Dom Literatów

nr rej. Gminna ewidencja zabytków – Kraków[1]
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Adres	ul. Krupnicza 22
Typ budynku	kamienica
Architekt	Henryk Lamensdorf
Rozpoczęcie budowy	1911
Ukończenie budowy	1914
Pierwszy właściciel	Adolf Lebeskind
Położenie na mapie Krakowa Dom Literatów
Położenie na mapie Polski Dom Literatów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Dom Literatów
50°03′48″N 19°55′44″E/50,063333 19,928889
Multimedia w Wikimedia Commons

Dom Literatów – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy ulicy Krupniczej 22, na Piasku.

W latach 1945–1995 mieścił się w niej Dom Literatów, należący do Związku Literatów Polskich.

Trzypiętrowa kamienica zbudowana została w latach 1911-1914 wg projektu Henryka Lamensdorfa. Przed wojną należała do krakowskiego adwokata Adolfa Lebeskinda i jego żony Heleny z Hochstimów. Była to kamienica czynszowa, z mieszkaniami pod wynajem, na parterze znajdowały się sklepy i kawiarnia^[2]. W czasie II wojny światowej funkcjonował jako hotel dla urzędników III Rzeszy, tuż po wyparciu Niemców w 1945 roku służył jako kwatera dla oficerów Armii Czerwonej. W styczniu 1945 roku do Krakowa przyjechał z Lublina w randze kapitana LWP Adam Ważyk z zadaniem zorganizowania krakowskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Literat Tadeusz Kwiatkowski zaproponował na siedzibę kamienicę przy ul. Krupniczej 22, którą znał sprzed wojny. 14 lutego 1945 roku dom został przydzielony Związkowi przez pełnomocnika Rządu Tymczasowego na województwo krakowskie^[3].

Sala na parterze pełniła funkcję stołówki oraz miejsca zebrań. Na I piętrze mieściły się biura, gabinet prezesa, biblioteka i pokój gościnny. W trzech oficynach znajdowały się lokale mieszkalne dla literatów i ich rodzin. Mieszkało, tu w różnym okresie, kilkudziesięciu literatów z rodzinami, łącznie przez budynek przewinęło się ponad 100 osób. Dom zwany był przez Gałczyńskiego – jednego z mieszkańców – „Domem czterdziestu wieszczów”^[3].

W 2017 roku wydawnictwo Księgarnia Akademicka wydało książkę Anny Grochowskiej Wszystkie drogi prowadzą na Krupniczą, poświęconą dziejom budynku^[4].

W roku 2016 kamienica miała 23 współwłaścicieli, którzy nie mogli dojść do porozumienia w sprawie dalszych losów budynku^[5].

Wśród lokatorów kamienicy znajdowali się:^[3]

Wieloletnią szatniarką byłą Karolina Surówka – „pani Lola”^[7].

• Barbara Zbroja Leksykon architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie w latach 1868-1939, Wydawnictwo Wysoki Zamek, Kraków 2023, ISBN 978-83-966500-2-3 s. 136
• Praca zbiorowa Encyklopedia Krakowa, wydawca Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, Kraków 2023, ISBN 978-83-66253-46-9 t. I s. 271-272

• Film o Domu Literatów