Danuta Mostwin

Danuta Mostwin
Data i miejsce urodzenia	31 sierpnia 1921 ; Lublin
Data i miejsce śmierci	11 stycznia 2010 ; Baltimore
Zawód, zajęcie	pisarka, psycholog, socjolog
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Danuta Mostwin (ur. 31 sierpnia 1921 w Lublinie, zm. 11 stycznia 2010 w Baltimore) – polska pisarka, psycholog i socjolog.

Biografia i kariera

Córka Józefa Tadeusza Pietruszewskiego, oficera Wojska Polskiego i Ireny Bronisławy Paździor. W młodości przeprowadziła się do Warszawy, gdzie uczęszczała do Gimnazjum im. Emilii Plater. Debiutowała w 1939 wierszem pt. Junacy, opublikowanym w warszawskim piśmie „Lech” (nr 6/7). W czasie okupacji hitlerowskiej rozpoczęła studia medyczne w Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego Jana Zaorskiego oraz na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką i służyła w Armii Krajowej. W mieszkaniu, które zajmowała wraz z matką, na Saskiej Kępie, przy ul. Francuskiej 12, mieścił się punkt przerzutowy dla „cichociemnych” kurierów polskiego rządu w Londynie, których jej matka była opiekunką.

W lutym 1945 poślubiła Stanisława Edwarda Niedbała (później przyjął nazwisko Mostwin, w czasie wojny używał pseudonimu „Bask”), kuriera polskiego rządu londyńskiego, z wykształcenia prawnika^[a]. W grudniu 1945 przez Czechosłowację, Niemcy, Belgię i Francję dotarła do Szkocji i podjęła w Edynburgu studia medyczne w Paderewski Hospital School of Medicine (absolutorium w 1948). W 1951 wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych. W 1956 rozpoczęła pracę jako social worker w Departamencie Opieki Społecznej Miasta Baltimore (Maryland). W 1957 została studentką w National Catholic School of Social Service na Uniwersytecie Katolickim w Waszyngtonie. Pracując i studiując jednocześnie, uzyskała dyplom magistra (MSW) ze specjalizacją w zakresie pracy klinicznej.

Od połowy lat 50. ogłaszała artykuły i drobne opowiadania na łamach wydawanego w Nowym Jorku dziennika „Nowy Świat”, następnie w „Związkowcu” (Toronto, od 1956), londyńskich „Wiadomościach” (1957-1981, z przerwami), paryskiej „Kulturze” (1958-1983, z przerwami), „Zeszytach Historycznych” (1994-1997), „Tygodniu Polskim” (Londyn), „Środzie Literackiej” (Londyn), „Ostatnich Wiadomościach” (pismo Oddziałów Wartowniczych w Mannheim). Laureatka Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1965 roku^[1].

W 1967 otrzymała stypendium państwowe (National Institute of Mental Health) na dwuletnie studia doktoranckie w zakresie social work na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. W tym samym roku została członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Jej doktorat (obrona w 1971) nosił tytuł: The Transplanted Family. A Study of Social Adjustment of the Polish Immigrant Family to the United States after the Second World War. W latach 1969–1980 była profesorem w dziedzinie opieki społecznej i zdrowia psychicznego rodziny w National Catholic School of Social Service na Uniwersytecie Katolickim w Waszyngtonie. Prowadziła równocześnie klinikę zdrowia psychicznego rodziny na oddziale psychiatrycznym Johns Hopkins Hospital w Baltimore i w szpitalu psychiatrycznym Spring Grove. Podpisała list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)^[2].

W 1980 zorganizowała specjalizację zdrowia psychicznego rodziny w departamencie psychologii Loyola College w Baltimore i ośrodek kliniczny Family Mental Health Center, którym kierowała do przejścia na emeryturę w 1987.

Była członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie i członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Mieszkała w Baltimore.

