| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk przyrodniczych | |
| Specjalność: botanika | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Profesura | |
| Polska Akademia Umiejętności | |
| Status |
członek korespondent |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
Dezydery Szymkiewicz (ur. 1 czerwca 1885 we wsi Wilki na Litwie, zm. 15 maja 1948 w Krakowie) – polski botanik.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Od 1902 studiował nauki mechaniczne i architektoniczne w Politechnice Warszawskiej. W 1905 za udział w strajku studenckim został relegowany z uczelni. Naukę kontynuował na studiach fizycznych i biologicznych w uniwersytecie w Paryżu. W 1920 rozpoczął pracę w Katedrze Botaniki Systematycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, w której kierownikiem był Władysław Szafer. 11 czerwca 1923 został doktorem w zakresie botaniki. W 1925 przeniósł się do Lwowa obejmując kierownictwo Katedry Botaniki Ogólnej i Fizjologii Roślin miejscowej politechniki. Funkcję tę sprawował do 1939. Był przewodniczącym lwowskiego oddziału Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Od 1925 profesor nadzwyczajny, a od 1936 profesor zwyczajny. Wyjechał ze Lwowa wiosną 1944, przed ponownym zajęciem miasta przez Armię Czerwoną. Po wojnie (1946) objął Katedrę Ekologii Roślin i Klimatologii UJ. Jednocześnie był dyrektorem Instytutu Badawczego Leśnictwa w Krakowie.
Był autorem pierwszego polskiego podręcznika ekologii roślin. Wydał także pierwszy polski podręcznik akademicki do nauki botaniki, dwuczęściową Botanikę, którą uznano za pierwszy podręcznik botaniki na europejskim poziomie napisany przez polskiego autora[1]. W pracy naukowej zajmował się ekologią eksperymentalną roślin, klimatologią i biometryką botaniczną oraz geografią roślin. Wykazał między innymi, że rośliny górskie nie są kserofitami, lecz hygrofitami, mimo ich częściowego kseromorfizmu. Jako pierwszy w Polsce badał wpływ klimatu na czynności fizjologiczne roślin.
Od 1945 członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności; od 1920 – współpracownik jej Komisji Fizjograficznej[2]. Otrzymał Złoty Krzyż Zasługi uchwałą prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 8 VIII 1946.
Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[3].
Materiały archiwalne Dezyderego Szymkiewicza znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie[4].
Wybrane publikacje naukowe
[edytuj | edytuj kod]- Badania biometryczne nad gatunkami rodzajów Senecio i Ligularia (1923)
- Etudes climatologiques (1923–1947 33 części)
- Bibliografia flory polskiej (1925)
- Botanika (1928)
- Badania ekologiczne (1932-1934)
- Ekologia roślin (1932)
- Szkice z geografii roślin (1935-1939)
- Doświadczenia nad żyznością torfów (1936)
- Zadania i metody statystyki (1948)
- Jak żyją rośliny, gdy nikt o nie dba (1949)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Köhler 2015 ↓, s. 248.
- ↑ Piotr Köhler: Botanika w Towarzystwie Naukowym Krakowskim, Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności (1815-1952).. Kraków 2002.
- ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 291, ISBN 978-83-233-4527-5.
- ↑ Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-02-21].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Piotr Köhler: Szymkiewicz Dezydery. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 50. Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Polska Akademia Umiejętności, 2015, s. 247–250. ISBN 978-83-63352-37-0.
- Biogramy uczonych polskich, Część II: Nauki biologiczne (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985
