| |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ |
Pará |
| Historia | |
| Stocznia |
Arsenal de Marinha da Côrte |
| Położenie stępki |
8 grudnia 1866 |
| Wodowanie |
22 marca 1868 |
 Cesarstwo Brazylii
| |
| Nazwa |
Ceará |
| Wejście do służby |
1868 |
| Los okrętu |
złomowany w 1884 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
500 t |
| Długość |
39 m |
| Szerokość |
8,54 m |
| Zanurzenie |
1,54 m |
| Napęd | |
| 2 silniki parowe | |
| Prędkość |
8 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| działo 120-funtowe | |
| Załoga |
43 |
Ceará – brazylijski monitor, piąty okręt typu Pará, zbudowany dla marynarki wojennej Brazylii w czasie wojny paragwajskiej pod koniec lat 60. XIX wieku. „Ceará” dotarła do Paragwaju w połowie 1868 roku i zapewniała armii wsparcie artyleryjskie przez resztę wojny. Po jej zakończeniu okręt został przydzielony do flotylli Mato Grosso. Zezłomowano go w 1884 roku.
Projekt i dane techniczne
[edytuj | edytuj kod]Projekt monitorów rzecznych typu Pará powstał dla zaspokojenia zapotrzebowania brazylijskiej marynarki na małe okręty o niewielkim zanurzeniu, mogące prowadzić działania pod ostrzałem przeciwnika. Wybrano układ monitora, ponieważ jednostki wyposażone w wieżę artyleryjską mogły skuteczniej uczestniczyć w walce z wrogimi okrętami i fortyfikacjami niż okręty z pokładem bateryjnym, które były dotychczas w służbie brazylijskiej. Owalna wieża artyleryjska została osadzona na okrągłej platformie z centralną osią obrotu. Była ona poruszana przez czterech ludzi napędzających system przekładni: pełny obrót o 360° zabierał 2 min i 15 s. Na okręcie zamontowano także taran z brązu. Część podwodna kadłub została pokryta stopem Muntza (odmianą mosiądzu), by zredukować jej porastanie przez organizmy wodne[1].
Okręt miał 39 m długości całkowitej, szerokość 8,54 m, zanurzenie 1,51–1,54 m i wyporność 500 t[2]. Miał tylko 30 cm wolnej burty i nie nadawał się do samodzielnej żeglugi morskiej[1]. Załoga składała się z 43 oficerów i marynarzy[2] (według innego źródła 60[3]).
Napęd
[edytuj | edytuj kod]Okręty typu Pará miały dwie maszyny parowe bezpośredniego działania, każda poruszała pojedynczą śrubę o średnicy 1,3 m. Silniki były zasilane w parę przez dwa kotły cylindryczne o ciśnieniu roboczym 59 psi. Prędkość maksymalna wynosiła 8 węzłów na spokojnej wodzie. Okręty przewoziły zapas węgla wystarczający na jeden dzień rejsu[4].
Uzbrojenie
[edytuj | edytuj kod]„Ceará” była uzbrojona w pojedyncze 120-funtowe działo Whitwortha, gwintowane, ładowane odprzodowo. Działo miało maksymalny zasięg około 5540 m[5]. Pocisk o średnicy 178 mm (7 cali) ważył 68,5 kg, samo działo ważyło 7556,8 kg[6]. Ustawienie lufy działa na lawecie zostało tak pomyślane, by do minimum ograniczyć rozmiary furty działowej i przez to możliwość przeniknięcia pocisków i odłamków do wnętrza wieży[7].
Pancerz
[edytuj | edytuj kod]Kadłub jednostek typu Pará był zbudowany z trzech warstw drewna ułożonych w różnych kierunkach. Miał grubość 457 mm i był pokryty 4-calową (102 mm) warstwą twardego drewna z peroby. Na linii wodnej znajdował się burtowy pas pancerny wysokości 91 cm, wykonany z niskowęglowego stopu żelaza. Miał on maksymalną grubość 102 mm na śródokręciu, malejącą do 76 i 51 mm w kierunku końców kadłuba. Zaokrąglony pokład był opancerzony grubą na 12,7 mm warstwą z tego samego stopu[1].
Wieża artyleryjska miała kształt kwadratu z zaokrąglonymi rogami. Była zbudowana podobnie jak kadłub, ale jej przednia ściana była zabezpieczona pancerzem o grubości 152 mm, ściany – 102 mm, a tył 76 mm. Dach wieży i eksponowana część platformy, na której spoczywała, były zabezpieczone 12,7 mm pancerzem, Opancerzona sterówka znajdowała się przed wieżą[1].
Służba
[edytuj | edytuj kod]Stępkę okrętu położono w Arsenal de Marinha da Côrte w Rio de Janeiro 8 grudnia 1866 roku, w czasie wojny paragwajskiej, którą toczyły złączone w sojuszu Argentyna i Brazylia walczące z Paragwajem. „Ceará” została zwodowana 22 marca 1868 roku i weszła do służby w następnym miesiącu. Do Paragwaju dotarła w maju. 31 sierpnia jej załoga bombardowała pozycje wroga na Río Tebicuary zapewniając osłonę nacierającym wojskom. Okręt zniszczył paragwajskie umocnienia na Río Manduvirá 18 kwietnia 1869 roku[8]. „Ceará” wraz z bliźniaczymi „Piauhy” i „Santa Catharina” przełamały się przez stanowiska paragwajskie w Guaraio 29 kwietnia, powodując odwrót ich obrońców[9]. Po wojnie okręt został przydzielony do flotylli Mato Grosso. Zezłomowany został w 1884 roku[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Hernâni Donato: Dicionário das batalhas brasileiras. T. 17. São Paulo: Instituição Brasileira de Difusão Cultural, 1996, seria: Biblioteca "Estudos brasileiros". OCLC 19455576.
- The Brazilian Imperial Navy Ironclads, 1865–1874. W: Gratz George A. Preston Antony (red.): Warship 1999–2000. London: Conway Maritime Press, 1999. ISBN 0-85177-724-4.
- Alexander Lyman Holley: A Treatise on Ordnance and Armor. New York: D. Van Nostrand.
|
