Dawne zdjęcia
[edytuj kod]Proponuję dodanie linku do strony ze starymi zdjęciami Opola. http://wroclaw.hydral.com.pl/test.php?miasto=3752
WikiProjekt
[edytuj kod]Zapraszam wszystkich do Wikipedia:WikiProjekt Śląsk Opolski. LUCPOL 18:04, 16 paź 2006 (CEST)
Etymologia
[edytuj kod]W artykule jest napisane: "Pierwotnie opole oznaczało związaną wspólnymi prawami i obowiązkami wspólnotę rodową i terytorialną. Jedna z takich wspólnot dała początek miastu." Natomiast Staroczeski słownik (Staročeský slovník) podaje: "opolé - pláň, rovina", to znaczy błonie, równina. Czy może ktoś zna źródło informacji o "opole=wspólnota"? --Luděk 18:32, 19 mar 2007 (CET)
"Toczyło się (życie społeczne) w obrębie niewielkich jednostek gospodarczych i administracyjnych. Znamy ich nazwę. U nas brzmiała ona: opole..." - Paweł Jasienica "Polska Piastów" str. 26, wyd. 8 z 1985r Warszawa PIW. Ponadto, istnieje w Polsce miasto Opole Lubelskie. Czesi z Lubelszczyzną niewiele mają wspólnego, co może świadczyć przeciwko czeskiej etymologii również śląskiej nazwy miejscowej. Oronárë
Górny Śląsk, Śląsk Opolski czy Opolszczyzna?
[edytuj kod]Opole nie leży na Górnym Śląsku tylko na Śląsku Opolskim!!! Do poprawkizelek31
Bzdura - Opole to historyczna stolica Górnego Śląska!!! Sil
Nie ma czegoś takiego jak Śląsk Opolski czy Opolszczyzna, to część Górnego Śląska. Śląsk dzieli się na Dolny (ze stolicą we Wrocławiu) i Górny (z historyczną stolicą w Opolu).
Uważam, że powinno być napisane, iż miasto leży na Opolszczyźnie. Tak, kiedyś to był Górny Śląsk ale od 1945 ta ziemia stała się Opolszczyzną. Ziemię przejęli Polacy i zaproponowali nasze nazewnictwo, które się przyjęło czego dowodem jest to, że obroniono istnienie woj. opolskiego w 1999. Jakoś Opolanie nie chcieli być widziani jako część Górnego Śląska. Już od dawna byli odrębną ziemią czego przykładem jest nazewnictwo. Niemcy też robili takie rzeczy, że przyłączali np część Łużyc do Śląska i kazali ludziom mówić, że ta część Łużyc to Śląsk mimo, że ta część leżała w obrębie prowincji Śląsk tylko ok 100 lat. To jest polska wikipedia i artykuły tutaj szczególnie te historyczne powinny być pisane z polskiego punktu widzenia a nie obcego nam. Jeśli ktoś chce pisać, że to jest górny Śląsk to niech idzie na śląską wikipedię albo niemiecką i tam pisze do woli ale tu jest polska wikipedia. --Adam81w (dyskusja) 19:24, 4 wrz 2008 (CEST)
Opolszczyzna? Nawet wikipedia przekierowuje tę nazwę na Śląsk Opolski, gdzie słusznie napisano, że Śląsk Opolski to synonim województwa opolskiego, natomiast regionalnie rzecz ujmując, to część Górnego Śląska. Największy subregion Górnego Śląska. A Opole jest stolicą tego regionu. Lauro (dyskusja) 12:03, 5 wrz 2008 (CEST)
Opole leży na Górnym Śląsku tak samo jak Katowice, Opava, Gliwice, Bytom czy Bielsko. Dyskusja jest niepotrzebna. Opolszczyzna czy Śląsk Opolski to sztuczne terminy wprowadzone po to, żeby nie mówić "Śląsk Niemiecki". Ozi64 dyskusja 16:26, 5 wrz 2008 (CEST)
Śląsk Opolski to część Górnego Śląska, tak jak Śląsk Katowicki, Opawski, Cieszyński, Pszczyński i Rybnicki. Odsyłam do wykładu dr Greinera - http://gornoslaskie-dziedzictwo.com/index.php?action=wyklad . Dla naukowców nie ma wątpliwości więc o czym dyskutować? Mayor (dyskusja) 19:39, 5 wrz 2008 (CEST)
Grze84 (dyskusja) 18:27, 6 wrz 2008 (CEST) Witam, wydaje mi się, że powinno się wyraźnie oddzielić kilka spraw. Po pierwsze Opole leży w historycznym regionie Górny Śląsk, który istnieje na takich samych prawach jak historyczne regiony Mazowsze, Małopolska czy Wielkopolska. Obok tego istnieją województwa, których granice nie wszędzie pokrywają się z granicami regionów historycznych. Nie znaczy to jednak wcale, że np Namysłów nie leży w historycznym regionie Dolny Śląsk, a Opole w regionie Górny Śląsk. Obecnie istnieją przecież i inne, całkowicie już absurdalne sytuacje, z których najjaskrawszą chyba jest fakt, że Częstochowa jest częścią województwa Śląskiego. Zmiany granic województw nie powodują zmiany granic regionów historycznych.
