Po dyskusji zakończonej 17 września 2010 artykułowi Charles Darwin przyznano status Artykułu na Medal. Zobacz dyskusję |
Po dyskusji zakończonej 15 stycznia 2010 artykułowi Charles Darwin przyznano status Dobrego Artykułu. Zobacz dyskusję |
Artykuł Charles Darwin pojawił się 30 grudnia 2009 na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”. |
Tłumaczenie medalowego artykułu z en.wiki w ramach WP:TM. Zapraszam do oceny i poprawy błędów stylistycznych przed zgłoszeniem do DA. Niestety przegapiliśmy dwusetną rocznicę narodzin i 150. rocznicę publikacji O powstawaniu gatunków, ale teraz można to nadrobić. Stiepan Pietrov (dyskusja) 17:03, 20 gru 2009 (CET)
- Pierwszy rzut oka - dużo czerwonych linków, m.in. "Zobacz więcej w osobnym artykule: Lista prac Charlesa Darwina." Kluczowe, jak powyższy przydałoby się zaniebieszczyć. Przykuta (dyskusja) 13:30, 21 gru 2009 (CET)
- Większość tych czerwonych linków powinna w przyszłości prowadzić do wartościowych artykułów. Co do podanego przez Ciebie, to długo się zastanawiałem nad zasadnością istnienia tego hasła, jeśli nie ma osobnych artykułów opisujących prace Darwina. Póki co go usunę. Jest zbyt dużo pracy przy innych, ważniejszych artykułach związanych z Darwinem. Stiepan Pietrov (dyskusja) 13:56, 21 gru 2009 (CET)
- też jestem za zostawieniem czerwonych linków, kierują do haseł które powinny powstać, więc są potrzebne. Filip em 18:34, 27 gru 2009 (CET)
- Większość tych czerwonych linków powinna w przyszłości prowadzić do wartościowych artykułów. Co do podanego przez Ciebie, to długo się zastanawiałem nad zasadnością istnienia tego hasła, jeśli nie ma osobnych artykułów opisujących prace Darwina. Póki co go usunę. Jest zbyt dużo pracy przy innych, ważniejszych artykułach związanych z Darwinem. Stiepan Pietrov (dyskusja) 13:56, 21 gru 2009 (CET)
- sporządzał mapy wybrzeża Ameryki Południowej, Darwin prowadził teoretyczne rozważania na temat geologii i wymierania olbrzymich ssaków]] – zdanie jest niezrozumiałe, zapewne czegoś w nim brak.--Bonio (dyskusja) 13:06, 27 gru 2009 (CET)
- Zrobione – była to część opisu spod ilustracji. Stiepan Pietrov (dyskusja) 13:18, 27 gru 2009 (CET)
- wiem że nie jest to uregulowane, ale w tak długim haśle we wstępie nie potrzeba już przypisów. Wstęp powinien być streszczeniem całego hasła, a skoro jest streszczeniem, przypisy ze wstępu powinny znaleźć się w dalszej części. Filip em 18:34, 27 gru 2009 (CET)
Pewne kwestie (na początek na podstawie sekcji "Dzieciństwo i edukacja") pozostają do wyjaśnienia:
- 1) Czy Darwin rozpoczął studia w Edynburgu razem z bratem Erasmusem (obaj podjęli naukę w tym samym czasie) czy tez jego brat studiował tam wcześniej i Charles poszedł w jego ślady (info z DE wiki)?
- W źródle z przypisu do tego paragrafu jest napisane:
As I was doing no good at school, my father wisely took me away at a rather earlier age than usual, and sent me (October 1825) to Edinburgh University with my brother, where I stayed for two years or sessions. My brother was completing his medical studies, though I do not believe he ever really intended to practise, and I was sent there to commence them.
- W artykule o Erasmusie na en.wiki jest napisane (bez przypisu niestety):
In 1822 Eras went on to a medical course at Christ's College, Cambridge. When it came to be time for his one year external hospital study in 1825 he went to Edinburgh University, accompanying his younger brother who was just starting a course there in medicine.
