 W 2008 roku+ | |
| Prawdziwe imię i nazwisko |
Eldar Aleksandrowicz Riazanow |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
| Współmałżonek |
Zoja Fomina (1950–1970), |
| Lata aktywności |
1953–2006 |
| Odznaczenia | |
       
| |
| |
| Strona internetowa | |
Eldar Aleksandrowicz Riazanow (ros. Эльдар Александрович Рязанов; ur. 18 listopada 1927 w Kujbyszewie, zm. 29 listopada 2015 w Moskwie[1]) – rosyjski reżyser, twórca popularnych komedii i melodramatów, scenarzysta, aktor, dramaturg, poeta, Ludowy Artysta ZSRR (1984).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Eldar Riazanow urodził się w 1927 roku w Samarze[2]. Był synem urzędnika Aleksandra Siemionowicza Riazanowa.
W 1950 ukończył moskiewski Wszechrosyjski Państwowy Uniwersytet Kinematografii im. S.A. Gierasimowa. W latach 1950–1955 pracował w kronice filmowej i realizował filmy dokumentalne[3].
W 1956 roku wyreżyserował pierwszy film fabularny pt. Noc karnawałowa, od którego zaczęła się rozwijać jego kariera. Od 1955 roku został pracownikiem studia „Mosfilm”. Odkrył wiele nowych twarzy dla filmu. W Nocy karnawałowej zadebiutowała w głównej roli Ludmiła Gurczenko. W popularnej komedii muzycznej Ballada huzarska z 1962 po raz pierwszy wystąpiła Łarisa Gołubkina. Złodziej samochodów (1966) był główną rolą Innokientija Smoktunowskiego[2]. Ironia losu (1975), w Polsce rozpowszechniana pod tytułem „Szczęśliwego Nowego Roku”[4] przyniosła Barbarze Brylskiej dużą popularność w Związku Radzieckim, a film regularnie był emitowany w telewizjach krajów poradzieckich aż do początku XXI wieku[2].
Duże sukcesy frekwencyjne odnosiły także jego kolejne filmy, w tym Romans biurowy (1977), Garaż (1979), Dworzec dla dwojga (1982), Gorzki romans (1984) i Zapomniana melodia na flet (1987). Riazanow jako jeden z nielicznych pozostał czynnym artystą po rozpadzie ZSRR, nakręcił wówczas m.in. Niebiosa obiecane (1991), Wróżba (1993), Cześć, pajace! (1996), Stare klacze (2000), Klucz od sypialni (2003), Andersen. Fantazje na temat (2006)[2].
W 2007 imieniem Eldara Riazanowa nazwano samolot typu Boeing 737 rosyjskich linii lotniczych KD Avia (rej. VP-BJX)[2]. Został on złomowany w 2010.
W ostatnich latach ciężko chorował, w ostatnich miesiącach wielokrotnie hospitalizowany. Zmarł 29 listopada 2015 roku[2].
Pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie[5].
Odznaczenia i nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy (2008, Rosja)
- Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy (1996, Rosja)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy – dwukrotnie (1969, 1977 ZSRR)
- Order Przyjaźni Narodów (1987, ZSRR)
- Ludowy Artysta ZSRR (1984)
- Nagroda Państwowa ZSRR (1977)
- Nagroda Państwowa RFSRR im. braci Wasiljewych (1979, ZSRR)
- Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
- Order Honoru (2008, Gruzja)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Eldar Ryazanov Soviet comedy film giant dies. BBC, 2015-11-30. [dostęp 2022-02-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Odszedł Eldar Riazanow. [w:] Wilnoteka [on-line]. Wilnoteka.lt, 2015-11-30. [dostęp 2015-11-30]. (pol.).
- ↑ Kazimierz Nowacki (red.), Z filmem radzieckim na ty, Kraków 1972, s. 53.
- ↑ Szczęśliwego Nowego Roku (1975). Filmweb.pl. [dostęp 2016-02-09]. (pol.).
- ↑ Новодевичье кладбище. Рязанов Эльдар Александрович (1927-2015)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 268-277.
- Эльдар Рязанов w bazie КиноПоиск.Ru
- Eldar Ryazanov w bazie IMDb (ang.)
- Eldar Riazanow w bazie Filmweb
| 1950-59 | |
|---|---|
| 1960-69 |
|
| 1970-79 | |
| 1980-89 | |
| 1990-99 | |
| 2000-09 |