Wikipedysta Adam81w podnosi, że w okresie powojennym powstał nowy region, na który składają się zachodnie powiaty historycznego górnego śląska i wschodnie dolnego. Choć rzeczywiście od prawie 60 lat proces taki zachodzi, to jednak nie zmienia to faktu, że Opole wciąż leży w historycznej krainie Górny Śląsk. Ten nowy region po prostu nie jest regionem historycznym i fakt jego tworzenia się nie wpływa na granice regionów historycznych. Wydaje mi się, że w takim układzie (aby pogodzić obie strony) należy napisać, że Opole leży w krainie historycznej Górny Śląsk i jest stolicą województwa opolskiego. Trzeba też dodać, że po 1950, wraz z utworzeniem województwa, rozpoczął się proces tworzenia nowego regionu - Opolszczyzny, na którą składają się historyczne ziemie zarówno górnego jak i dolnego śląska i którego Opole jest stolicą. O tym ostatnim wypada wspomnieć bo jednak jest osobny artykuł o Śląsku Opolskim, który, co do swojego istnienia, nie budzi kontrowersji.
HM no tak Opole historycznie leżało na Górnym Śląsku ale Opolszczyzna jest jak najbardziej regionem historycznym tzn. istnieje już jakiś okres czasu i ma prawo być uznawana za odrębny od górnego Śląska region. W dawnych czasach istniało nawet księstwo Opolskie. Tak samo jak region łódzki to kiedyś była część innych regionów (mazowsza, ziemi łęczyckiej czy ziemi warszawskiej) a potem stała się odrębną krainą. Tak ja patrzę na opolszczyznę to jest dla mnie odrębna ziemia. To są dwa różne spojrzenia. Jedni patrzą na dłuższy historycznie okres, inni na krótszy (Opole dłużej leżało na górnym Śląsku niż na Opolszczyźnie). Mnie bliższe jest to drugie patrzenie. Widzenie w OPolu górnego Śląska jest dla mnie trochę obce (niechętne Polsce) i może takie patrzenie oznaczać ciągoty separatystyczne. Po drugie dla wielu ludzi lubiących patrzeć na Opole jako na Górny Śląsk - Śląsk dziś także leży w Niemczech a jest to nieprawda gdyż w niemczech dziś leży część łużyc przyłączona do prowincji Śląsk (Śląska??) przez niemiecką adminsitrację w 1816 roku. Ci ludzie akceptują więc że poprzez decyzję administracyjną można dodać jakąś ziemię (można coś zmienić) nazwijmy ją A do innej ziemi nazwijmy ją B i sprawić by od tej pory ta ziemia A była nazywana ziemią B a konkretnie częścią ziemi B. Dlaczego nie mogą więc zaakceptować polskich decyzji administracyjnych? Bo zrobili je Polacy? Po trzecie Opolszczyzna ma zupełnie inny charakter od górnego śląska - ta pierwsza ziemia ma charakter rolniczy a ta druga górniczy. Tak więc nie zgadzam się z wiekszoscią z was, że to jest częśc górnego śląska. To już jest inny region i jako taki musi być traktowany. Takie jest wg mnie i powinno być polskie spojrzenie na ten region a na polskiej wikipedii musi być prezentowany polski punkt widzenia. --Adam81w (dyskusja) 19:50, 7 wrz 2008 (CEST)
Podział Śląska na Górny i Dolny wyniknął z "działalności" Piastów (Polskiej dynastii panującej) i Niemcy nie mają tu nic do tego. Oczywiście okręg Zgorzelca nigdy nie leżał w historycznym regionie Śląsk, a był z nim połączony tylko administracyjne i to (jak zauważyłeś) przez stosunkowo niedługi czas.
