 nr rej. A-159/M z dnia 29.10.2008[1]
| |||||||||||||||
| kościół filialny | |||||||||||||||
.jpg) Widok ogólny cerkwi | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |||||||||||||||
 49°26′28,5″N 21°05′49,5″E/49,441250 21,097083
| |||||||||||||||
Cerkiew św. Michała Archanioła w Bielicznej – dawna greckokatolicka cerkiew zbudowana w 1796 roku w Bielicznej. Świątynia obecnie znajduje się na obszarze wsi Izby i jest użytkowana przez kościół rzymskokatolicki.
Historia
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Cerkiew powstała najprawdopodobniej około 1796 roku. W tym czasie na całym terytorium Cesarstwa Austriackiego obowiązywały nowe zasady wznoszenia obiektów sakralnych. Miały one charakteryzować się prostotą w architekturze i ograniczać wszelkie dekoracje. Cerkiew w Bielicznej jest przykładem tego typu budowli. Świątynia jest jedną z nielicznych murowanych cerkwi w regionie, w jej architekturze uwidacznia się wpływ baroku.
Liturgiczne wykorzystanie budynku zostało ograniczone, gdy większość mieszkańców Bielicznej przeszła w 1928 roku na prawosławie. Nowa parafia, należąca do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, musiała wznieść nową kaplicę.
Po przymusowym wysiedleniu wszystkich mieszkańców wsi, w ramach akcji „Wisła”, cerkiew nie była użytkowana. Została przekazana parafii rzymskokatolickiej, jednak od tego czasu była wykorzystywana jedynie okazjonalnie i niszczała. W latach 1984–1985 z inicjatywy ks. Mieczysława Czekaja – proboszcza parafii w Banicy, świątynia została wyremontowana[2].
Architektura
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Mury świątyni wzniesione są z ciosów kamiennych. Jest to budowla jednonawowa z wyodrębnionym prezbiterium w formie absydy, w której umieszczono jedno okrągłe okno. Nad kruchtą wznosi się otynkowana kamienna wieża, zbudowana na planie kwadratu, z nadwieszoną drewnianą izbicą nakrytą czterospadowym dachem, którego wykończeniem jest kopulasty hełm z pozorną latarnią, ozdobioną płycinami imitującymi otwory. Nieco szerszą od wieży prostokątną nawę (z dwoma oknami) kryje dwuspadowy dach z ośmioboczną sygnaturką na kalenicy, którą wieńczy obita blachą kopułka. Cały dach pokryto drewnianym gontem[3].
Wnętrze świątyni otynkowano, nawę i absydę prezbiterialną przykrywa płaski strop wykonany z desek. Ikonostas cerkwi nie zachował się. Po remoncie w prezbiterium umieszczono niewielki rokokowy ołtarz, między jego kolumnami znajduje się ikona Archanioła Michała – patrona świątyni, a powyżej obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. W pobliżu świątyni znajduje się dawny cmentarz łemkowski[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2016-12-06].
- ↑ Parafia Banica / Bieliczna [online] [dostęp 2022-06-11] (pol.).
- ↑ a b Dziennik Polski, nr. 269 (12665) z dnia 19.11.1985
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2
