CentOS
 Logo programu | |
 Interfejs użytkownika | |
| Producent |
The CentOS Project |
|---|---|
| Architektura | |
| Pierwsze wydanie |
14 maja 2004; ponad 20 lat temu[1] |
| Aktualna wersja |
9 |
| Jądro | |
| Środowisko pracy | |
| Licencja | |
| Typ pakietów | |
| Wersja Live |
|
| Strona internetowa | |
CentOS (Community ENTerprise Operating System) – dystrybucja Linuksa oferująca darmowy i wspierany przez społeczność użytkowników system operacyjny oparty na kodzie źródłowym Red Hat Enterprise Linux, co w założeniu ma prowadzić do kompatybilności z tym systemem.
Pierwsze wydanie CentOS w maju 2004 bazowało na kodzie RHEL w wersji 2.1AS[2]. Na początku stycznia 2014 podano do wiadomości, że CentOS łączy się z firmą Red Hat, pozostając jednak nadal niezależną dystrybucją w stosunku do RHEL[3].
W grudniu 2020 Red Hat zakończył rozwój CentOS[4][5][6]. Jednakże w dalszym ciągu rozwijana będzie powiązana wersja rolling release – CentOS Stream. Reakcja społeczności na tę decyzję była jednoznacznie negatywna. Niedługo potem, jeden z założycieli projektu CentOS, Gregory Kurtzer ogłosił nowy projekt Rocky Linux mający na celu stworzenie dystrybucji skupionej na oryginalnym celu projektu CentOS[7].
W CentOS do zarządzania pakietami wykorzystywany jest DNF (od wersji 8.x)[8], w poprzednich wersjach systemu (do wersji 7.x) YUM, a (do wersji 4.x) także up2date.
Wersjonowanie
[edytuj | edytuj kod]Do wydania wersji 7.0 oznaczenia wydań CentOS budowane były z dwóch liczb. Pierwsza odnosi się do numeru wydania głównego Red Hat Enterprise Linux, natomiast druga określa numer wydania poprawkowego. Na przykład CentOS 4.1 jest zbudowany na podstawie pakietów z Red Hat Enterprise Linux 4, uaktualnienie 1.
Począwszy od wydania 7.0, numery wydań CentOS dodatkowo zawierają trzecią liczbę, będącą znacznikiem czasu określającym rok i miesiąc, w którym został wydany kod źródłowy danego wydania[9][10]. Przykładowo, wydanie numer 7.0-1406 jest zbudowane na podstawie pakietów źródłowych z Red Hat Enterprise Linux 7, uaktualnienie 0, wydane w czerwcu 2014 roku. Dodatkowa liczba ma ułatwić przebudowowywanie obrazów kontenerowych oraz chmurowych, z jednoczesnym wskazaniem na wersję RHEL, do której się odnosi.
Historia wydań
[edytuj | edytuj kod]Pierwszą wersją systemu był CentOS 3 build4-rc0, wydany pod koniec roku 2003. Kolejna wersja, CentOS 3.1 (wersja 3, uaktualnienie 1), została wydana 19 marca 2004. CentOS 4.0, oparty na Red Hat Enterprise Linux 4, ukazał się 1 marca 2005 r. dla architektur procesorów i386 i IA-64. Aktualna stabilna wersja to CentOS 8.0[11], wydana 24 września 2019.
Dostępne architektury
[edytuj | edytuj kod]CentOS jest dostępny dla tych samych architektur co Red Hat Enterprise Linux.
- Intel x86 (32-bitowa).
- Intel Itanium (64-bitowa) (tylko do wersji 4.7, podczas gdy Red Hat Enterprise Linux obsługuje tę architekturę również w najnowszych wydaniach).
- Advanced Micro Devices AMD64 i Intel EM64T (64-bitowa).
- PowerPC/32 (Apple Macintosh PowerMac na procesorach PowerPC G3 i G4).
- IBM Mainframe (eServer zSeries i S/390).
Dodatkowo CentOS wspiera również architektury:
Dystrybucje oparte na CentOS
[edytuj | edytuj kod]Polskie dystrybucje:
- Jazz Linux – dawniej Aurox.
Zagraniczne dystrybucje:
- Boston University Linux 4.5 Server Edition (Zodiac).
- NuOnce Networks CentOS/Blue Quartz CD].
- Openfiler.
- Rocks Cluster Distribution – dystrybucja dla klastrów.
- SME Server.
- Trixbox, Elastix – PBX.
Urządzenia oparte na CentOS
[edytuj | edytuj kod]- WebSense V10000 Appliance – brama, serwer filtru treści i systemu antywirusowego. Oparty na platformie Della posiadającej dwa czterordzeniowe procesory Intel Xeon 3 GHz i 16 GB pamięci RAM. Wydajność około 3000 połączeń/sek, przepustowość 250 Mbps[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ John Newbigin: [Centos] CentOS-2 Final finally released. lists.centos.org, 2004-05-14. [dostęp 2016-03-29]. (ang.).
- ↑ CentOS-2 Final finally released. 2004-05-14. [dostęp 2020-12-23].
- ↑ CentOS Project joins forces with Red Hat. 2014-01-07. [dostęp 2020-12-23].
- ↑ Jim Salter: CentOS Linux is dead – and Red Hat says Stream is “not a replacement”. 2020-12-10. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).
- ↑ Koniec CentOS, jakiego znamy. Jest prosta alternatywa.... 2020-12-10. [dostęp 2020-12-23]. (pol.).
- ↑ Jim Salter: Where do I go now that CentOS Linux is gone? Check our list. 2020-12-11. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).
- ↑ Tim Anderson: Rocky Linux is go: CentOS founder’s new project aims to be 100% compatible with Red Hat Enterprise Linux. 2020-12-10. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).
- ↑ Keerthi Chinthaguntla: Linux package management with YUM and RPM. Red Hat. [dostęp 2020-12-23]. (ang.).
- ↑ How does CentOS versioning work?. [dostęp 2020-12-30]. (ang.).
- ↑ Release for CentOS-7 on x86_64. [dostęp 2020-12-30]. (ang.).
- ↑ CentOS 8 and CentOS Stream released.
- ↑ Urządzenie Websense V10000 Appliance. solidex.com.pl. [dostęp 2016-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-19)]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- CentOS w serwisie distrowatch.com
- Polska strona dystrybucji
- Poradniki i baza wiedzy o dystrybucji (pol.)