No i nie cała Opolszczyzna jest częścią historycznego regionu Góry Śląsk, a tylko jej wschodnia część (bez Brzegu, Namysłowa). To, że ta część jest rolnicza, a ta górnicza jest bez znaczenia. Tak samo na Dolnym Śląsku są rejony górnicze (np rejon Wałbrzycha czy Lubina) i rolnicze.
Chodzi mi o to aby odróżniać regiony historyczne (wykształcone jeszcze w Średniowieczu) od współczesnych. Dlatego wg mnie trzeba napisać, że Opole leży w historycznej krainie Górny Śląsk, ale jednocześnie jest stolicą nowego regionu - Opolszczyzny i stolicą województwa Opolskiego. Po prostu Opole nie przestało być po wojnie częścią historycznego Górnego Śląska. Tak samo Gorzów Wlkp. jest historycznie częścią Wielkopolski mimo, że tworzy teraz nowy region o starej nazwie - Ziemia Lubuska, a wcześniej był administracyjnie częścią Brandenburgii.
Poza tym obecne województwo Śląskie to też nie jest historyczny Górny Śląsk. To zlepek części historycznej Małopolski i Górnego Śląska.
Podsumowując nie mam nic przeciwko pisaniu, że Opole leży na Opolszczyźnie, ale nie można pisać obok tego że nie leży już na historycznym, Górnym Śląsku.Grze84 (dyskusja) 22:53, 7 wrz 2008 (CEST)
Opolszczyzna to tak samo durne określenie jakby ktoś napisał, że Strzelce leżą na Strzeleczcyźnie. to kolejne sztuczne określenie (jak np. Podbeskidzie) powstałe w okresie PRL-u, które ludzie sobie przyswoili. w dodatku Opolszczyzna jest tożsama z województwem opolskim, więc po co pisać dwa razy to samo? że leży na opolszczyźnie i w województwie opolskim? już nie wspomnę o tym jak dziwnie brzmi: Opole leży na Opolszczyźnie. a wszystkim sugerującym, że Opole nie leży na Górnym Śląsku (bo przecież jakimś cudem znienacka zmieniły się granice krain historycznych, o czym dowiadujemy się naturalnie z Wikipedii) radzę sięgnąć do pierwszej lepszej książki, zamiast wypisywać tego typu hasła. równie dobrze można by stwierdzić, że Sosnowiec leży teraz na Górnym Śląsku, bo na mapie tak jest -Pudelek (dyskusja) 19:12, 23 wrz 2008 (CEST)
Nikt nie neguje, że Opole leży w krainie historycznej Górny Śląsk (jest o tym w artykule). Ale ponieważ wytworzyło się obok tego określenie "Śląsk Opolski" (Opolszczyzna), które ma swój osobny artykuł to trzeba do niego odesłać w artykule o Opolu - stolicy Śląska Opolskiego (Opolszczyzny). Grze84 (dyskusja) 21:33, 23 wrz 2008 (CEST)
tyle, że jak mówiłem - to jest tylko powtórka. poza tym wychodzi na to, że najważniejsze w Opolu jest to, że jest położony na Opolszczyźnie (a co to jest? region, kraina? a może tylko termin), a nie, że jest stolicą województwa opolskiego i że leży na Górnym Śląsku. zmodyfikowałem nagłówek tak, że powinno być dobrze, gdyż nawet w wymiowie źle to brzmiało --Pudelek (dyskusja) 21:48, 23 wrz 2008 (CEST)
