Czapa lodowa[1][2] – forma lodowca o kształcie zbliżonym do kopuły, opadającym na zewnątrz od swojego środka pod wpływem grawitacji. Czapy przykrywają szczyty górskie lub wyspy w sposób całkowity. Formę, w której np. wierzchołek góry "przebija się" przez lód, nazywa się nunatakiem[3].
Czapy lodowe są zwykle większe od pól lodowych, jednak mniejsze niż 50 000 km²[4][5]. Formy większe nazywane są lądolodami. Od tej reguły istnieją jednak wyjątki: często niektóre lodowce o większej powierzchni nadal nazywane są czapami lodowymi. Istnieje również termin polarnej czapy lodowej, dotyczący lodowców na dużych szerokościach geograficznych, a więc w wypadku Ziemi w Arktyce i Antarktyce.
Przykłady czap lodowych
[edytuj | edytuj kod]- Vatnajökull – czapa lodowa na Islandii, pokrywająca 8% wyspy[6]
- Austfonna – największa czapa lodowa w Skandynawii, na Svalbardzie
- Czapa przykrywająca Wyspę Północną archipelagu Nowa Ziemia – prawdopodobnie największa na świecie[3]
- Furtwangler – ostatnia z wielu czap przykrywających Kilimandżaro, obecnie szybko kurcząca się[3]
- Czapy lodowe w Kanadzie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Międzynarodowy Słownik Hydrologiczny [online], hydrologie.org [dostęp 2017-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-26] .
- ↑ Jacek A. Jania , Konsekwencje globalnego ocieplenia dla kriosfery, „Nauka”, 3/2008, s. 36 [dostęp 2017-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-26] .
- ↑ a b c ice cap, „National Geographic Society”, 17 sierpnia 2012 [dostęp 2017-02-25] (ang.).
- ↑ Glacial Geology glossary [online], paos.colorado.edu [dostęp 2017-02-25] .
- ↑ ice cap [online], National Snow and Ice Data Center [dostęp 2017-02-25] .
- ↑ H. Hannesdóttir i inni, Changes in the southeast Vatnajökull ice cap, Iceland, between ~ 1890 and 2010, „The Cryosphere”, 9 (2), 2015, s. 565–585, DOI: 10.5194/tc-9-565-2015, ISSN 1994-0424 [dostęp 2017-02-25] .