Wojska pancerne

Wojska pancerne – jeden z głównych rodzajów wojsk lądowych, którego podstawę uzbrojenia stanowią czołgi i inne ciężkie wozy bojowe.

Wojska pancerne charakteryzują się dużą siłą ognia, dużą manewrowością i odpornością na ogień. Cechy te czynią je doskonałym rodzajem sił do wtargnięcia w ugrupowanie przeciwnika, rozwijania natarcia, głębokich uderzeń w strefę tyłową przeciwnika i prowadzenia pościgu. Mogą również powstrzymywać atak przeciwnika i wykonywać kontrataki w ramach działań obronnych. Są główną siłą uderzeniową wojsk lądowych. Występują jako oddziały oraz stanowią związki taktyczne i operacyjne^[1].

Podstawowym uzbrojeniem wojsk pancernych są^[1]:

• czołgi,
• działa pancerne,
• bojowe wozy piechoty,
• opancerzone środki walki.

W skład wojsk pancernych wchodzą także pododdziały (oddziały) innych rodzajów wojsk, co nadaje im ogólnowojskowy charakter. Pododdziały czołgów wchodzą również w skład oddziałów wojsk zmechanizowanych^[1].

Po raz pierwszy jednostki pancerne zostały użyte przez armię brytyjską czasie I wojny światowej w roku 1916. Rok później armia francuska użyła czołgów do bezpośredniego wsparcia piechoty w czasie przełamywania ufortyfikowanych pozycji obrony. Zaczątkiem polskich wojsk pancernych był utworzony w 1919 na terenie Francji w ramach armii gen. Hallera 1 pułk czołgów^[1]. Początkowo przeznaczone były do bezpośredniego wsparcia piechoty. W okresie międzywojennym pojawiła się koncepcje wykorzystania związków pancernych, jako wojsk szybkich. Twórcami tych koncepcji byli Anglicy, lecz w praktyce zrealizowali je Niemcy, tworząc związki lekkich, ale ruchliwych i silnych ogniowo czołgów^[3]. Po II wojnie światowej wzrosło znaczenie wojsk pancernych. Było to następstwem dalszego udoskonalenia technicznego sprzętu. Jednak w wojnie izraelsko-arabskiej ich pozycja mocno podupadła, a to w związku z masowym zastosowaniem lekkich, o dużym zasięgu i celnych rakietowych systemów przeciwpancernych. W związku z takim zagrożeniem dla czołgów, następuje coraz silniejsza integracja wojsk pancernych i zmechanizowanych poprzez tworzenie mieszanych oddziałów posiadających w swoim składzie zarówno pododdziały czołgów, jak i piechoty zmechanizowanej^[4].

Współczesne jednostki polskich wojsk pancernych

• 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej,
  • 10 Brygada Kawalerii Pancernej w Świętoszowie,
  • 34 Brygada Kawalerii Pancernej w Żaganiu,
• 1 Warszawska Brygada Pancerna w Wesołej,
• 9 Brygada Kawalerii Pancernej w Braniewie,
• 15 Giżycka Brygada Zmechanizowana (Batalion czołgów),
• 21 Brygada Strzelców Podhalańskich (1 Batalion czołgów).

Święto Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych – Dzień Czołgisty obchodzone jest 17 czerwca^[a].

Po raz pierwszy Dzień Czołgisty obchodzony był w dniach 18–20 czerwca 2009 w Żaganiu, w związku z 90-leciem polskiej broni pancernej.

Symbolika wojsk pancernych w Polsce

• 
  Znak pancerny
• 
  Korpusówka
• 
  oznaka rozpoznawcza
• 
  Oznaka specjalisty wojsk lądowych
• 
  czarny beret
• 
  Proporczyk
• 
  Otok

• broń pancerna II RP
• broń pancerna PSZ na Zachodzie
• polska broń pancerna na froncie wschodnim

• Stanisław Koziej: Teoria sztuki wojennej. Warszawa: „Bellona”, 2011. ISBN 978-83-11-12122-5.
• Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06229-3.
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975, s. 698.
• Józef Urbanowicz (red.): Mała encyklopedia wojskowa. Tom 3. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971, s. 529.
• Uwagi o prowadzeniu działań wojennych oraz o dywizji piechoty w boju. Wielka Brytania: Ministerstwo Obrony Narodowej Centralna Komisja Regulaminowa, 1945. Brak numerów stron w książce