Carl Nielsen

Carl Nielsen w 1931
Data i miejsce urodzenia	9 czerwca 1865 Sortelung
Data i miejsce śmierci	3 października 1931 Kopenhaga
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Carl August Nielsen (ur. 9 czerwca 1865 w Sortelung k. Nørre Lyndelse, zm. 3 października 1931 w Kopenhadze^[1]) – duński kompozytor, główny przedstawiciel muzyki duńskiej. Jego ojciec był malarzem pokojowym, który dorabiał jako muzykant grą na skrzypcach i kornecie, matka natomiast dobrze śpiewała.

Urodzony w biednej rodzinie, w małej miejscowości położonej niedaleko Odense, na wyspie Fionii. Mały Carl rozpoczął edukację muzyczną w wieku 8 lat, grał wtedy w miejscowej orkiestrze na skrzypcach, pobierał również lekcje w zakresie gry na trąbce. W tym okresie skomponował swój pierwszy utwór – polkę na skrzypce.

W 1884 przyjęto go do konserwatorium w Kopenhadze, gdzie studiował: grę na skrzypcach, teorię i historię muzyki, u V. Toftego, G. Matthisona-Hansena, J.P.E. Hartmanna, N. Gadego i O. Rosenhoffa.^[2] W latach 1886–1905 był skrzypkiem w operze dworskiej w Kopenhadze. W 1908 został jej kierownikiem. W 1915 został dyrygentem Musikforeningen w Kopenhadze, a także profesorem tamtejszego konserwatorium. Mimo uwielbienia, jakim cieszył się w swej ojczyźnie, przez pewien czas reszta świata była na jego muzykę obojętna. Ostatnim własnym utworem, jaki usłyszał przez radio, był Koncert skrzypcowy nadany 1 października 1931. Dwa dni później zmarł, mając 66 lat.

Carl August Nielsen jest także autorem książek: Levende Musik („Żyjąca muzyka”) i Min fynske Barndom („Moje fiońskie dzieciństwo”).

Komponował symfonie, utwory kameralne, miniatury, pieśni, opery, a także - w duchu dbałości o rozwinięcie kultury muzycznej w kraju - proste pieśni dla szkół i kościołów.^[2] Kompozycje Nielsena zostały skatalogowane w 1965 r. przez Dana Foga i Torbena Schousboe. Numer z Katalogu Foga oznaczany jest symbolem FS.

• Komandor II Stopnia Orderu Danebroga (Dania)^[3]
• Komandor I Klasy Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja)^[3]
• Komandor Orderu św. Olafa (Norwegia)^[3]
• Komandor Orderu Korony (Włochy)^[3]
• Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja)^[3]
• Kawaler I Klasy Orderu Białej Róży (Finlandia)^[3]

• I symfonia g-moll, op. 7 (FS 16, 1890-1892)

• II symfonia De fire Temperamenter (Cztery temperamenty), op. 16 (FS 29, 1901-1902)
• III symfonia Sinfonia Espansiva, op. 27 (FS 60, 1910-1911)
• IV symfonia Det Uudslukkelige (Nieugaszalna), op. 29 (FS 76, 1914-1916)
• V symfonia, op. 50 (FS 97, 1921-1922)
• VI symfonia Sinfonia Semplice (FS 116, 1924-1925)

• opera biblijna Saul og David (Saul i Dawid) (FS 25, 1898-1901)
• opera komiczna Maskarade (Maskarada) (FS 39, 1905)

• Lille Suite a-moll na smyczki op. 1 (FS 6, 1888)
• Koncert skrzypcowy op. 33 (FS 61, 1911)
• Koncert fletowy (FS 119, 1926)
• Koncert klarnetowy op. 57 (FS 129, 1928)
• Helios uwertura (FS 32, 1903)
• Pan i Syrinx utwór na orkiestrę (FS 87, 1917)
• Hymnus amoris na chór (FS 21, 1896)
• Foraar na chór op. 42 (FS 96, 1921)
• Alladyn muzyka sceniczna (FS 89, 1919)
• Symfonisk Suite na fortepian op. 8 (FS 19, 1894)
• 29 małych preludiów na organy (FS 136, 1929)

• Edvard Grieg
• Jean Sibelius

• Carl Nielsen Bibliography 1985 - 2007. kb.dk. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-07)]. (duń. • ang.)
• Carl Nielsen – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Carl Nielsen – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej Choral Public Domain Library (ChoralWiki)
• Nuty Carla Nielsena w bibliotece Polona
• Carl Nielsen w Polskiej Bibliotece Muzycznej