major kawalerii | |
Pełne imię i nazwisko |
Bolesław Wojciech Jan Zawalicz-Mowiński |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
5 czerwca 1903 |
Data i miejsce śmierci |
31 stycznia 1993 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
zastępca dowódcy pułku |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Bolesław Wojciech Jan Zawalicz-Mowiński[a], ps. „Zawalicz”, „Gończ”, „Dyrektor”, „Stef”, „Witold” (ur. 5 czerwca 1903 w Skrzeszewie Żukowskim, zm. 31 stycznia 1993 w Toronto) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 5 czerwca 1903 w Skrzeszewie Żukowskim, w ówczesnym powiecie kartuskim rejencji gdańskiej, w rodzinie Alojzego Stefana i Anny z Deskowskich-Skoroszewskich[b].
17 października 1921 przyjechał z Krotoszyn do Poznania i został zameldowany jako student na ul. Święty Marcin 38[3]. W stolicy Wielkopolski rozpoczął lub kontynuował studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego (studiował także na Uniwersytecie w Bonn, a ukończył w 1926 w Królewcu)[4]. 1 października 1924 został powołany do Wojska Polskiego[3]. Początkowo służył w 9 pułku strzelców konnych w Grajewie, a 5 stycznia 1925 został skierowany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii nr 1 przy 1 Dywizji Kawalerii w Suwałkach[4]. 30 września 1925 został zwolniony do rezerwy[4], a w październiku tego roku wrócił do Poznania i ponownie zamieszkał na ul. Święty Marcin 38[3]. 9 lipca 1928 prezydent RP mianował go podporucznikiem rezerwy ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 1. lokatą w korpusie oficerów kawalerii, a minister spraw wojskowych wcielił do 9 pułku strzelców konnych[5][6]. W 1929 nabył majątek Kierzkowo (poczta Trzemeszno)[7]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Inowrocław. Posiadał przydział w rezerwie do 18 pułku ułanów w Grudziądzu[8]. Na stopień porucznika rezerwy awansował ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 78. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[1]. W latach 1937–1938 był wójtem Trzemeszna[7], a w latach 1938–1939 jako członek Polskiego Związku Łowieckiego pełnił funkcję podłowczego powiatu mogileńskiego[9][10]. W marcu 1939 został powołany do służby czynnej w 16 pułku ułanów w Bydgoszczy na stanowisko dowódcy szwadronu[11]. W czerwcu 1939 jako zarządca przymusowy Krochmalni w Niewolnie ogłosił przetarg nieograniczony na jej dzierżawę[12]. 10 sierpnia 1939 awansował na rotmistrza rezerwy[11]. W czasie powstania warszawskiego pełnił funkcję szefa sztabu Zgrupowania „Róg”[13], a następnie zastępcy dowódcy 36 pułku piechoty Legii Akademickiej Armii Krajowej[14]. 1 października 1944 awansował na majora[14]. 11 listopada 1964 Naczelny Wódz, gen. broni Władysław Anders mianował go podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1964, a 10 listopada 1990 prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski mianował go pułkownikiem[15].
Zmarł 31 stycznia 1993 w Toronto[16].
Rada Miejska Trzemeszna uchwałą nr XVIII/129/2019 z 25 września 2019 nadała pośmiertnie Bolesławowi Zawalicz-Mowińskiemu – wójtowi Trzemeszna, współtwórcy struktur Obrony Narodowej Trzemeszna we wrześniu 1939 Honorowe Obywatelstwo Gminy Trzemeszno[17].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 12314 – 18 sierpnia 1948[18]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy – 3 października 1944[19]
- Medal Wojska po raz pierwszy – 1 sierpnia 1946[18]
- Złoty Krzyż Zasługi[11]
- Medal Niepodległości[2]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Bolesław Wojciech Jan Mowiński”[1].
- ↑ Łukasz Wolak nie wskazał jednoznacznie, czy Bolesław Mowiński urodził w Szkrzeszewie (gmina Sierakowice), czy też w Skrzeszewie (gmina Żukowo). W przypisie przychylił się do tezy, że miejscem urodzenia nie było Skrzeszewo Żukowskie, ale równocześnie wymienił dokument „Geburstagkunde nr 34, Rheinfeld”[2]. Rheinfeld to niemiecka nazwa wsi Przyjaźń sąsiadującej z Skrzeszewem Żukowskim. W kartotece ewidencji ludności Poznania nazwisko panieńskie matki Bolesława zanotowano jako „Eksner”[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 594.
- ↑ a b c Wolak 2019 ↓, s. 437.
- ↑ a b c d Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2023-10-06]..
- ↑ a b c Wolak 2019 ↓, s. 438.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928, s. 200, 208.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 126.
- ↑ a b Wolak 2019 ↓, s. 440.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 599.
- ↑ Kalendarz myśliwski 1938 ↓, s. 439.
- ↑ Kalendarz myśliwski 1939 ↓, s. 439.
- ↑ a b c Wolak 2019 ↓, s. 442.
- ↑ Wydzierżawienie Krochmalni. „Kurjer Warszawski”. 170 wyd. wieczorne, s. 18, 1939-06-22. Warszawa..
- ↑ Powstańcze biogramy : Bolesław Mowiński. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2023-10-06].
- ↑ a b Wolak 2019 ↓, s. 447.
- ↑ Wolak 2019 ↓, s. 474–475.
- ↑ Wolak 2019 ↓, s. 475.
- ↑ Uchwała nr XVIII/129/2019 Rady Miejskiej Trzemeszna z 25 września 2019. Urząd Miejski Trzemeszna. [dostęp 2023-10-06].
- ↑ a b Wolak 2019 ↓, s. 450.
- ↑ Wolak 2019 ↓, s. 448.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Kalendarz myśliwski na rok 1938. Walenty Garczyński (red.). Warszawa: Nakładem Polskiego Związku Łowieckiego, 1938.
- Kalendarz myśliwski na rok 1939. Walenty Garczyński (red.). Warszawa: Nakładem Polskiego Związku Łowieckiego, 1939.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Łukasz Wolak Wolak: Podpułkownik doktor inżynier Bolesław Zawalicz-Mowiński „Zawalicz”, „Gończ”, „Dyrektor”, „Stef”, „Witold” (1903–1993). Przyczynek do badań biograficznych oficera i działacza społeczno-politycznego. W: Studia z dziejów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (1939–1947). Piotr Chmielowiec (red.) Krzysztof A. Tochman (red.). Rzeszów–Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019. ISBN 978-83-8098-544-5.