Twórczość

Nie zapomnij Paulino (powieść drukowana w 1956 na łamach "Ostatnich Wiadomości" w Mannheim)
Dom starej lady (powieść; Veritas, Londyn 1958)
Ameryko! Ameryko! (powieść; Instytut Literacki, Paryż 1961; Wydawnictwo Pax 1981; Oficyna Wydawnicza Kucharski 2004)
Asteroidy (opowiadania; Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1965)
Olivia (powieść; Instytut Literacki, Paryż 1965)
Ja za wodą, ty za wodą (powieść; Instytut Literacki, Paryż 1972)
Odchodzą moi synowie (powieść; Polska Fundacja Kulturalna 1977; Wyd. Polonia 1989)
The Transplanted Family. A Study of Social Adjustment of the Polish Immigrant Family to the United States after the Second World War (praca naukowa; Arno Press, New York 1980)
American Families of East European Heritage. A Capitol Seminar on the Family Sponsored by the American Family Institute (praca naukowa; Waszyngton 1980)
Social Dimenssion of Family Treatment (praca naukowa; National Association of Social Workers, Waszyngton 1980)
Cień księdza Piotra (powieść; Wyd. Pax 1985; Oficyna Wydawnicza Kucharski 2004)
Trzecia wartość. O formowaniu się nowej tożsamości polskiego emigranta w Ameryce (praca naukowa; Wydawnictwo KUL 1985, 1995)
Szmaragdowa zjawa (powieść; Wyd. Pax 1988; Oficyna Wydawnicza Kucharski 2004)
Emgranci polscy w USA (Wydawnictwo KUL 1991)
Przestrzeń życiowa rodziny. Ekologiczny model terapii rodziny w stanie kryzysu (Wydawnictwo Synapsis 1992)
Tajemnica zwyciężonych (powieść; Polska Fundacja Kulturalna 1992; Oficyna Wydawnicza Kucharski 2005)
Odkrywanie Ameryki (opowiadania; Norbertinum 1992)
Nie ma domu (Norbertinum 1996; Oficyna Wydawnicza Kucharski 2005)
Testaments. Two Novellas of Emigration and Exile (opowiadania; USA 2005)
Ptaki (Oficyna Wydawnicza Kucharski 2005)
Magda (Oficyna Wydawnicza Kucharski 2006)

Nagrody i wyróżnienia

1965 Nagroda Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie za powieść Olivia (Londyn)
1971 Nagroda Fundacji Kościuszkowskiej za pracę doktorską (Nowy Jork)
1973 Nagroda im. Anny Godlewskiej za całokształt twórczości (Szwajcaria)
1987 Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka "za twórczość literacką na emigracji o Polakach i Polsce"
1990 Nagroda im. Bolesława Prusa "za powieści Cień księdza Piotra i Szmaragdowa zjawa, będące artystyczną kreacją epickiego obrazu losów polskiej inteligencji od czasów powstania styczniowego aż po I wojnę światową" (Lublin)
Nagroda "Wiadomości" (Londyn)
1993 Nagroda Światowej Federacji Stowarzyszenia Polskich Kombatantów za powieść Tajemnica zwyciężonych (Londyn 1993)
1995 Nagroda Fundacji im. Władysława i Nelli Turzańskich (Kanada)
1997 Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej^[3]
2003 Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej^[4]
2006 Przedstawiona przez Międzynarodowy Komitet Polsko-Amerykański do literackiej Nagrody Nobla
Krzyż Armii Krajowej
Medal „Zasłużony dla Kultury Polskiej”^[5]

Uwagi

↑ Stanisław Edward Mostwin zmarł 30 maja 2011 w Baltimore.

Przypisy

↑ Lista laureatów – 1951-2011
↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 34.
↑ M.P. z 1998 r. nr 1, poz. 21
↑ M.P. z 2004 r. nr 2, poz. 39
↑ Danuta Mostwin (1921-2010)

Linki zewnętrzne

[death-1] Stanisław Edward Mostwin zmarł 30 maja 2011 w Baltimore.

[2] Lista laureatów – 1951-2011

[3] Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 34.

[4] M.P. z 1998 r. nr 1, poz. 21

[5] M.P. z 2004 r. nr 2, poz. 39

[6] Danuta Mostwin (1921-2010)

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]