Ja bym w ogóle nie dyskutował z osobami pokroju Pudelka. To jest śląski separatysta. Cytat z jego strony użytkownika: "Tyn chop je zwolennikiem niepodległości Ślůnska lub jego powrotu do Macierzy (Niemiec)". A tutaj jest polska wikipedia. Pudelek może sobie iść na śląska wikipedie i tam szerzyć swoje pomysły. Polski pogląd na woj. opolskie jest taki, że to jest opolszczyzna i tyle. To się już utarło. Górny Śląsk to początkowo też był sztuczny termin. Tak jak i wszystkie inne nazwy geograficzne (tzn ktoś je wymyślił i tak się przyjęło). To jest żaden argument. To słowo Opolszczyzna musi zostać. Może nawet zniknąć słowo województwo opolskie. Nie obchodzi mnie czy separatystom się to podoba czy nie. Nie mają prawa wypisywać u nas swoich bzdur. Dla mnie to brzmi dobrze. Na pytanie Pudelka co to jest Opolszczyzna odpowiadam: region. Odrębny od miast aglomeracji katowickiej. Opole leżało na górnym śląsku kiedyś. Teraz leży na Opolszczyźnie. To jest już odrębna jak pisałem wyżej kraina od Górnego Śląska. Też ma praw być zauważona i opisana nie jako część Górnego Śląska (bo nim już nie jest) ale jako odrębny region. --Adam81w (dyskusja) 23:09, 15 paź 2008 (CEST)
Większych bzdur to ja w życiu nie słyszałem, Opole nie leży na Górnym Śląsku. A od kiedy to Opole nie leży na Górnym Śląsku. Po pierwsze to Komuna twierdzia, że Górny Śląsk ogranicza się tylko do aglomeracji katowickiej (gdzie Sosnowiec nazywano Górnym Śląskiem), więc to przenoszenie twierdzeń PRLowskich na grunt III RP. Widać niektórzy swoją wiedzę na o PRL-owskiej ideologii. Po drugie jak to jest, że tylko w Opolu i to w centrum twierdzą, że Opole to nie Górny Śląsk, natomiast obrzeżne dzielnice oraz powiat opolski mimo, że mieszkańcy uważają się za mieszkańców Śląska Opolskiego to jednocześnie także za mieszkańców większego regionu jakim jest Górny Śląsk.
Wyspa Pasieka w religiach ?
[edytuj kod]Zastanawiam się dlaczego Wyspa Pasieka jest umieszczona w dziale "Inne Religie" - przecież to jest częśc miasta a nie wyznanie. Proszę o poprawienie.
Handel
[edytuj kod]Tesco znajduje się chyba w Galerii Opolanin i budowa jest ukończona. Proszę o poprawę.
Jednopiętrowe Tesco w Galerii Opolanin, owszem, jest ukończone. W budowie jest nowa galeria handlowa, na terenie dawnej fabryki mebli. Krzysiek (dyskusja) 21:14, 30 gru 2007 (CET)
może ktoś podac źródło co do planów Ikei w Opolu? --Casanova (dyskusja) 22:33, 24 lip 2009 (CEST)
Mosty opola
[edytuj kod]Mam przynajmniej po jednym zdjęciu każdego mostu w Opolu i prosze o sugestie gdzie je umieścić?
Wyroki na b. prezydentów
[edytuj kod]Może warto dodać informacje o wyrokach w związku z b. prezydentami oraz innymi członkami władz Opola[1], [2], [3]. Z dostępnych informacji wynika, że prezydentami w tym okresie byli Leszek Pogan i Piotr Synowiec. Paweł Krawczyk (dyskusja) 16:37, 18 mar 2009 (CET)
Pobicie aktorów
[edytuj kod]To samo wydarzenie opisano chyba dwa razy - 1928 i 1929. Proszę o uporządkowanie.Xx236 (dyskusja) 10:04, 6 kwi 2009 (CEST)
Historia Opola
[edytuj kod]Czy nie dałoby się tych luźnych dat przerobić na jednolity tekst o historii i powstaniu Opola? Z tych dat mało wynika, brak jakichkolwiek informacji co się w danym okresie działo poza granicami miasta. Ugryz (dyskusja) 10:26, 4 wrz 2009 (CEST)
- bo to ma być historia Opola, a nie całej okolicy --Pudelek (dyskusja) 22:26, 7 wrz 2009 (CEST)
- Póki co jest kalendarium, z którego naprawdę mało wynika. Ty Marcin powinieneś jak mało kto wiedzieć jak się piszę artykuły historyczne...
