Centralna Komisja Wyborcza (białoruski: Цэнтральная камісія па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў Рэспублікі Беларусь, rosyjski: Центральная комиссия Республики Беларусь по выборам и проведению республиканских референдумов; pełna nazwa: Centralna Komisja Republiki Białorusi ds. wyborów i prowadzenia krajowych referendów, ze względu na długą nazwę najczęściej podawana w skrócie jako ros. Центральная комиссия lub Центральная комиссия Республики Беларусь) – państwowy organ formalnie mający na celu kontrolę prawidłowości przeprowadzenia wyborów na terenie republiki Białorusi. Na czele Centralnej Komisji Wyborczej stoi od 1996 roku Lidzija Jarmoszyna, która 10 kwietnia 2006 r., po kolejnych wyborach, które według m.in. OBWE, licznych organizacji zajmujących się ochroną praw człowieka[1], państw członkowskich UE i Stanów Zjednoczonych nie spełniały podstawowych kryteriów demokracji (wybory zostały uznane za demokratyczne tylko przez Rosję i obserwatorów WNP), jako protegowana Alaksandra Łukaszenki i w związku z licznymi manipulacjami wyborczymi, wraz z 40 innymi osobami związanymi z reżimem Łukaszenki otrzymała zakaz wjazdu na teren UE, Stanów Zjednoczonych (Specially Designated Nationals and Blocked Persons List) i 8 innych państw[2]. Członek CEC i minister sprawiedliwości Oleg Sliżewski został wpisany na listę sankcji USA w 2007 r.[3]
W 2011 r. Jermoszyna została ponownie usankcjonowana przez UE, po wyborach prezydenckich w 2010 r.[4]. Te europejskie sankcje zostały zniesione w 2016 r.[5]
2 października 2020 r. Unia Europejska nałożyła sankcje na wszystkich 12 członków komisji za naruszenia w sierpniowych wyborach[6]. Jesienią 2020 r. Wielka Brytania[7], Kanada[8][9] i Szwajcaria[10] również nałożyły sankcje na wszystkich członków CEC. Stany Zjednoczone nałożyły sankcje na wiceprzewodniczącego CKW Vadzima Ipataua i sekretarz CKW Alenę Dmuchajlę 2 października 2020 r.[11], a 21 czerwca 2021 r. rozszerzyły je na pozostałych członków Komisji[12]. Ponadto 23 grudnia 2020 r. na listę SDN wpisano samą Centralną Komisję Wyborczą[13].
W marcu 2022 roku nowy szef CKW Ihar Karpenka (nowy szef CKW od 2021 roku) został wpisany na kanadyjską listę sankcyjną[14]. W czerwcu 2022 Karpenka trafił też na czarną listę Unii Europejskiej[15], niedługo potem Szwajcaria dołączyła do tych sankcji[10].
W marcu 2023 roku Karpenka i inni członkowie białoruskiej CKW, którzy dołączyli do komisji po 2020 roku, zostali wpisani na listę SDN[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ РПГА "Беларускі Хельсінкскі Камітэт"
- ↑ Krzysztof Wasilewski, Perspektywy zmiany władzy na Białorusi, raport Biura Bezpieczeństwa Narodowego
- ↑ Treasury Targets Destabilizing Belarusian Officials, [w:] Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych [online], 27 lutego 2007 [dostęp 2021-09-17] (ang.).
- ↑ Beschluss 2011/69/GASP des Rates vom 31. Januar 2011 zur Änderung des Beschlusses 2010/639/GASP des Rates über restriktive Maßnahmen gegen einzelne belarussische Amtsträger, [w:] EUR-Lex [online], 2 lutego 2011 [dostęp 2020-08-21] (niem.).
- ↑ Денис Лавникевич, Батьке простили старые грехи, [w:] Gazeta.Ru [online], 15 lutego 2016 [dostęp 2021-09-10] (ros.).
- ↑ Евросоюз ввел санкции против Беларуси, [w:] Nowaja Gazieta [online], 2 października 2020 [dostęp 2021-09-19] (ros.).
- ↑ Consolidated List of Financial Sanctions Targets in the UK, [w:] Office of Financial Sanctions Implementation HM Treasury [online], 25 czerwca 2021 (ang.).
- ↑ Backgrounder: Belarus sanctions, [w:] Global Affairs Canada [online], 29 września 2020 [dostęp 2021-09-19] (ang.).
- ↑ Belarus sanctions, [w:] Global Affairs Canada [online], 15 października 2020 [dostęp 2021-09-19] (ang.).
- ↑ a b Searching for subjects of sanctions
- ↑ Treasury Sanctions Belarus Officials for Undermining Democracy, [w:] Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych [online], 2 października 2020 [dostęp 2021-09-19] (ang.).
- ↑ Treasury and International Partners Condemn Ongoing Human Rights Abuses and Erosion of Democracy in Belarus, [w:] Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych [online], 21 czerwca 2021 [dostęp 2021-09-18] (ang.).
- ↑ Treasury Sanctions Additional Belarusian Regime Actors for Undermining Democracy, [w:] Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych [online], 23 grudnia 2020 [dostęp 2021-09-19] (ang.).
- ↑ Regulations Amending the Special Economic Measures (Belarus) Regulations: SOR/2022-49
- ↑ [ttps://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=OJ:L:2022:153:FULL&from=EN Official Journal L 153/2022]
- ↑ Treasury Targets Belarusian State-Owned Enterprises, Government Officials, and Lukashenka’s Aircraft
