Bitwa pod Solferino

Wojna francusko-austriacka
Napoleon III pod Solferino
Czas	24 czerwca 1859
Miejsce	pod miejscowością Solferino w Lombardii
Wynik	zwycięstwo Francuzów i Piemontczyków
Strony konfliktu
II Cesarstwo Francuskie Królestwo Piemontu i Sardynii Cesarstwo Austriackie
Dowódcy
Napoleon III Książę Humbert Franciszek Józef I
Siły
ok. 150 tys. Francuzów ok. 22 000 Piemontczyków ok. 120 tys. Austriaków
Straty
2313 zabitych 12 102 rannych 2 786 zaginionych 2352 zabitych 10 645 rannych 6 944 zaginionych
Położenie na mapie Włoch miejsce bitwy
Położenie na mapie Lombardii miejsce bitwy
45°22′02″N 10°33′59″E/45,367222 10,566389

Bitwa pod Solferino – starcie zbrojne, które miało miejsce 24 czerwca 1859. Była to największa bitwa wojny francusko-austriackiej. Przyczyniła się do powstania organizacji pomocy humanitarnej.

Wojna była rezultatem posunięć premiera piemonckiego, hrabiego Camillo Benso di Cavoura, który traktował ją jako wstęp do zrealizowania planów utworzenia zjednoczonych Włoch. Po nieudanym zrywie roku 1848 Cavour zawarł przymierze z Francją, gdzie znalazł oddanego sprzymierzeńca w osobie Napoleona III. Napoleon w tajnym układzie zobowiązał się do udzielenia wsparcia Piemontowi w zamian za księstwo Sabaudii i hrabstwo Nicei. Gdy ten ogłosi mobilizację, co nastąpiło w 1859 roku. W odpowiedzi Austriacy zażądali rozbrojenia armii piemonckiej, a po odrzuceniu ich ultimatum przez Cavoura wkroczyli do Piemontu.

W bitwie pod Montebello dnia 17 maja 100 tys. Francuzów i 50 tys. Piemontczyków wspartych 400 działami powstrzymało pochód 120 tys. Austriaków z 480 działami, których stopniowo zmusili do odwrotu. Po porażce pod Magentą armia austriacka wycofała się do swoich twierdz, gdzie osobiste dowództwo objął cesarz Franciszek Józef.

24 czerwca 1859 roku Austriacy rozpoczęli działania zaczepne i stoczyli z Francuzami walkę na linii San Martino-Solferino-Guidizzolo. Około godziny 6.00 dnia 24 czerwca Francuzi rozpoczęli atak na lewe skrzydło Austriaków. Po obu stronach walczyło około 150 tys. żołnierzy. O godzinie 10.30 Medole znajdujące się na lewej flance Austriaków padło, jednak pozostałe ataki Piemontczyków zostały odparte przez korpus generała Ludwiga Augusta von Benedeka. Obawiając się nadejścia z południa austriackich posiłków Napoleon postanowił uderzyć na linie nieprzyjaciela pod Solferino. Wioska została zasypana ogniem artylerii francuskiej, a w chwilę później do ataku ruszyła piechota. Po zaciętych bojach Solferino zdobyte zostało o godzinie 14.00, a Francuzi rozpoczęli wbijanie klina pomiędzy linie austriackie. Późnym popołudniem na prawym skrzydle bronił się jeszcze Benedek, jednak na pozostałych odcinkach trwała już tylko masakra spychanych Austriaków. Bitwa była wygrana przez Francuzów, jednak gwałtowna burza uniemożliwiła wykorzystanie zwycięstwa.

Dziewięciogodzinna bitwa spowodowała ogromne straty po obu stronach: armia austriacka miała 2352 zabitych, 10 645 rannych i 6944 zaginionych, połączone siły francusko-sardyńskie miały 2313 zabitych, 12 102 rannych i 2786 zaginionych. Tragiczny bilans tej bitwy skłonił Henryka Dunanta do podjęcia starań, które doprowadziły do założenia Czerwonego Krzyża.

• Ryszard Dzieszyński: Magenta-Solferino 1859, wyd. Bellona, Warszawa 2005.
• Stanisław Grodziski: Franciszek Józef I, Wyd. Ossolineum, Wrocław 2006, ISBN 83-04-04777-2