- Domyślnie powinno być zarówno kalendarium i pełna historia miasta Opola jako osobne artykuły. W głównym artykule skrót najważniejszych wydarzeń miasta z Historia Opola. JDavid dyskusja 22:33, 7 wrz 2009 (CEST)
- to fakt, ale stworzenie osobnego artykułu o historii Opola to jednak sporo roboty będzie --Pudelek (dyskusja) 11:23, 9 wrz 2009 (CEST)
Opole istniało znacznie wcześniej, niż zostało wymienione w Geografie Bawarskim. Wykopaliska archeologiczne przyniosły prawie niespotykane wyniki na skalę europejską - a w artykule nie ma o tym nawet jednej wzmianki.
Świetna strona o historii miasta i klubu!
[edytuj kod]Wiele informacji nt. historii miasta Opola oraz historii największego klubu sportowego Opolszczyzny można znaleźć na stronie www.historia-odry.opole.pl . Może warto dodać link do stron związanych z Opolem??? Chyba to jest jedyna taka strona internetowa w Polsce!
Postkomuna w akcji
[edytuj kod]Wczoraj wpisałem następujący tekst: 30 styczeń 1990- funkcjonariusze Wydziału "C" opolskiej SB formalnie zakończyli niszczenie dokumentów swojego resortu, trwające od 1987 r. W samych zakładach papierniczych w Krapkowicach zmielono, jako makulaturę, 23,5 tony dokumentów. Zniszczeniu uległy najważniejsze źródła dokumentujące działalność opolskiego aparatu represji w czasach PRL [1]. Tekst nie został dopuszczony,czy mamy nadal do czynienia z komunistyczną cenzurą?
- ↑ S. Białek, Brakowanie i niszczenie dokumentacji SB w województwie opolskim w latach 1987-1990. Ustalenia wstępne, "Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej" Warszawa 2009, t. II, , s. 72
Aglomeracja opolska
[edytuj kod]Jest w ogóle coś takiego? bo pierwszy raz spotykam się z takim wyrażeniem. Chyba nie wystarczy dodać okoliczne wioski czy powiat, aby powstała aglomeracja? --Pudelek (dyskusja) 17:18, 10 cze 2011 (CEST)
- W kręgu naukowym została wydzielona. Publikacja Swianiewicza z 2002 r. JDavid dyskusja 17:20, 10 cze 2011 (CEST)
- Jak widać nawet jest Załącznik do uchwały Nr XLI/374/96 Rady Miasta Opola z dnia 22 maja 1997 roku (Program strategicznego rozwoju aglomeracji opolskiej). JDavid dyskusja 17:22, 10 cze 2011 (CEST)
- no proszę, to człowiek nawet nie wiedział, że żyje w aglomeracji :) załącznik do ustawy pomijam, bo uchwała nie czyni stanu faktycznego (zresztą nie wiem w jaki sposób miasto Opole może wpływać na rozwój odrębnych, samorządnych miejscowości/gmin, raczej jest odwrotnie, bo ciągle mają pretensję, że mieszkańcy gmin cyckają stolicę województwa), ale skoro o tym piszą w jakiejś publikacji... Faktem jest, że w "realu" takiego pojęcia nie słyszałem --Pudelek (dyskusja) 18:13, 10 cze 2011 (CEST)
- Ludzie różne rzeczy mówią. W każdym razie naukowcy zauważyli że teren opolski charakteryzuje się intensywną zabudową, dużym zagęszczeniem ludności, dużym przepływem osób, towarów oraz znaczną wymianą usług. Czyli aglomeracja w rozumieniu urbanistycznym. Nie należy tego mylić z obszarem metropolitarnym. JDavid dyskusja 18:27, 10 cze 2011 (CEST)
- no, z tym dużym zagęszczeniem ludności i intensywną zabudową bym nie przesadzał - nie wiem jakie są dokładne statystyki gęstości zaludnienia, ale nie widzę jakiegoś zwiększenia w okolicach Opola w porównaniu z tym, co jest dalej. Na pewno jest większy przepływ osób i towarów, bo wiadomo, że sporo osób z okolic w Opolu pracuje, ale to akurat charakterystyczne dla każdego ośrodka miejskiego, które otaczają wsie. Tu zresztą nie chodzi tylko o ludzi, "którzy różne rzeczy mówią", ale również władze, media itp. - tam też o aglomeracji opolskiej cisza. Czy poza tą jedną pracą będzie jakiś materiał, żeby o niej napisać artykuł? --Pudelek (dyskusja) 12:23, 11 cze 2011 (CEST)
