Efekt cytopatyczny, CPE (ang. cytopathic effect) - zespół zmian morfologicznych i degeneracyjnych, występujących w komórkach pod wpływem replikacji wirusa. Jest on następstwem zahamowania transkrypcji RNA oraz syntezy białek gospodarza, jak również toksycznego wpływu białek wirusa.
Nazwa wirusa | Efekt cytopatyczny |
---|---|
Wirus polio (Enterovirus) | Śmierć komórki nerwowej, kwasochłonne ciałka inkluzyjne Cowdry'ego typu B |
HPV (Papillomaviridae) | Atypowe komórki - koilocyty w rozmazie papanicolau |
HSV (Herpesviridae) | Ciałka Tzancka (wielojądrowe duże komórki), ciałka Cowdry'ego A (wtręty wewnątrzjądrowe) |
Papovavirus (Papovaviridae) | Kwasochłonne jądrowe ciała inkluzyjne |
Wirus ospy prawdziwej, wirus krowianki (Poxviridae) | Ciałka Guarnieriego zwane inkluzjami typu B (kwasochłonne cytoplazmatyczne ciałka inkuzyjne) |
Adenovirus (Mastadenovirus) | Zasadochłonne jądrowe ciała inkluzyjne Cowdry'ego typu B |
Wirus wścieklizny (Rhabdoviridae) | Kwasochłonne cytoplazmatyczne ciała inkluzyjne (ciałka Negriego) |
Cytomegalovirus | Kwasochłonne jądrowe i cytoplazmatyczne ciała inkluzyjne ("sowie oczy") |
Wirus odry (Morbilivirus) | Ciałka inkluzyjne związane z encefalopatią (MIBE) |
Wirus świnki (Paramyxoviridae) | Komórki Warthina ‐ Finkeldeya |
RSV (Paramyxoviridae) | Syncytia komórkowe |
SV40, wirus KV, wirus JC (Poliomaviridae) | Transformacja nowotworowa oligodendrocytu (duże inkluzje jądrowe i cytoplazmatyczne Cowdry'ego) |
Wirus żółtej febry (Flavivirus) | Ciałka Councilmana, ciałka Torresa |
Wirus choroby Borna (Filoviridae) | komórki neuronów lub gleju - mnogie eozynofilowe wewnątrzjądrowe ciałka inkluzyjne Joest-Degen'a |
HIV (Lentivirus) | Śmierć komórek Th CD4+ |
Ebstein-Barr virus (Herpesviridae) | Atypowe limfocyty (limfocyty Tc CD8+) |
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mikrobiologia lekarska. Fritz A. Kayser (red. naukowa tłumaczenia Piotr B. Heczko, Agata Pietrzyk). Warszawa: PZWL, 2007, s. 14, 362. ISBN 978-83-200-3154-6.
- Atlas histopatologii. Wenancjusz Domagała, Maria Chosia, Elżbieta Urasińska. Warszawa: PZWL, 2007, s. 150. ISBN 978-83-200-3476-9.
Encyklopedie internetowe (virus physiological phenomena):