miasto autonomiczne | |||||
| |||||
Hymn: Ceuta, mi ciudad querida | |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Miasto autonomiczne | |||||
Data powstania |
14 marca 1995 | ||||
Kod ISO 3166-2 |
ES-CE | ||||
Prezydent | |||||
Powierzchnia |
19,7 km² | ||||
Populacja (2017) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
4592 os./km² | ||||
Języki urzędowe | |||||
Plan Ceuty | |||||
Liczba przedstawicieli w parlamencie | |||||
Liczba senatorów |
2 | ||||
Liczba posłów |
1 | ||||
Położenie na mapie Hiszpanii | |||||
35,88667°N 5,30000°W/35,886667 -5,300000 | |||||
Strona internetowa |
Ceuta (wym. ['θewta], hiszp. Ciudad Autónoma de Ceuta) – hiszpańska jednostka administracyjna − miasto i twierdza położone na afrykańskim cyplu tworzącym Cieśninę Gibraltarską, niemal naprzeciw Gibraltaru. Jest eksklawą na terytorium Maroka. Powierzchnia około 19,7 km². Liczba mieszkańców: 84 959 (2017). Pod względem administracyjnym Ceuta jest miastem autonomicznym, poprzednio należała do hiszpańskiej prowincji Kadyks. W Ceucie znajduje się najbliższy Europie port afrykański i baza marynarki wojennej. Podobnie jak Melilla, tworzy jednomandatowy okręg wyborczy do hiszpańskiego Kongresu Deputowanych, jednej z dwóch izb parlamentu (Kortezów Generalnych).
Ceuta posiada autonomię. Od wybrzeża Hiszpanii dzieli ją 12 mil (~22 km). Dwie główne grupy religijne to chrześcijanie i muzułmanie. W 2012 roku część ludności Ceuty, która utożsamiała się z wiarą rzymskokatolicką, wynosiła 68,0%, podczas gdy muzułmańska wynosiła 28,3%[1]
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ceuta założona została ok. 500 lat p.n.e. przez kupców fenickich z niedalekiej Kartaginy. Położona prawie na granicy znanego wówczas świata, była jednak punktem strategicznym, gdzie stykało się wiele kultur i rozwijał się handel. Początkowo w V wieku p.n.e. istniała tu miejscowość zwana przez Kartagińczyków Abyla lub Abila. Przybywający tu Grecy nazywali ją Heptadelfos – od siedmiu wzgórz wznoszących się nad miastem[2]. Po upadku Kartaginy region ten znalazł się w sferze wpływów rzymskich. Od 45 r. istniała tu kolonia rzymska o nazwie Ad Septem Fratres (Siedmiu Braci), z czego po pewnym czasie zostało tylko Septem.
W 429 r. Wandalowie pod wodzą Genzeryka wypędzili Rzymian z miasta i przejęli nad nim kontrolę. Od 534 r. Ceutą władał cesarz bizantyński Justynian I, a około roku 616 została ona przyłączona do południowohiszpańskiego Królestwa Wizygotów[2].
Gdy w 710 roku armie Arabów dotarły do miasta, jego wizygocki namiestnik Julian nakłonił agresorów do opuszczenia tych terenów i inwazji na Półwysep Iberyjski (chodziło tu o prywatne porachunki wizygockiego króla Roderyka). Wkrótce Ceuta stała się głównym miejscem przerzutu wojsk do atakowanej Europy.
Po śmierci Juliana Arabowie przejęli całkowitą kontrolę nad miastem. Nazwali je po arabsku Sebtah[2], co przekształcono później w obecną Ceutę. Władał nim kalif Kordoby[2]. Atakowane było ono często przez plemiona berberyjskie, najbardziej podczas buntu charydżytów. Po tej rewolcie dowodzonej przez Maysarę al-Haqira miasto zostało opuszczone. Zostało odbudowane w IX wieku przez Majakasa i jego plemię. Tak została zapoczątkowana dynastia Banu Isam. Po rozpadzie kordowiańskiego kalifatu w 1031 r. istniało tu jedno z niewielkich państw, zwanych taifa.