- Brat Charlesa studiował medycynę w Cambridge, a do Edynburga udał się jedynie na rok "praktyk studenckich w szpitalu". Charles poszedł w jego ślady, ale tylko jeśli chodzi o kierunek studiów. Proponuję takie uściślenie:
- Następnie w październiku 1825 wraz z bratem Erasmusem rozpoczął naukę na Uniwersytecie w Edynburgu; on jako student 1 roku, a Erasmus jako praktykant w szpitalu w ramach ostatniego roku studiów medycznych. Stiepan Pietrov (dyskusja) 18:38, 28 gru 2009 (CET)
- Zrobione Stiepan Pietrov (dyskusja) 16:32, 29 gru 2009 (CET)
- Następnie w październiku 1825 wraz z bratem Erasmusem rozpoczął naukę na Uniwersytecie w Edynburgu; on jako student 1 roku, a Erasmus jako praktykant w szpitalu w ramach ostatniego roku studiów medycznych. Stiepan Pietrov (dyskusja) 18:38, 28 gru 2009 (CET)
- Brat Charlesa studiował medycynę w Cambridge, a do Edynburga udał się jedynie na rok "praktyk studenckich w szpitalu". Charles poszedł w jego ślady, ale tylko jeśli chodzi o kierunek studiów. Proponuję takie uściślenie:
- 2) Kwestia referatu Darwina przed Plinian Society: czy jego wystąpienie dotyczyło wyłącznie odkrycia jaj pijawek (ang. skate leech) w ostrygach czy tez również organów motorycznych u jaj przedstawiciela mszywiołów (tak to się chyba odmienia) jak wspomniano tu? Te pijawki to Pontobdella muricata i z pewnością mają jakąś pełniejszą nazwę w jęz. polskim (nie jestem specjalistka wiec nie mogę tu pomóc).
- Za podanym przez Ciebie źródłem:
He addressed the Society once, on March 27, 1827, on two observations on sea-shore animals.—1. That the ova of Flustra possess organs of motion, 2. that the small black globular body hitherto mistaken for the young of Fucus loreus is in reality the ovum of Pontobdella muricata.
- Proponuję zmienić "W marcu 1827 na spotkaniu Plinian Society przedstawił swoje odkrycie, że czarne zarodniki znajdowane w muszlach ostryg są jajami pijawek" na:
- Na spotkaniu Plinian Society przemawiał tylko raz, 27 marca 1827, gdy przedstawił dwa odkrycia: że jaja przedstawiciela mszywiołów posiadają organy motoryczne oraz że czarne zarodniki znajdowane w muszlach ostryg są jajami pijawek Pontobdella muricata. Stiepan Pietrov (dyskusja) 18:38, 28 gru 2009 (CET)
- Proponuję zmienić "W marcu 1827 na spotkaniu Plinian Society przedstawił swoje odkrycie, że czarne zarodniki znajdowane w muszlach ostryg są jajami pijawek" na:
- 3) Co dokładnie opublikowano w Illustrations of British Entomology? Opis znaleziska Darwina? Czy może raczej wymieniono go z nazwiska jako zbieracza jak wspomniano tu?
As has often been pointed out, this exact wording was not printed in Stephens. But the entry in volume 3 (p. 266) states: 'captured by the Rev. F. W. Hope and C. Darwin, Esq., in North Wales' and a newly discovered entry in the appendix to volume 5 is close to the mark "Taken in North Wales by C. Darwin, Esq."
