| |||
Ustrój polityczny | |||
---|---|---|---|
Stolica | |||
Data powstania |
24 lipca 1993 | ||
Władca | |||
Położenie na mapie świata | |||
0°19′54,9984″N 32°25′05,1600″E/0,331944 32,418100 |
Buganda – największe z tradycyjnych królestw tworzących Ugandę, zamieszkane przez 52 klany. Utworzone na przełomie XIV i XV wieku przez lud Gandów (Baganda). W latach ok. 1344–1650 była pod zwierzchnością królestwa Kitary (Bunyoro). Władcy Bugandy noszą tradycyjny tytuł – kabaka.
19 czerwca 1894 roku Brytyjczycy narzucili jej protektorat, który trwał do 9 października 1962 roku, kiedy Buganda stała się częścią niepodległego afrykańskiego państwa Uganda. 9 października 1963 roku pierwszym prezydentem republiki Ugandy został król bugandyjski Edward Frederick Mutesa II. W 1966 roku premier Milton Obote kazał dowódcy armii, gen. Idi Aminowi, by zaatakował pałac króla Mutesy II. Król uciekł do Londynu 23 czerwca 1966 roku. W dniu 8 września 1967 roku obalono monarchie Bugandy, Toro, Bunyoro i Ankole a w kraju zapanował terror.
24 lipca 1993 roku prezydent Ugandy Yoweri Museveni podjął decyzję o odrestaurowaniu tradycyjnych królestw.
Stolicą Ugandy i jednocześnie królestwa Bugandy jest Kampala. W tym państwie mieszkańcy używają języka suahili.
Królowie Bugandy
[edytuj | edytuj kod]- Kintu Kakulukuku (ok. 1300–1330)
- Chwa I Walusimbi (ok. 1330–1344) [syn]
- Kimera Walusimbi (ok. 1344–1374) [wnuk]
- Tembo Kiridde (ok. 1374–1404) [syn]
- Kigala Kasongovu (ok. 1404–1434; abdykował) [syn]
- Kimba Ntege (ok. 1434–?) [syn]
- Kigala (2. panowanie ?–ok. 1464)
- Kaima Sendikaddiwa (ok. 1464–1494) [wnuk]
- Nakibinge Kagali (ok. 1494–1524) [syn]
- Mulondo Sekajja (ok. 1524–?) [syn]
- Temba (Djemba) Busungwo (?–ok. 1554) [brat]
- Suna I Kisolo (ok. 1554–1584) [brat]
- Sekamanya Kisolo (ok. 1584–1600) [syn Temby]
- Kimbugwe Kamegere (ok. 1600–1614) [syn Suny I]
- Kateregga Kamegere (ok. 1614–1644) [syn Sekamanyi]
- Mutebi I Mutesi (ok. 1644–?) [syn]
- Juko (Djuko) Mulwana [brat]
- Kayemba Kisiki (?–ok. 1674) [brat]
- Tebandeke Mujambula (ok. 1674–?) [syn Mutebi I]
- Ndawula Nsobya (?–ok. 1704) [syn Juko]
- Kagulu Ntambi (ok. 1704–1730) [syn]
- Kikulwe Mawuba (ok. 1730–1737) [brat]
- Mawanda Sebanakitta (ok. 1737–1740) [brat]
- Mwanga I Sebanakitta (1740–1741) [wnuk Ndawuli]
- Namugala Kagali (1741–1750) [brat]
- Kyabaggu Kabinuli (1750–1780) [brat]
- Junju (Djundju) Sendegeya (1780–1797) [syn]
- Semakokiro Nabbunga (1797–1814) [brat]
- Kamanya Kadduviamala (1814–1832) [syn]
- Suna II Migekyamye (1832–1857) [syn]
# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
30 | Mutesa I Mukabyakayira | 1837 Mulago |
19 października 1884 Kasubi |
1856 | 19 października 1884 |
Ssuna II Muganzirwazzaza | |
31 | Mwanga II Mukusa | 1866 Nakawa |
8 marca 1903 Seszele |
24 października 1884 |
1888 Usunięty |
Mutesa I Abisagi Bagalayaze | |
32 | Kiwewa Nuyonyintono | ? | 8 marca 1889 Masanafu |
2 sierpnia 1888 |
21 października 1888 Usunięty |
Mutesa I Namasole Kiribakka | |
33 | Kalema Muguluma | ? | 1891 Bunyoro |
21 października 1888 |
5 października 1889 Usunięty |
Mutesa I Namasole Ndibuwakanyi | |
(31) | Mwanga II Mukusa | 1866 Nakawa |
8 marca 1903 Seszele |
1889 | 7 sierpnia 1897 Usunięty |
Mutesa I Abisagi Bagalayaze | |
34 | Daudi Chwa II Kaggwa | 8 sierpnia 1896 Mengo |
22 listopada 1939 Kampala |
1897 | 22 listopada 1939 |
Mwanga II Abakyala Evalini Kulabako | |
35 | Mutesa II | 19 listopada 1924 Makindye |
21 listopada 1969 Londyn |
22 listopada 1939 |
1953 Usunięty |
Daudi Chwa II Kaggwa Namasole Irene Drusilla Namaganda | |
- | interregnum | 1953 | 1955 | ||||
(35) | Mutesa II | 19 listopada 1924 Makindye |
21 listopada 1969 Londyn |
1955 | 21 listopada 1969 Usunięty |
Daudi Chwa II Kaggwa Namasole Irene Drusilla Namaganda | |
- | interregnum | 21 listopada 1969 |
31 lipca 1993 |
||||
36 | Mutebi II | 13 kwietnia 1955 Mengo |
31 lipca 1993 |
Mutesa II Sarah Nnalule |
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Historia Afryki. Do początku XIX wieku, pod red. M. Tymowskiego, Wrocław 1996, s. 678-681, 1019-1026, ISBN 83-04-04094-8.
- Tadeusz Pasierbiński , Monarchie świata. Poczet rodów królewskich i książęcych, Warszawa: „Iskry”, 2002, s. 368-370, ISBN 83-207-1705-1, OCLC 830379607 .
- Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Part 2: America & Africa, München 2002, s. 918-919.