Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.

Ten artykuł został nominowany do wyróżnienia „Dobry Artykuł”.
Weź udział w dyskusji na ten temat.

Chevrolet Fleetmaster

Chevrolet Fleetmaster sedan z 1948
Producent	Chevrolet
Okres produkcji	1946–1948
Miejsce produkcji	Atlanta, Baltimore, Buffalo, Flint, Janesville, Kansas City, Norwood, Oakland, Saint Louis, Tarrytown Antwerpia
Poprzednik	Chevrolet Special DeLuxe
Następca	Chevrolet Deluxe
Dane techniczne
Segment	D
Typy nadwozia	4-drzwiowy sedan 2-drzwiowe coupe
Silniki	R6: 3,5 l, 90 KM
Skrzynia biegów	3-biegowa mechaniczna
Napęd	na tylne koła
Długość	5024 mm
Szerokość	1864 mm
Wysokość	1679 mm
Rozstaw osi	2946 mm
Masa własna	1426–1572 kg[1]
Zbiornik paliwa	61 l[1]
Bagażnik	481 l[1]
Dane dodatkowe
Modele bliźniacze	Chevrolet Fleetline Chevrolet Stylemaster
Konkurencja	Ford Super Deluxe Plymouth Special DeLuxe Nash 600
Multimedia w Wikimedia Commons

Chevrolet Fleetmaster – samochód osobowy klasy pełnowymiarowej produkowany pod amerykańską marką Chevrolet w latach 1946–1948 w kilku wersjach nadwoziowych. Produkowano je w ramach trzech lat modelowych, różniących się głównie wyglądem atrapy chłodnicy. Napędzany był silnikiem R6 o pojemności 3,5 l. Na rynku amerykańskim należał do najtańszego popularnego segmentu. Wyprodukowano na rynek amerykański ponad 670 tysięcy sztuk, a nadto ponad 570 tysięcy jego podserii, faktycznie stanowiącej odrębny model Fleetline.

Nazwa modelu Fleetmaster została po raz pierwszy użyta przez Chevroleta po wznowieniu produkcji samochodów po II wojnie światowej dla droższego z dwóch produkowanych wówczas modeli samochodów, będącego następcą modelu Special DeLuxe^[2][a]. Oba produkowane modele, Fleetmaster i Stylemaster, typowo dla tamtych czasów oparte były na takiej samej konstrukcji nadwozia A koncernu General Motors (A body) i nie różniły się wielkością ani silnikiem, a jedynie wykończeniem i wersjami nadwoziowymi^[2]. Model Fleetmaster, o kodzie fabrycznym DK, wprowadzony został do produkcji jako drugi, w kwietniu 1946 roku^[2]. Dodatkowo 5 listopada tego roku wprowadzono ponownie bardziej ekskluzywną podserię modelu Fleetmaster, oznaczoną Fleetline, traktowaną jednak marketingowo jako osobny model^[2]. Samochody Chevroleta z 1946 roku oparte były z niewielkimi tylko zmianami na przedwojennym modelu z 1942 roku, wywodzącym się z konstrukcji z 1941 roku^[3][b].

Samochód miał typowe przedwojenne linie nadwozia, z wyodrębnionymi błotnikami i silnie wystającym wąskim nosem maski, aczkolwiek zgodnie z modą przełomu lat 30/40. błotniki były masywne, opływowo wydłużone, płynnie łączące się z maską. Tak jak w modelu 1942 roku, tylna część długich wystających błotników przednich zachodziła na drzwi i otwierała się razem z nimi^[2]. Już w 1941 roku zastosowano natomiast progi nowocześnie zakryte dolną częścią drzwi^[4]. W stosunku do poprzedniego modelu zmianę stanowiła głównie szeroka, prosta w formie, lecz elegancka atrapa chłodnicy, którą tworzyły cztery chromowane poziome poprzeczki w obramowaniu zagiętym w dół po obu stronach^[2]. Dolna poprzeczka była dłuższa i wraz z równoległym dolnym obramowaniem atrapy obejmowała na końcach prostokątne światła parkingowe^[2]. Na nosie maski była zmieniona ozdoba i emblemat firmowy, z charakterystycznymi dla tego rocznika skrzydełkami skierowanymi do góry^[2][5]. Przez całą długość nadwozia na poziomie klamek poprowadzona była dekoracyjna listwa stalowa, z nazwą modelu w przedniej części^[2][5]. Przemodelowano również zderzaki, które były szersze i lekko zachodzące na boki^[2]. Model kombi (Station Wagon) miał drewniano-stalowe dekoracyjne nadwozie, ze szkieletem z mahoniowymi wstawkami, a z tyłu miał pojedyncze światło^[3]. Fleetmaster różnił się od modelu Stylemaster lepszym wykończeniem i wyposażeniem m.in. w zegar, zapalniczkę, przednie podłokietniki i osłonę przeciwsłoneczną także dla pasażera^[1]. Model Fleetline miał dodatkowo trzy ozdobne stalowe paski na błotnikach za wycięciami kół^[3].