- Można uściślić zdanie "Niektóre z jego znalezisk opublikowano w Illustrations of British Entomology Jamesa Francisa Stephensa.":
- Opisy niektórych z jego znalezisk opublikowano w Illustrations of British Entomology Jamesa Francisa Stephensa. Stiepan Pietrov (dyskusja) 18:49, 28 gru 2009 (CET)
- ZrobioneStiepan Pietrov (dyskusja) 16:32, 29 gru 2009 (CET)
- Opisy niektórych z jego znalezisk opublikowano w Illustrations of British Entomology Jamesa Francisa Stephensa. Stiepan Pietrov (dyskusja) 18:49, 28 gru 2009 (CET)
- Można uściślić zdanie "Niektóre z jego znalezisk opublikowano w Illustrations of British Entomology Jamesa Francisa Stephensa.":
Pozdrawiam. Kleib (dyskusja) 17:10, 28 gru 2009 (CET)
Dziękuję za odpowiedz:
- Ad. 1) OK;
- Ad. 2) Tutaj przydałaby się pomoc specjalisty. 1) Te organy motoryczne to może "organelle ruchu" (???); 2) "czarne zarodniki" były wcześniej uważane za "młode" morszczynu (Fucus loreus) (tekst Darwina, patrz akapit 12) – stąd proponowałabym: "czarne granulki (???) znajdowane NA muszlach ostryg uważane wówczas za "młode" morszczynu są jajami pijawek Pontobdella muricata", przy czym "młode" trzeba zastąpić terminem specjalistycznym. Morszczyn rozmnaża się przez fragmentację plechy i płciowo. Zarodniki kojarzą mi się raczej z rozmnażaniem bezpłciowym, ale może za czasów Darwina uważano, że morszczyny rozmnażają się przez zarodniki albo może akurat ten konkretny Fucus tak ma?
- Ad. 3) OK. Na tej samej stronie:
Whilst he was an undergraduate at Cambridge, Darwin had sent records of insects that he had captured to James Francis Stephens, and some of these were published in Illustrations of British entomology.
- Ostateczną wersję info w tekście artu wypadałoby opatrzyć przypisami. Pozdrawiam. Kleib (dyskusja) 09:07, 29 gru 2009 (CET)
- Sekcja Uwagi jest dość dziwaczna. Nie widziałem niczego podobnego w innych artykułach. Może warto ją zintegrować z głównym artykułem? Bluszczokrzew (dyskusja) 10:05, 29 gru 2009 (CET)
- Może warto zintegrować tę sekcję z przypisami? Kleib (dyskusja) 10:08, 29 gru 2009 (CET)
- Zrobione Stiepan Pietrov (dyskusja) 20:02, 29 gru 2009 (CET)
Kolejne punkty do wyjaśnienia:
- 1) Sprawa zapisu nazwy statku. Zgodnie z opinia eksperta z poradni PWN nazwę statku powinno się zapisywać jako HMS Beagle, raczej bez cudzysłowów;
- Zrobione Stiepan Pietrov (dyskusja) 20:02, 29 gru 2009 (CET)
- 2) "Badanie geologii" trzeba zastąpić albo "badaniami geologicznymi" albo bardziej szczegółowymi nazwami metod badan stosowanych przez Darwina. Geologia to termin określający naukę a nie budowę geologiczną;
- Zrobione przez Ciebie. Stiepan Pietrov (dyskusja) 15:28, 29 gru 2009 (CET)
- 3) Jakie dzienniki/notatniki prowadził Darwin? – w tekście nagle pojawiają się "Czerwony notatnik" i notatnik "B". Darwin zapełnił wiele notatników, może warto wspomnieć o ich istnieniu w tekście? Albo załączyć listę najważniejszych publikacji i manuskryptów?
- Wystarczy osobny artykuł Lista prac Charlesa Darwina? Stiepan Pietrov (dyskusja) 15:28, 29 gru 2009 (CET)
- Wydaje mi się, ze jakiś skrót publikacji by się jednak przydał. Osobna lista może powstać niezależnie i do artu o Darwinie wstawi się ja jako link do osobnego artykułu. Kleib (dyskusja) 17:07, 29 gru 2009 (CET)
- Wystarczy osobny artykuł Lista prac Charlesa Darwina? Stiepan Pietrov (dyskusja) 15:28, 29 gru 2009 (CET)
- 4) W jakim celu umieszczono angielskie teksty w nawiasach: "jeden długi tok rozumowania" (one long argument), ukaże się w pełniejszym świetle (light will be thrown on the origin of man and his history) czy opus magnum (big book)? Czy są to oryginalne określenia Darwina? Jeśli tak, to trzeba by to jakoś zaznaczyć; jeśli nie, to chyba można je usunąć?
