Bitwa pod Dorostolonem

Wojna rusko-bizantyjska 967–971
Czas	23 kwietnia – 22 lipca lub 24 lipca 971
Miejsce	Dorostolon
Terytorium	Bułgaria
Wynik	zwycięstwo wojsk bizantyjskich
Strony konfliktu
Cesarstwo Bizantyńskie Ruś Kijowska
Dowódcy
Jan I Tzimiskes Światosław I
Siły
40 000–45 000[1] 30 000[1]
Położenie na mapie Bułgarii miejsce bitwy
44,11861°N 27,26028°E/44,118611 27,260278

Bitwa pod Dorostolonem – oblężenie Dorostolonu przez wojska bizantyńskie w dniach 23 kwietnia – 22^[1] lub 24 lipca^[2] 971 r., zakończone zwycięstwem nad obleganymi siłami ruskimi; w efekcie cesarz bizantyński Jan I Tzimiskes zawarł porozumienie z księciem kijowskim Światosławem I, w którym ten zobowiązał się do nieagresji w stosunku do Bizancjum.

Po stłumieniu buntu Bardasa Fokasa, wiosną 971 r. cesarz Jan Tzimiskes zdecydował się odbić spod panowania ruskiego Bułgarię^[3]. W związku z tym zorganizował on wyprawę karną złożoną z oddziałów kawalerii, piechoty i sił morskich, wyposażoną w środki oblężnicze. Armia wyruszyła w stronę Dorostolonu. Nie niepokojony przez wojska Rusinów cesarz przekroczył wraz z armią pasma górskie na granicy Bułgarii i skierował się pod bułgarską stolicę Presław, gdzie w krwawej bitwie rozbił wojsko ruskie i zdobył miasto. Po bitwie presławskiej wojska bizantyjskie ruszyły już bezpośrednio na Dorostolon^[4] zajmując po drodze kilka miast, m.in.: Pliskę^[5].

23 kwietnia armia cesarska podeszła pod Dorostolon^[1]. Światosław zdecydował się wydać bitwę na przedpolu grodu. Uderzenie ciężkozbrojnej jazdy bizantyjskiej złamało jednak szyki Rusinów i armia wycofała się do miasta, które siły cesarskie zaczęły oblegać. Już 25 kwietnia próbowały zdobyć je szturmem, lecz Rusini odparli atak^[1]. Później dochodziło jedynie do drobnych starć oddziałów konnych. Flota bizantyjska weszła na Dunaj i odcięła załogę od pomocy z zewnątrz^[6]. Gdy oblężonym zaczęło brakować żywności^[1], Światosław zdecydował się zaatakować armię cesarską. Wieczorem 24 (lub 22)^[1] lipca siły ruskie niespodziewanie wyszły z miasta i uderzyły na Bizantyjczyków^[7]. Początkowo natarcie przebiegało pomyślnie dla atakujących, lecz uderzenie katafraktów dowodzonych osobiście przez cesarza i oskrzydlenie armii ruskiej przez kawalerię Bardasa Sklerosa przesądziło o wyniku bitwy. W trakcie odwrotu do miasta Rusini ponieśli poważne straty^[8]. Następnego dnia raniony w bitwie Światosław wysłał do cesarza posłów z propozycją rozejmu^[9]. Po trzymiesięcznym oblężeniu miasta Bizantyńczycy zmusili Rusinów do poddania się^[4].

Jan Tzimiskes zaoferował Światosławowi następujące warunki rozejmu: gwarancje bezpieczeństwa, kontynuację umów handlowych i zaopatrzenie na powrót na Ruś^[1]. Zwycięstwo pozwoliło cesarstwu na ponad 100 lat odsunąć widmo wojny z Rusinami i rozszerzyć granice na północ, o podporządkowane sobie ziemie wschodniej Bułgarii^[4][10].

Światosław zobowiązał się nigdy więcej nie organizować wypraw na Bałkany, wypuścić wszystkich jeńców, a w razie potrzeby wesprzeć cesarza zbrojnie^[4]. Wracając wraz z resztkami swojej armii na Ruś zginął z rąk Pieczyngów^[11].

• Robert F. Barkowski: Bitwy Słowian. Warszawa: Bellona, 2018. ISBN 978-83-11-15537-4.