Chevrolet Fleetmaster był produkowany jako dwu- lub czterodrzwiowy sedan (nazwany odpowiednio Town Sedan lub Sport Sedan), dwudrzwiowe coupé, dwudrzwiowy kabriolet (Convertible) lub pięciodrzwiowe kombi (Station Wagon)^[1]. Coupé i sedan miały nadwozie notchback^[5]. Ponadto, podseria Fleetline była dostępna jako dwudrzwiowy sedan (Aero Sedan) i czterodrzwiowy sedan (Sportsman Sedan)^[1]. Fleetline Aero Sedan wyróżniał się tyłem fastback i dachem niższym o 14 cm^[6][7]. Czterodrzwiowy sedan Fleetline Sportsman odróżniał się od zwykłego sedana Sport Sedan innym profilem dachu z tyłu, bez trzeciego okna bocznego za tylnymi drzwiami^[8]. Kabriolet miał dach rozkładany mechanicznie^[6]. Wszystkie odmiany miały taką samą długość, oprócz kombi^[5]. Wszystkie nadwozia były pięcio- lub sześciomiejscowe, z wyjątkiem ośmiomiejscowego kombi^[5]. Produkowane były w fabrykach Chevroleta w Atlancie, Baltimore, Buffalo, Flint, Janesville, Kansas City, Norwood, Oakland, Saint Louis i Tarrytown^[2]. Poza USA samochody Chevrolet były również montowane w Antwerpii w Belgii^[9].

Samochód był napędzany przez silnik rzędowy 6-cylindrowy górnozaworowy OHV Thrift-Master o pojemności skokowej 216,5 in³ (3,5 l), z jednogardzielowym gaźnikiem, rozwijający moc brutto 90 KM^[2]. Napęd przenoszony był na koła tylne przez trzybiegową skrzynię mechaniczną^[7]. Opony miały rozmiar 6×16 cali^[2]. Rozstaw osi wynosił 116 cali (2946 mm)^[1]. Koło zapasowe przewożono pionowo w bagażniku^[8].

Ceny bazowe wynosiły od 1212 dolarów za coupe przez 1249 dolarów za 2-drzwiowy Fleetline Aero Sedan i 1280 za 4-drzwiowy sedan do 1476 dolarów za kabriolet i 1712 za kombi^[1]. Należy zaznaczyć, że drugi model Chevroleta Stylemaster był tańszy jedynie o poniżej 100 dolarów^[1]. W osobno płatnym wyposażeniu dodatkowym było m.in. ogrzewanie, spryskiwacze szyby i radio^[2]. Wyprodukowano w pierwszym roku na rynek USA 228 065 sztuk modelu Fleetmaster (57% produkcji Chevroleta), w tym 65 433 podserii Fleetline^[1]. Najpopularniejszy był czterodrzwiowy sedan (73 746), następnie dwudrzwiowe sedany Fleetline Aero (57 932) i Town Sedan (56 538)^[1]. W pierwszym roku powstało natomiast jedynie 804 kombi i 4508 kabrioletów^[1]. Chevrolet Fleetmaster plasował się w najtańszym popularnym segmencie rynku amerykańskiego, konkurując z samochodami takimi jak Ford Super Deluxe, Plymouth Special DeLuxe i Nash 600^[1]. W pierwszym powojennym roku nie zdołał jednak pokonać Forda, zajmując drugie miejsce na rynku, częściowo z powodu trwającego do marca strajku pracowników General Motors^[10].

Chevrolety Fleetmaster były także eksportowane, w tym do Europy. Były stosunkowo popularne też w Polsce, dokąd od 1946 roku sprowadzono ich partię na zamówienie rządu^[11]. W 1949 roku Chevrolet Fleetmaster został urzędowo zaliczony do typowych samochodów służbowych na wyposażeniu państwowych jednostek organizacyjnych w Polsce^[12].