Pozdrawiam. Kleib (dyskusja) 10:24, 29 gru 2009 (CET)
- Owszem, cytaty angielskie są oryginalnymi sformułowaniami Darwina. Wprowadziłem je podczas korekty językowej i przeredagowywania całego artykułu, ponieważ, jak może zauważyłeś, ich polskie tłumaczenie nie jest dosłownym przekładem angielskim zwrotów. Nie mogłem tłumaczyć ich dosłownie, ponieważ gwałciłoby to reguły języka polskiego (często są to idiomy); z drugiej strony pomyślałem, że dobrze byłoby, aby osoby znające dobrze angielski wiedziały, jak słowa Darwina brzmiały w oryginale. Pozdrawiam Andrzej Matras (dyskusja) 15:54, 30 gru 2009 (CET)
- dopisuję się do uwagi Kleib o zbędnych przypisach rzeczowych - nie będzie problemem wplecenie tych uwag w tekście, w nawiasach czy nawet w odrębnych akapitach. dla mnie jest to zupełnie niezrozumiały zabieg. Moim zdaniem bibliografia powinna być punktowana, a nie numerowana - mamy już w haśle jedną punktowaną listę przypisów, druga wprowadza zamieszanie (a numery niczemu nie służą). Filip em 15:12, 29 gru 2009 (CET)
- Zrobione Sekcji "Uwagi" nie ma. Gdzie miałem pomysł, wplotłem w tekst, a gdzie nie, wstawiłem w formie przypisu. Bibliografia wypunktowana. Stiepan Pietrov (dyskusja) 20:02, 29 gru 2009 (CET)
- dopisuję się do uwagi Kleib o zbędnych przypisach rzeczowych - nie będzie problemem wplecenie tych uwag w tekście, w nawiasach czy nawet w odrębnych akapitach. dla mnie jest to zupełnie niezrozumiały zabieg. Moim zdaniem bibliografia powinna być punktowana, a nie numerowana - mamy już w haśle jedną punktowaną listę przypisów, druga wprowadza zamieszanie (a numery niczemu nie służą). Filip em 15:12, 29 gru 2009 (CET)
- Darwin nie był katolikiem więc nie chodził na mszę, ale raczej na nabożeństwo. Zamiast w dobie rewolucji powinno być w dobie przemian. Słowo rewolucja ma nieco negatywne konotacje, a od wywalczenia niepodległości przez Argentynę mimęło sporo czasu.--Bonio (dyskusja) 21:55, 31 gru 2009 (CET)
- Zrobione Stiepan Pietrov (dyskusja) 22:33, 1 sty 2010 (CET)
Czego brakuje?[edytuj kod]
Czego w tym artykule brakuje do AnM? --Orbwiki107 (dyskusja) 12:42, 4 sie 2010 (CEST)
- Zajrzyj na Wikipedia:Warsztat_PANDA#Charles_Darwin. Jako że nikt się nie odzywa, to myślę, że można go zgłosić do AnM i się przekonać czy czegoś rzeczywiście brakuje. Stiepan Pietrov (dyskusja) 15:04, 4 sie 2010 (CEST)
z WP:PANDA po raz drugi[edytuj kod]
W zasadzie nie wiem, czemu hasło z projektu Tłumaczenie Miesiąca nie zostało zgłoszone od razu do medalu. Pełniejsze i lepiej uźródłowione od odpowiednika z en.wiki. Co o tym sadzicie? dkuba 79.190.204.10 (dyskusja) 16:03, 7 lip 2010 (CEST)
- Myślę, że można zgłosić do AnM i zobaczymy czy ma jakieś braki jeszcze :] Stiepan Pietrov (dyskusja) 16:09, 18 lip 2010 (CEST)
Pewna krytyka[edytuj kod]