- Aglomeracja opolska. JDavid dyskusja 12:30, 11 cze 2011 (CEST)
- pewno w takich Zdzieszowicach czy Ozimku się zdziwią, że należą do aglomeracji opolskiej :D --Pudelek (dyskusja) 12:53, 11 cze 2011 (CEST)
- Aglomeracja opolska. JDavid dyskusja 12:30, 11 cze 2011 (CEST)
- no, z tym dużym zagęszczeniem ludności i intensywną zabudową bym nie przesadzał - nie wiem jakie są dokładne statystyki gęstości zaludnienia, ale nie widzę jakiegoś zwiększenia w okolicach Opola w porównaniu z tym, co jest dalej. Na pewno jest większy przepływ osób i towarów, bo wiadomo, że sporo osób z okolic w Opolu pracuje, ale to akurat charakterystyczne dla każdego ośrodka miejskiego, które otaczają wsie. Tu zresztą nie chodzi tylko o ludzi, "którzy różne rzeczy mówią", ale również władze, media itp. - tam też o aglomeracji opolskiej cisza. Czy poza tą jedną pracą będzie jakiś materiał, żeby o niej napisać artykuł? --Pudelek (dyskusja) 12:23, 11 cze 2011 (CEST)
- Ludzie różne rzeczy mówią. W każdym razie naukowcy zauważyli że teren opolski charakteryzuje się intensywną zabudową, dużym zagęszczeniem ludności, dużym przepływem osób, towarów oraz znaczną wymianą usług. Czyli aglomeracja w rozumieniu urbanistycznym. Nie należy tego mylić z obszarem metropolitarnym. JDavid dyskusja 18:27, 10 cze 2011 (CEST)
- no proszę, to człowiek nawet nie wiedział, że żyje w aglomeracji :) załącznik do ustawy pomijam, bo uchwała nie czyni stanu faktycznego (zresztą nie wiem w jaki sposób miasto Opole może wpływać na rozwój odrębnych, samorządnych miejscowości/gmin, raczej jest odwrotnie, bo ciągle mają pretensję, że mieszkańcy gmin cyckają stolicę województwa), ale skoro o tym piszą w jakiejś publikacji... Faktem jest, że w "realu" takiego pojęcia nie słyszałem --Pudelek (dyskusja) 18:13, 10 cze 2011 (CEST)
W 1526 r. nic się nie zmieniło w kwestii przynależności państwowej Opola i Śląska, tak jak wcześniej (od 1348 r.) i później (do 1742/43 r.) Opole, jak cały Śląsk, było częścią państwa które się nazywało Korona Królestwa Czech, w skrócie - Korona Czeska. Nie było żadnej Monarchii Habsburgów w tym czasie, Habsburgowie rządzili w róznych monarchiach, czeskiej, węgierskiej, austriackiej, hiszpańskiej i rzecz jasna rzymskiej (jej częścią - częścią Cesarstwa Rzymskiego zwanego potocznie Rzeszą - było państwo czeskie, choć w 1486 r. na kilka dekad stan ten uległ pewnemu skomplikowaniu, ale to w tym kontekście detal). Poza tym Habsburgowie dzierżyli tron czeski w latach 1437-1453 - gdyby iść tokiem rozumiwania proponowanym w haśle, to już wtedy Opole było w "Monarchii Habsburgów". Ale ten tok jest absurdalny. Sil.
Zgoda (dotyczy sekcji "gospodarka")
[edytuj kod]Jest zgoda na użycie tekstu ze strony: http://www.opole.pl/lavina/articles/print?id=31436&lang=pl
Propozycja linku zewnętrznego: Atlas Miast Śląskich
[edytuj kod]Rozwój miasta Opola w Historyczno-topograficznym atlasie miast śląskich -- WiWoi (dyskusja) 17:01, 4 gru 2012 (CET)
Prawie sto lat "bez historii"?
[edytuj kod]W kalendarium od końca XIV w. do 1474 r. nic ważnego się w Opolu nie działo? Tylko jakieś polskie ekscesy? A taki bp. Jan Kropidło to był, czy nie był (oto jest pytanie); jakieś wojny husyckie może, albo wojna Opolczyków z Wrocławiem. Jakiś szpital powstał w mieście... Sil.