Drużyna (herb szlachecki)

Drużyna

Herb Drużyna
Typ herbu	szlachecki
Alternatywne nazwy	Druszyna, Szreniawa bez Krzyża, Corrulus, Curvatura, Krzywaśnic, Krzywaśny

Drużyna (Druszyna, Szreniawa bez Krzyża, Corrulus, Curvatura, Krzywaśnic, Krzywaśny) – polski herb szlachecki.

W polu czerwonym krzywaśń srebrna. Klejnot: Lwia głowa na wprost, między dwoma rogami myśliwskimi z dzwonkami sokolimi złotymi.

W polu czerwonym rzeka srebrna w skos, czyli jak S przewrócone płynąca. W klejnocie głowa lwa złota bez korony między dwiema trąbami myśliwskimi, u każdej z nich cztery dzwonki wiszą. Jedni go familianci tak zażywają, że na wierzchu rzeki kładą krzyż i to zowią Śreniawa, drudzy bez krzyża rzekę noszą i chcą to mieć Drużyną. Inni lwa na hełmie nie zażywają, ale tylko same trąby^[1].

Najwcześniejsze źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae polskiego historyka Jana Długosza, który uznaje go za rdzennie polski. Zapisuje on informacje o herbie wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich we fragmencie: "Druszyna a domo Srzenyawa absque cruce in campo rubeo defert Genus Polonicum in effusionem pronum sanguinis, beati Stanislai reum."^[2].

Herb Drużyna jest pierwotną wersją herbu Szreniawa. Tak też o nim mówi Bartosz Paprocki w Herbach Rycerstwa Polskiego, powołując się na Długosza, który, opisując śmierć bpa Stanisława w 1060 r. wymienia Szreniawitów, gdzie w opisie herbu nie wspomina się o krzyżu, a jedynie o samej rzece w tarczy. Taką właśnie pieczęcią posługiwał się jeszcze początkowo w 1371 r. Jan Kmita, starosta ruski, przed uzyskaniem stanowiska starosty krakowskiego. Część spośród rodów pieczętujących się herbem Drużyna, stanowiła faktycznie drużynę tego starosty i pozostała przy tej wersji herbu. Zauważyć należy, że w większości byli to krewni starosty. Ważną wskazówką jest fakt że od tego momentu pojawiać się zaczyna w zapiskach nowa proklama starożytnego herbu Szreniawa- a mianowicie Drużyna. Konkludując, pierwotnie funkcjonował herb o nazwie Szreniawa, ale bez krzyżyka^[3], a od 1371 r., gdy udostojniony dodaniem krzyżyka herb zatrzymał proklamę Szreniawa, pozostający przy wcześniejszej wersji herbu wprowadzili dla odróżnienia nowe zawołanie – Drużyna.

Najkompletniejszą dotąd listę herbownych używających herbu Drużyna przedstawił Tadeusz Gajl:

Białonocki, Białowodzki, Biechowski, Blencki, Blęcki, Bochun, Boczowski, Bohun, Borzysławski, Charzewski, Charzowski, Chorzewski, Czemierz, Czerniawski, Czernichowski, Drużyna, Haraim, Ilikowski, Kowarski, Kozubowski, Kozubski, Laskowski, Lipski, Lutomski, Łapanowski, Mikulski, Mstowski, Niedźwiecki, Niedźwiedzki, Rogowski, Rożen, Rzecki, Sąspowski, Skarbek, Skotnicki, Skupniowski, Słupski, Sowa, Stadnicki, Szow, Szowa, Tęgoborski^[4]. Odmianą herbu Drużyna – Szreniawą bez Krzyża pieczętowali się Lubomirscy.

• Szreniawa (herb szlachecki)
• heraldyka
• Herb Szydłowca

• Zygmunt Celichowski: Jan Długosz, "Insignia seu clenodia regis et regni Poloniae.Z kodeksu kórnickiego.". Poznań: Zygmunt Celichowski, 1885.