Artykuł jest tłumaczeniem z enwiki i ma, podobnie jak oryginał, pewne wady. Za dużo ciekawostkowych drobiazgów (jakie znaczenie ma z kim się znał brat Darwina, albo z kim podróżował nauczyciel preparatyki Darwina długo przed spotkaniem Darwina, argumenty za małżeństwem itp. itd. dziesiątki innych) i za dużo przymiotników i innych ochów, achów: Podekscytowany Darwin, "długo wyczekiwanego przez obie strony". Przez to czyta się jak jakiś tabloid. Z drugiej strony Darwin przeprowadził kapitalne badania nad wieloma grupami organizmów, wąsonogów, które w artykule sa zaledwie sygnalizowane,a warto by je omówić. Dobrze by było oddzielić temat badań naukowych od życiorysu, bo się przeplata tak, że trudno śledzić co on faktycznie zrobił w nauce, poza ewolucją. A zrobił dużo. Te różne obszerne teksty o użyciu darwinizmu do mało zbożnych celów są dość niezręczne - widać, że Anglosasi starali się maksymalnie lawirować, by jak najmniej pisać, że Darwin miał poglądy wg dzisiejszych norm niezbyt politycznie poprawne, a jak najwięcej zasugerować, że w sumie to on był politycznie poprawny i humanista (przy czym widać, że niezbyt rozumieją to słowo). Wreszcie brakuje polskiej literatury - jest wszak parę biografii i ksiązek o Darwinie, są też jego prace wydane po polsku, a tymczasem tytuły prac w tekście są po angielsku. --Piotr967 podyskutujmy 20:59, 20 wrz 2010 (CEST)
P.S. Fatalnym zwyczajem jest praktyka by "wiedza globalna" była wyłącznie wiedzą autorów enwiki. Co polega na tym, że tłumacze całkowicie ignorują dane zamieszczone przez polskich wikipedystów na plwiki, tak jakby enwiki zawierał wiedzę całego świata. Przykładem jest usunięcie z bibliografii M. White, J. Gribbin: Darwin, żywot uczonego, Prószyński i Ska i innych prac, które były przed skasowaniem polskiego hasła. --Piotr967 podyskutujmy 21:09, 20 wrz 2010 (CEST)
Całe akapity do usunięcia lub radykalnego skrócenia. Nie chcę tego jednak robić, póki nie okaze się, że nie dojdzie do wojny edycyjnej. Kolejna rzecz - anglocentryzm - dlaczego o rocznicy 200 lecia urodzin jest tylko w kontekście USA i Wlk. Brytanii? Zapewniam, że rok Darwina obchodzono i w innych krajach, trudno też uznać by akurat USA było szczególnie ważne pod względem uznania darwinizmu. --Piotr967 podyskutujmy 21:18, 20 wrz 2010 (CEST)
Jeszcze jedno: o co chodzi: Nazwy systematyczne taksonów, które Darwin jako pierwszy opisał naukowo są oznaczane skrótem "Darwin? O to, że Darwin jest podawany jako kreator ustanowionych przez siebie taksonów? Ale przecież, to trywialne i nie odnosi się do Darwina, a do wszystkich kreatorów taksonów. I skrótem od czego jest słowo Darwin :) --Piotr967 podyskutujmy 21:32, 20 wrz 2010 (CEST)
Darwin popierał kazirodztwo[edytuj kod]
Npiszcie, że Darwin początkowo popierał kazirodztwo, twierdząc, że dzieci inteligentnego rodzeństwa będą jeszcze bardziej inteligntne. Spodziewał się, że stworzy superistotę, a tymczasem doprowadził do narodzin niezdrowych dzieci.
- Przydałoby się konkretne źródło do tego. Stiepan Pietrov (dyskusja) 16:23, 30 maj 2011 (CEST)
Techniczne[edytuj kod]
Nazewnictwo[edytuj kod]
Tutaj czytamy: "Jego obserwacje i teorie potwierdzały uniformitarystyczne poglądy Charlesa Lyella, Jednak link od "uniformitarystyczne" prowadzi do aktualizm. W którą stronę należy ujednolicić? Marek Mazurkiewicz (dyskusja) 10:13, 25 lut 2016 (CET)