tvn24.pl, 27 czerwca 2023 .
- ↑ Porozumienie Samorządowe. warszawa.so.gov.pl.
- ↑ Nowa siła zawalczy o Sejm. Ogłosili swój start. wp.pl, 5 lipca 2023.
- ↑ Wiktor Ferfecki: CyberPolska odebrała nazwę Bezpartyjnym Samorządowcom. Będzie proces?. rp.pl, 21 września 2022.
- ↑ Ireneusz Stajer: Senator Ewa Gawęda nie znalazła się na liście PiS. Będzie kandydowała do Senatu RP z komitetu Bezpartyjni Samorządowcy. dziennikzachodni.pl, 4 września 2023.
- ↑ Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2023 r. w serwisie PKW.
- ↑ Stowarzyszenie „Bezpartyjni Samorządowcy”. rejestr.io.
- ↑ Natalia Rasiewicz: Żałosna próba kradzieży. Bezpartyjni Samorządowcy idą do sądu z Konfederacją. portalsamorzadowy.pl, 20 lutego 2024.
- ↑ Wyniki w wyborach do Sejmików Województw w serwisie PKW.
- ↑ Kluby radnych na stronie sejmiku województwa dolnośląskiego
- ↑ Przedstawiciele KO i Trzeciej Drogi podpisali porozumienie o współpracy w sejmiku województwa. tvp.pl, 28 maja 2024.
- ↑ Lista kandydatów KORWiN na listach BS-NPwNE na portalu Facebook.
- ↑ Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2024 w serwisie PKW
- ↑ Krajowy Zjazd Delegatów Ogólnopolskiej Federacji „Bezpartyjni i Samorządowcy” 25 października 2024 r. zdecydował o wyborze składu nowego Zarządu na kadencję 2024–2028 oraz podjął uchwałę o rekomendowaniu kandydata w wyborach na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2025 r. [online], bezpartyjnisamorzadowcy.org.pl, październik 2024 .
- ↑ Zakładamy Ogólnopolską Koalicję Samorządową!. oksamorzad.pl, 12 grudnia 2020.
- ↑ O nas. oksamorzad.pl.
- ↑ Krajowy Zjazd Delegatów Koalicji Samorządowej OK Samorząd 2023. oksamorzad.pl, 20 kwietnia 2023.
- ↑ Jolanta Kowalewska: Piotr Krzystek na czele Ogólnopolskiej Koalicji Samorządowej. „Nie chcemy brylować na sejmowym piedestale”. wyborcza.pl, 22 czerwca 2024.
- ↑ Program Bezpartyjnych Samorządowców. Chcemy Polski normalnej!. bezpartyjnisamorzadowcy.pl.
- ↑ Wyniki wyborów w 2015 do Sejmu RP w serwisie PKW.
- ↑ Wyniki wyborów w 2015 do Senatu RP w serwisie PKW.
- ↑ Wyniki wyborów w 2019 do Sejmu RP w serwisie PKW.
- ↑ Wyniki wyborów w 2023 do Sejmu RP w serwisie PKW.
- ↑ Wyniki wyborów w 2023 do Senatu RP w serwisie PKW.