Dzielnica miasta – termin ma kilka znaczeń:
- Dzielnica – część dużego miasta wyróżniająca się pod względem: pełnionych funkcji, zabudowy i układu urbanistycznego, zamieszkującej ją określonej grupy społecznej, odrębnych kompetencji władz administracyjnych i samorządu terytorialnego[1] (np. dzielnica przemysłowa, mieszkaniowa, zabytkowa[2]).
- Dzielnica – jednostka pomocnicza gminy[3].
- Dzielnica – zwyczajowa część miasta, pewien jego obszar o określonej nazwie bez dzielnicowych struktur administracyjnych, zarządzana odgórnie przez radę miejską[4].
Dzielnica jako jednostka pomocnicza gminy
[edytuj | edytuj kod]Podstawę prawną funkcjonowania dzielnic stanowi ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (w skrócie: u.s.g.)[3].
Dzielnica, osiedle, sołectwo lub inne jednostki pomocnicze mogą być utworzone przez gminę (art. 5 ust. 1 u.s.g.)[3]. Organem uchwałodawczym dzielnicy jest rada dzielnicy (art. 37 ust. 1 u.s.g.)[3]. Organem wykonawczym dzielnicy jest zarząd dzielnicy, na czele którego stoi przewodniczący (art. 37 ust. 2 u.s.g.)[3]. Rada gminy po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami określa organizację i zakres działania dzielnicy statutem dzielnicy (art. 35 ust. 1 u.s.g.)[3].
Przykłady gmin posiadających status miasta, w których powołano dzielnice jako jednostki pomocnicze gminy (wg stanu na dzień 1 sierpnia 2023 r.):
- Częstochowa[5]
- Gdańsk[6]
- Gdynia[7]
- Jarosław[8][9]
- Katowice[10]
- Kraków[11]
- Lublin[12]
- Opole[13]
- Zielona Góra[14]
Szczególnym przypadkiem są dzielnice miasta stołecznego Warszawy, które funkcjonują na podstawie ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (w skrócie: u.m.s.w.)[15]. W m.st. Warszawie utworzenie dzielnic jest obowiązkowe (art. 5 ust. 1 u.m.s.w.)[15]. Rada dzielnicy m.st. Warszawy jest organem stanowiącym i kontrolnym, a zarząd dzielnicy jest organem wykonawczym (art. 6 u.m.s.w.)[15]. Rada m.st. Warszawy nadaje statut dzielnicy, w którym określa jej organizację i tryb funkcjonowania (art. 5 ust. 4 u.m.s.w.)[15]. Dzielnice m.st. Warszawy to: Bemowo, Białołęka, Bielany, Mokotów, Ochota, Praga-Południe, Praga-Północ, Rembertów, Śródmieście, Targówek, Ursus, Ursynów, Wawer, Wesoła, Wilanów, Włochy, Wola i Żoliborz (art. 14 u.m.s.w.)[15].
Dzielnica jako zwyczajowa część miasta
[edytuj | edytuj kod]Przykłady miast w Polsce, w których znajdują się obszary potocznie zwane dzielnicami[potrzebny przypis]:
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Anna Runge, Jerzy Runge: Słownik pojęć z geografii społeczno-ekonomicznej. Videograf Edukacja, 2008, s. 72. ISBN 978-83-60763-48-3.
- ↑ dzielnica, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-08-08] .
- ↑ a b c d e f Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 40).
- ↑ Por. definicje słowa „dzielnica” w Słowniku Języka Polskiego. PWN
- ↑ BIP Urzędu Miasta Częstochowy. Uchwała Nr 318/XXVIII/2004 Rady Miasta Częstochowy z dnia 15 marca 2004 r. w sprawie utworzenia Dzielnic oraz nadania im Statutów. [online] [dostęp 2023-08-08] (pol.).
- ↑ Portal Miasta Gdańska. Jednostki pomocnicze. Lista Rad Dzielnic 2019-2024 [online] [dostęp 2023-08-08] (pol.).
- ↑ BIP Urzędu Miasta Gdyni. Dzielnice [online] [dostęp 2023-08-08] (pol.).
- ↑ Uchwała nr 193/XX/2016 Rady Miasta Jarosławia w sprawie utworzenia dzielnic na terenie miasta Jarosławia, Rada Miasta Jarosławia [dostęp 2023-08-08].
- ↑ BIP. Urząd Miasta Jarosławia. Dzielnice [online] [dostęp 2023-08-08] (pol.).
- ↑ BIP Urząd Miasta Katowice. Dzielnice [online] [dostęp 2023-08-08] (pol.).
- ↑ BIP. Miasto Kraków. Dzielnice Miasta Krakowa [online] [dostęp 2023-08-08] (pol.).
- ↑ Lublin. Rady Dzielnic. Dzielnice [online] [dostęp 2023-08-08] (pol.).
- ↑ Opole. Wykaz dzielnic [online] [dostęp 2023-08-08] (pol.).
- ↑ Uchwała Nr I.1.2015 Pełniącego Funkcję Rady Miasta Zielona Góra z dnia 2 stycznia 2015 r. w sprawie utworzenia jednostki pomocniczej Miasta Zielona Góra (Dz. Urz. Woj. Lubuskiego z 2015 r. poz. 9).
- ↑ a b c d e Ustawa z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 2002 r. nr 41, poz. 361).