W 1309 r. Ceuta została zdobyta przez Fez z pomocą Aragończyków. W XII–XIV w. swe faktorie handlowe miały tu wszystkie ówczesne potęgi Morza Śródziemnego: Genua, Piza, Wenecja, Katalonia, Marsylia[2]. 22 sierpnia 1415 miasto zostało zdobyte przez Portugalczyków pod wodzą Henryka Żeglarza. Sukces ten został okupiony stratą zaledwie 8 zabitych. Głównymi celami władcy Portugalii Jana I były przywrócenie chrześcijaństwa, zdobycie saharyjskiego złota, stworzenie szlaków handlowych dla niewolników i kości słoniowej.
W 1580 r. Ceutę zajęli Hiszpanie. Pozostawała w ich władaniu aż do roku 1640, kiedy to w czasie wojny miasto zdobyła Portugalia. O przynależności Ceuty do Hiszpanii zadecydował ostatecznie traktat lizboński. 1 stycznia 1688 król Alfons VI Zwycięski oficjalnie oddał Ceutę Karolowi II. Pomimo to w herbie Ceuty nadal widnieje herb portugalski.
W czasie wojny hiszpańsko-marokańskiej w l. 1859-1860 przez Ceutę szły wojska hiszpańskie do Maroka. Tu również w 1920 r. powstała Hiszpańska Legia Cudzoziemska. 17 lipca 1936 r. Ceuta była jednym z pierwszych ośrodków frankistowskiego puczu, będącego początkiem hiszpańskiej wojny domowej[2].
Gdy w 1956 Hiszpania uznała niepodległość Maroka, Ceuta została przyłączona do Hiszpanii jako integralna część jej terytorium.
Osobny artykuł:Geografia
[edytuj | edytuj kod]W zachodniej części obszar Ceuty ma górzysty charakter, są to tereny wchodzące w skład gór Rif. Wschodnią część stanowi zaś skalisty cypel. Klimat podzwrotnikowy, śródziemnomorski. Roślinność skupia się w zachodniej części i jest to formacja twardolistna. Fauna jest uboga, powszechne jest jedynie ptactwo morskie i gatunki zwierząt przystosowane do życia w sąsiedztwie człowieka.
Klimat
[edytuj | edytuj kod]Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Średnie temperatury w dzień [°C] | 15.8 | 15.9 | 17.4 | 19.1 | 21.9 | 25.7 | 28.9 | 28.5 | 25.8 | 22.8 | 18.8 | 16.4 | 21,5 |
Średnie dobowe temperatury [°C] | 13.4 | 13.7 | 14.8 | 16.4 | 18.8 | 22.3 | 24.9 | 25.0 | 22.8 | 20.2 | 16.4 | 14.3 | 18,6 |
Średnie temperatury w nocy [°C] | 11.0 | 11.4 | 12.2 | 13.6 | 15.7 | 18.8 | 20.9 | 21.5 | 19.8 | 17.5 | 14.0 | 12.1 | 15,7 |
Opady [mm] | 122 | 145 | 90 | 57 | 21 | 3 | 1 | 3 | 37 | 82 | 127 | 161 | 849 |
Średnia liczba dni z opadami | 8 | 9 | 6 | 6 | 4 | 1 | 0 | 0 | 2 | 7 | 7 | 10 | 60 |
Wilgotność [%] | 72 | 75 | 68 | 71 | 66 | 67 | 61 | 70 | 72 | 75 | 73 | 73 | 70 |
Źródło: Agencia Estatal de Meteorología[3] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 87 m n.p.m., 1 km od morza, 2003–2010) |
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]- Aci Catena, Włochy
- Algeciras, Hiszpania
- Kadyks, Hiszpania
- Guadalajara, Meksyk
- Melilla, Hiszpania
- Santarém, Portugalia
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Hiszpańskie enklawy w północnej Afryce
- Angielski opis miasta ze zdjęciami
- Gibraltar, Ceuta i Melilla