Biery
49°47′42″N 18°54′21″E/49,795000 18,905833| wieś | |
 Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1373[2] |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
43-386[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SBI |
| SIMC |
0054438 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |
Położenie na mapie gminy Jasienica  | |
| 49°47′42″N 18°54′21″E/49,795000 18,905833[1]
| |
Biery (niem. Bierau, cz. Běry) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Jasienica, na Śląsku Cieszyńskim. Powierzchnia sołectwa wynosi 216,4 ha, a liczba ludności 1284[4], co daje gęstość zaludnienia około 580 os./km².
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Biery leżą na Pogórzu Cieszyńskim, u samych północnych podnóży Beskidu Śląskiego. Rozlokowane są w dolinie potoku Jasienica (Jasionka), na południe od szosy Skoczów – Bielsko-Biała.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0054444 | Kolonia | część wsi |
| 0054450 | Pod Lasem | część wsi |
| 0054467 | Z Pól | część wsi |
| 0054473 | Za Wodą | część wsi |
| 0054480 | Zadki | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś została założona przez właścicieli Grodźca w XVI wieku[7]. Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od imienia Biera (Biernat)[7], pierwotnie mogła też brzmieć Borowy[8]. Po raz pierwszy pojawiła się (w postaci Birowy) na mapie księstw oświęcimskiego i zatorskiego autorstwa Stanisława Porębskiego, wydanej w 1563 roku w Wenecji[9]. Ponadto istnieje dokument księcia cieszyńskiego Adama Wacława wystawiony w Cieszynie we wtorek po niedzieli Misericordia 1610 roku, w którym potwierdził on dawne przywileje nadane przez przodków księcia Krzysztofowi Grodzieckiem z Brodów na Grodźcu. Jeden z przywołanych przywileji zostały wystawiony przez Wacława III Adama we wtorek, w dzień św. Jadwigi, w 1554 na wsie Grodziec, a na Birowy[8].
W 1782 urodził się tu Józef Bożek – późniejszy wynalazca i konstruktor pojazdów z napędem parowym, działający w Pradze. W 1804 okoliczni Niemcy użyli nowej niemieckiej nazwy miejscowości Beyersdorf.
Po zniesieniu poddaństwa miejscowość nie ustanowiła samodzielnej gminy, lecz stała się częścią gminy Świętoszówka w powiecie sądowym Skoczów powiatu politycznego Bielsko na Śląsku Austriackim. Według austriackiego spisu ludności z 1900 w Bierach będących wówczas częścią Świętoszówki w 47 budynkach na obszarze 217 hektarów mieszkało 444 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 204,6 os./km², z tego 395 (89%) mieszkańców było katolikami, 42 (9,5%) ewangelikami a 7 (1,6%) wyznawcami judaizmu, 436 (98,2%) było polsko- a 8 (1,8%) niemieckojęzycznymi[10]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 499 osób[11].
W czasie działań wojennych zimą i wiosną 1945, gdy przez szereg tygodni utrzymywała się w pobliżu linia frontu, Biery zostały zniszczone w 60%.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.
Religia
[edytuj | edytuj kod]Na terenie miejscowości działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki, parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa, erygowana w 1991. Kościół rozbudowano w latach 1995–2001[12]. Naprzeciwko kościoła znajduje się Dom Formacyjny, do którego najczęściej zjeżdżają dzieci i młodzież na Oazę (Ruch Światło-Życie) lub na rekolekcje.
Kultura
[edytuj | edytuj kod]W Bierach funkcjonuje Punkt Biblioteczny będący filią Gminnej Biblioteki Publicznej w Jasienicy. Punkt znajduje się przy ul. Kółka Rolniczego 219 i jest otwarty dwa razy w tygodniu: we wtorki od 15 do 17 i piątki od 15 do 17.
Przy ulicy Kółka Rolniczego mieści się Gminny Ośrodek Kultury w Jasienicy, Filia w Bierach. Na terenie filii znajduje się sala, na której odbywają się cykliczne zajęcia (aerobik, kółko plastyczne, sekcja tenisa stołowego, tai-chi czy warsztaty bibułkarskie), próby Zespołu Regionalnego „Bierowianie”, a także wesela, bankiety itp.[13]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 5869
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 64 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Gmina Jasienica: Sołectwo Biery. [w:] jasienica.pl [on-line]. [dostęp 2019-01-01].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ a b J. Polak, 2011, s. 9.
- ↑ a b Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 165. ISBN 978-83-926929-5-9.
- ↑ Mapa Stanisława Porębskiego z 1563 roku. [dostęp 2012-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-16)].
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
- ↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
- ↑ Rys historyczny. [dostęp 2010-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-26)].
- ↑ Gminny Ośrodek Kultury w Jasienicy Filia w Bierach. [dostęp 2010-06-01].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Obrazki z dziejów gminy Jasienica. Jerzy Polak. Cieszyn: Muzeum Śląska Cieszyńskiego, 2011. ISBN 978-83-922005-6-7.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biery, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 221.