W styczniu 1947 roku przeprowadzono ograniczony lifting samochodu^[13]. Zmianie uległa atrapa chłodnicy z poziomymi poprzeczkami, w której na pogrubionym górnym obramowaniu umieszczono wytłoczony napis „Chevrolet”^[13]. Poprzeczki wewnątrz atrapy teraz były trzy, a na szerokość wychodziły poza obramowanie; pod dolną najdłuższą poprzeczką nadal znajdowały się prostokątne światła parkingowe^[8]. Zmieniono styl emblematu na masce, z pionowego na poziomy, ze znakiem firmowym Chevroleta na czerwonej tarczy herbowej^[13][8]. Zrezygnowano z bocznej listwy ozdobnej, zastępując ją przez cienką listewkę ze stali nierdzewnej podkreślającą linię okien^[13]. Nazwa modelu została natomiast umieszczona na metalowej plakietce ozdobnej w kształcie ostrza włóczni po bokach tylnej części maski^[5]. Nadal podseria Fleetline wyróżniała się trzema chromowanymi paskami na błotnikach za wycięciami kół^[13]. Wersje nadwoziowe i napęd pozostały takie same, natomiast ulepszono w podwoziu przednie amortyzatory ramieniowe^[13].

Ceny wzrosły o 5–10%, wynosząc od 1281 dolarów za coupe przez 1345 dolarów za 4-drzwiowy sedan do 1893 dolarów za kombi^[13]. Tegoroczne modele Fleetmaster miały kod fabryczny EK^[13]. Samochody były sprzedawane od lutego 1947 roku^[5]. Wyprodukowano na rynek USA 478 522 samochody Fleetmaster, w tym 213 938 podserii Fleetline, a najpopularniejszy był dwudrzwiowy Fleetline Aero Sedan (159 407), za nim 4-drzwiowy sedan (91 440)^[13]. Stanowiło to większość produkcji Chevroleta (71%) i pozwoliło wyprzedzić Forda w rocznej sprzedaży^[13].

W styczniu 1948 roku ponownie nieznacznie zmieniono stylistykę, przede wszystkim przez dodanie pionowego centralnego żebra na atrapie chłodnicy i nieco zmienionego emblematu i ozdoby na masce^[14]. Jako pakiet dealerski Country Club, autoryzowany przez fabrykę, dostępne były drewniane okleiny boków, produkowane przez Engineered Enterprises z Detroit (za 149,50 dolarów)^[5]. Wersje nadwoziowe i napęd pozostały takie same^[14]. W tym roku Fleetmaster Convertible jako pierwszy Chevrolet został wybrany jako oficjalny samochód bezpieczeństwa (pace car) wyścigu Indianapolis 500^[14].

Ceny wzrosły o ok. 7%, wynosząc od 1381 dolarów za 2-drzwiowy sedan przez 1439 dolarów za 4-drzwiowy do 2013 dolarów za kombi^[14]. Fleetmaster nosił w tym roku kod fabryczny FK^[14]. Samochody były sprzedawane od lutego 1948 roku^[5]. Wyprodukowano 544 399 samochodów Fleetmaster 1948 rocznika, w tym 295 621 Fleetline, a ponownie najpopularniejszy był dwudrzwiowy Fleetline Aero Sedan (211 861), a następnie czterodrzwiowy sedan (93 142)^[14]. Chevrolet powtórnie zajął pierwsze miejsce pod względem sprzedaży na rynku amerykańskim, przy czym Fleetmaster (wraz z Fleetline) stanowił 76% jego sprzedaży^[14]. Już w czerwcu 1948 roku konkurencyjny Ford zaprezentował pierwszy nowo skonstruowany powojenny model 1949 roku^[15]. W grudniu 1948 roku także Chevrolet wprowadził swoje nowe modele 1949 roku, zastępując nazwę modelu Fleetmaster przez oznaczenie DeLuxe (z odmianami Styleline i Fleetline)^[16].

Chevrolet Fleetmaster był produkowany także przez zakłady Holden w Australii. Ponieważ jednak Holden wykorzystywał posiadane oprzyrządowanie do produkcji modelu Chevroleta z 1940 roku, australijski Fleetmaster różnił się starszym nadwoziem z tylnymi drzwiami zawieszonymi na tylnej krawędzi i otwieranymi do tyłu oraz większym bagażnikiem^[17]. Atrapy chłodnicy i ozdoby na australijskich Fleetmasterach odpowiadały modelom amerykańskim^[18]. Australijski Fleetmaster produkowany był również w latach modelowych: 1946, 1947 i 1948^[19].

• J. „Kelly” Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).
• John Gunnell: Standard Catalog of Chevrolet, 1912-2003. Penguin, 2011. (ang.). Brak numerów stron w książce